Περιφερειακές ανισότητες: συγκριτική ανάλυση των περιφερειών Ιονίων νήσων και Ηπείρου την χρονική περίοδο 2000-2018

Abstract

Η σχέση, που συνδέει τις γεωγραφικές περιοχές της Ηπείρου και των Ιονίων νησιών, έχει βαθιές ρίζες στην ιστορική εξέλιξή τους και την έχει επηρεάσει, προσδίδοντας τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, τόσο εις ό,τι αφορά στην δημογραφία τους, όσο και στις οικονομικές συναλλαγές τους μεταξύ τους και με τρίτους, όσο και στον βιοπορισμό των κατοίκων τους. Στη σύγχρονη περίοδο της εξέλιξης τους, τις δύο κοινωνίες συνδέει μια σχέση οικονομικού ανταγωνισμού και συνύπαρξης, από την οποία περισσότερο έχει ωφεληθεί η Περιφέρεια Ιονίων νήσων διότι ήδη από την δεκαετία του ̕ 50, οι εδαφικές συνιστώσες της, με πρώτη την Κέρκυρα, πέτυχαν να πείσουν την Κεντρική Διοίκηση της Ελλάδας ότι ως προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, τα Επτάνησα διαθέτουν το συγκριτικό πλεονέκτημα, σε σχέση με την Ήπειρο, της πύλης του κράτους προς την Δυτική Ευρώπη και επομένως, μπορούν να χρησιμεύσουν επωφελέστερα ως μέσο αξιοποίησης και ιδιοποίησης χρηματικών ροών μεγέθυνσης του εθνικού Προϊόντος. Σκοπός της εργασίας ήταν να μελετηθεί αυτή η οικονομική σχέση και να αναδειχθούν ενδεχόμενες ανισότητες μεταξύ των δύο Περιφερειών, με τρόπο εμπεριστατωμένο και βασισμένο σε επιστημονικά παραδεκτή μεθοδολογία και πρακτική. Προς τούτο, συνελέγησαν στατιστικά στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ, την EUROSTAT και τον Ο.Ο.Σ.Α., τα οποία υπέστησαν επεξεργασία προκειμένου να υπολογιστούν δείκτες οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας για τις δύο περιοχές. Τα αποτελέσματα καταγράφηκαν σε πίνακες και γραφήματα, από τα οποία επιχειρήθηκε η ερμηνεία τους με τη συμβολή της Οικονομικής Επιστήμης. Ως περίοδος μελέτης επιλέχτηκε το διάστημα 2000-2018, μέχρι πριν την έναρξη της κρίσης, που προκλήθηκε λόγω του COVID-19. Το συμπέρασμα, που χαρακτηρίζει την εργασία, εστιάζεται στην κατάληξη που φαίνεται να διαμορφώνει η οικονομική σχέση ανταγωνισμού μεταξύ των δύο Περιφερειών. Ωφελημένη, εξαιτίας της ιστορικής εξέλιξης των δομικών χαρακτηριστικών της συνολικής παραγωγικής διαδικασίας και κυκλοφορίας του Προϊόντος της, δείχνει ότι θα είναι η Περιφέρεια Ηπείρου. Τούτο οφείλεται στην ικανότητά της να διατηρεί την αξιοποίηση των παραγωγικών συντελεστών της Οικονομίας της και στους τρεις τομείς Πρωτογενή, Δευτερογενή και Τριτογενή, σε αντίθεσή με ό,τι ισχύει στην περίπτωση της Περιφέρειας Ιονίων νήσων. Στην δεύτερη περίπτωση, αντικειμενικά οι παραγωγικοί συντελεστές έχουν μετακινηθεί στην πλειονότητά τους από τον Πρωτογενή και τον Δευτερογενή στον Τριτογενή τομέα της Οικονομίας και ειδικότερα, στον Τουριστικό κλάδο, έχοντας εγκλωβιστεί σε αυτόν, παραχωρώντας ταυτόχρονα την διαχείριση της παραγωγικής διαδικασίας και της κυκλοφορίας του Προϊόντος σε εξωτερικό παράγοντα Τουριστικών Πρακτόρων, που νέμονται και διαμορφώνουν την συμπεριφορά της Παγκόσμιας Τουριστικής Αγοράς.

The relationship, which connects the geographical areas of Epirus and the Ionian Islands, has deep roots in their historical development and has influenced it, giving it specific characteristics, both in terms of their demography and in their economic transactions between them and with third parties, as well as in the livelihood of their inhabitants. In the modern period of their development, the two societies are connected by a relationship of economic competition and coexistence, from which the Region of the Ionian Islands has benefited the most because already in the decade of the ̕ 50s, its territorial components, with Corfu as the first, succeeded in convincing the Central Administration of Greece that as a condition for the country's economic development, the Ionian Islands have the comparative advantage, in relation to Epirus, of the state's gateway to Western Europe and therefore, can operate more advantageously as a means of utilizing and appropriating cash flows to increase the national Product. The purpose of the work was to study this economic relationship and to highlight potential inequalities between the two Regions, in a thorough manner and based on scientifically accepted methodology and practice. To this end, statistics were collected from ELSTAT, EUROSTAT and OECD, which were processed in order to calculate indicators of economic development and prosperity for the two Regions. The results were recorded in tables and graphs, from which their interpretation was attempted with the contribution of Economics. The period 2000-2018 was chosen as the period of study, until before the start of the crisis caused by COVID-19. The conclusion, which characterizes the work, is focused on the conclusion that seems to form the economic relationship of competition between the two Regions. Beneficiary, due to the historical evolution of the structural characteristics of the overall production process and circulation of its Product, shows that it will be the Region of Epirus. This is due to its ability to maintain the utilization of the productive factors of its Economy in both the Primary, Secondary and Tertiary sectors, contrary to what is true in the case of the Ionian Islands Region. In the second case, objectively the production factors have moved in their majority from the Primary and Secondary to the Tertiary sector of the Economy and in particular, in the Tourism sector, having been trapped in it, at the same time ceding the management of the production process and the circulation of the Product to an external factor of Travel Agents, who influence and shape the behavior of the Global Tourism Market.