Διερεύνηση του επιπολασμού των τροφικών αλλεργιών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας στην Ελλάδα.

Abstract

Οι τροφικές αλλεργίες της παιδικής ηλικίας εμφανίζουν μια συνεχή αύξηση του επιπολασμού τους κατά τις τελευταίες δεκαετίες διεθνώς, εγείροντας την ανησυχία των γονέων και των ειδικών. Ο ακριβής επιπολασμός τους είναι δύσκολο να καθοριστεί, καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφορές στα χαρακτηριστικά μεταξύ των διαφόρων εθνών, φυλών, ηλικιών και περιοχών και εξαιτίας της συσχέτισής τους με διάφορες διατροφικές συνήθειες και γεωγραφικές περιοχές. Οι τροφικές αλλεργίες κατηγοριοποιούνται στις μεσολαβούμενες από IgE, στις μη μεσολαβούμενες από IgE (κύτταρο - διαμεσολαβούμενες) και στις μεικτές αλλεργίες. Η εκδήλωσή τους περιλαμβάνει ποικίλα κλινικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων των δερματικών, των αναπνευστικών, των πεπτικών και των καρδιαγγειακών αντιδράσεων. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει σαφής καταγραφή της επίπτωσης των τροφικών αλλεργιών στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση του επιπολασμού τροφικών αλλεργιών των παιδιών προσχολικής ηλικίας, όπως αυτές καταγράφονται από τις αναφορές των γονέων τους. Για τη διενέργεια της έρευνας επιλέχθηκε η ποσοτική μέθοδος με την χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Το ερωτηματολόγιο αναρτήθηκε στην πλατφόρμα Google forms και δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο έτσι ώστε να συλλεχθούν δεδομένα από διάφορες γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 151 παιδιά προσχολικής ηλικίας (3-6,5 ετών) από όλη την Ελλάδα και η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου έγινε από τους γονείς τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι μισοί από τους γονείς ανέφεραν πως τα παιδιά τους εμφάνισαν κάποια στιγμή στη ζωή τους μία σχετιζόμενη με τα τρόφιμα αλλεργική αντίδραση, με τις κύριες εκδηλώσεις να αφορούν σε δερματικό εξάνθημα, έκζεμα ή κνησμό. Περίπου το 8% των παιδιών με τροφική αλλεργία έχει διαγνωστεί με άσθμα και το 7% αυτών έχει εμφανίσει στο παρελθόν αναφυλακτική αντίδραση σε κάποιο τρόφιμο, η οποία έχριζε χορήγηση αδρεναλίνης. Οι γονείς ανέφεραν ως αιτίες εμφάνισης αλλεργικής αντίδρασης στα νήπια το αγελαδινό γάλα και τα παράγωγα γάλακτος (46.5%), τα αυγά κότας (27.9%), τα ψάρια (16.3%), τα φιστίκια (12.8%), τις ντομάτες (9.3%), τα πορτοκάλια (9.3%), τη σόγια (9.3%), τη σοκολάτα (9.3%), το σουσάμι (8.1%), το φουντούκι (8.1%), τις φακές (7%) και τις φράουλες (7%). Το 49% των γονέων ανέφερε την ύπαρξη κάποιας μορφής αλλεργίας σε συγγενείς πρώτου βαθμού των παιδιών. Τέλος, σύμφωνα με την ανάλυση των δεδομένων, το φύλο και η ηλικία των παιδιών προσχολικής ηλικίας δεν συσχετίζονταν σημαντικά με την ύπαρξη τροφικής αλλεργικής αντίδρασης, άσθματος, ή αναφυλακτικής αντίδρασης των νηπίων, ούτε και με την ύπαρξη αλλεργίας, γνωστής τροφικής αλλεργίας, ή αναφυλακτικής αντίδρασης σε συγγενείς πρώτου βαθμού των παιδιών. Στο μέλλον απαιτούνται περισσότερες έρευνες προς την κατεύθυνση του επιπολασμού των τροφικών αλλεργιών των παιδιών προσχολικής ηλικίας στην Ελλάδα, καθώς και της διασταύρωσης των αναφορών των γονέων με τα αληθή υπό διαγνωστικής άποψης περιστατικά τροφικών αλλεργιών των παιδιών τους.

Childhood food allergies have shown a steady increase in prevalence over the last decades worldwide, raising concern among parents and experts alike. Their exact majority is difficult to determine, as there are significant differences in characteristics between different nations, races, ages, and regions, and their association with other dietary habits and geographical areas. Food allergies are categorized as IgE-mediated, non-IgEmediated (cell-mediated), and mixed allergies. Their manifestation includes a variety of clinical symptoms, including skin, respiratory, digestive and cardiovascular reactions. In Greece, there is no clear record of the incidence of food allergies in preschool children. This study aimed to investigate the prevalence of food allergies in preschool children, as recorded by their parents' reports. To carry out the research, the quantitative method was chosen using a structured questionnaire. The questionnaire was posted on the Google forms platform and published on the internet in order to collect data from various geographical regions of Greece. The research sample consisted of 151 preschool children (3-6.5 years old) from all over Greece and the questionnaire was completed by their parents. According to the survey results, half of the parents reported that their children had experienced a food-related allergic reaction at some point in their lives, with the main manifestations being a skin rash, eczema, or itching. About 8% of children with food allergy have been diagnosed with asthma, while 7% had an anaphylactic reaction to a food that required adrenaline. Parents reported cow's milk and milk derivatives (46.5%), chicken eggs (27.9%), fish (16.3%), peanuts (12.8%), tomatoes (9.3%), oranges (9.3%), soy (9.3%), chocolate (9.3%), sesame (8.1%), hazelnuts (8.1%), lentils (7%) and strawberries (7%) as causes of allergic reactions in preschool children. About 49% of parents reported that there was some form of allergy in their children's first degree relatives. From the data analysis, preschool children's gender and age are not significantly associated with the presence of food allergic reaction, asthma, or anaphylactic reaction in children nor with the existence of allergy, known food allergy, or anaphylactic reaction in first-degree relatives of children. In the future, more research is needed in the direction of the prevalence of food allergies in preschool children in Greece, as well as the cross-referencing of parents' reports with the confirmed cases of food allergies in their children from a diagnostic point of view.