Στάσεις και αντιλήψεις των σπουδαστών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του Τ.Ε.Ι. Κρήτης αναφορικά με τους οικονομικούς μετανάστες.

Abstract

Η δεκαετία του 1990 ήταν μια κρίσιμη δεκαετία αναφορικά με το φαινόμενο της μετανάστευσης. Η χώρα μας δέχτηκε ένα μεγάλο αριθμό μεταναστών κυρίως από την ανατολική Ευρώπη. Πολλά τα ζητήματα που αναδείχτηκαν από τη νέα αυτή πραγματικότητα, τόσο για τον γηγενή όσο και για τον αλλοδαπό πληθυσμό. Ρατσισμός προκατάληψη, ξενοφοβία, κοινωνικός αποκλεισμός εις βάρος τον μεταναστών ,μμέσα από ένα φαύλο κύκλο που διαιωνίζει στάσεις και αντιλήψεις, συντηρώντας το στερεότυπο του οικονομικού μετανάστη. Στην σημερινή πραγματικότητα και πολύ περισσότερο σε αυτή που έρχεται, είναι σίγουρο πως πρέπει να συμβιώσουμε με ανθρώπους που έχουν διαφορετική γλώσσα, θρησκεία, τρόπο ζωής και σκέψης, συνήθειες, κουλτούρα και γενικά πολιτιστική παράδοση. Ο αριθμός των οικονομικών μεταναστών αυξάνεται συνεχώς, πολλά δε σχολεία λειτουργούν με μαθητές- παιδιά μεταναστών. Στην πτυχιακή αυτή επιδιώκεται να εξεταστούν οι στάσεις και οι αντιλήψεις των σπουδαστών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο αφορά τους οικονομικούς μετανάστες. Η πτυχιακή εργασία έχει ως θέμα τις στάσεις και τις αντιλήψεις των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του ΤΕΙ Κρήτης όσον αφορά τους οικονομικούς μετανάστες. Πιο συγκεκριμένα μελετά, κατά πόσο είναι στις μέρες μας ευαισθητοποιημένοι οι φοιτητές σε σχέση με το θέμα των οικονομικών μεταναστών αλλά και κατά πόσο οι σπουδαστές κοινωνικής εργασίας είναι ή όχι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι στο συγκεκριμένο θέμα σε σχέση με τους σπουδαστές της σχολής ΣΤΕΦ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2009 στην οποία συμμετείχαν φοιτητές από όλα τα τμήματα των σχολών ΣΕΥΠ και ΣΤΕΦ του ΤΕΙ Κρήτης. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 300 άτομα, από τα οποία τα 141 ήταν άνδρες και τα 159 γυναίκες. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι μεγάλο μέρος των φοιτητών έχει αρκετά συχνή επαφή με μετανάστες και μάλιστα χαρακτηρίζουν αυτή την επαφή ως αρμονική. Σε ότι αφορά στα προβλήματα που δημιουργούνται από αυτή την επαφή το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων τα αποδίδει στη γλώσσα επικοινωνίας και στη διαφορά κουλτούρας. Αντιλαμβανόμαστε δηλαδή ότι πολύ 7 λίγοι φοιτητές έχουν προβληματική επαφή με τους μετανάστες οπότε συμπεραίνουμε μια θετική διάθεση των φοιτητών απέναντι τους. Όσον αφορά την συμπεριφορά των φοιτητών προς τους αλλοδαπούς συμφοιτητές τους, το μεγαλύτερο ποσοστό θα βοηθούσε ένα αλλοδαπό συμφοιτητή ενώ μόνο ένα μικρό ποσοστό θα αρνιόταν να τον βοηθήσει. Το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών δεν αισθάνονται ανώτεροι από τους αντίστοιχους αλλοδαπούς χαρακτηριστικό που δείχνει για άλλη μια φορά την θετική διάθεση των ερωτηθέντων φοιτητών απέναντι στους μετανάστες. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι σπουδαστές του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας είναι αρκετά ευαισθητοποιημένοι ως προς τους μετανάστες. Συγκεκριμένα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό έχει αναπτύξει φιλικές ή σχέσεις συνεργασίας με τους μετανάστες. Ένα πολύ μικρό μόνο ποσοστό των φοιτητών του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας πιστεύει ότι η τηλεόραση και οι εφημερίδες προβάλλουν αντικειμενικά την εικόνα των μεταναστών στην Ελλάδα. Σε γενικές γραμμές δηλαδή οι φοιτητές του τμήματος κοινωνικής εργασίας είναι αρκετά ευαισθητοποιημένοι αν και πιστεύουν πως η ενημέρωση που έχουν δεν είναι επαρκής. Όσον αφορά τώρα την συσχέτιση απόψεων, θέσεων και αντιλήψεων για τους μετανάστες σε σχέση με τη σχολή (Κοινωνική Εργασία ή ΣΤΕΦ), Οι φοιτητές της σχολής Κοινωνικής Εργασίας πιστεύουν σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι η παρουσία μεταναστών βοηθά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας σε σχέση με τους αντίστοιχους φοιτητές σχολών ΣΤΕΦ. Το θεωρητικό μέρος της εργασίας περιλαμβάνει τέσσερα κεφάλαια, τα οποία αναφέρονται στην μετανάστευση. Συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο προσεγγίζεται η έννοια της μετανάστευσης, δίνονται οι ορισμοί της καθώς και μια ιστορική αναδρομή σε σχέση με την μετανάστευση. Στο δεύτερο κεφάλαιο, παρουσιάζονται συνοπτικά οι διαστάσεις της μετανάστευσης στην Ελλάδα καθώς και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μεταναστών στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα προβλήματα των μεταναστών στην σύγχρονη ελληνική κοινωνία, τον κοινωνικό αποκλεισμό καθώς και ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες για την μεταναστευτική πολιτική. Στο τελευταίο κεφάλαιο του θεωρητικού μέρους αναλύονται οι ορισμοί των στάσεων, των στερεότυπων και των προκαταλήψεων καθώς και οι αντιλήψεις που υπάρχουν για τους μετανάστες στην σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Τέλος, το ερευνητικό μέρος συμπεριλαμβάνεται στο πέμπτο κεφάλαιο της 8 εργασίας και απαρτίζεται από την μεθοδολογία της έρευνας και πιο συγκεκριμένα τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν, την διαδικασία χορήγησης του ερωτηματολογίου, το δείγμα της έρευνας καθώς και τις υποθέσεις εργασίας. Στο έκτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας και η στατιστική ανάλυση και τέλος, στο έβδομο κεφάλαιο ακολουθούν οι περιορισμοί της έρευνας, οι δυσκολίες που ανέκυψαν από αυτήν, τα συμπεράσματα καθώς και οι προτάσεις.