Σπάνιες διαταραχές διατροφής: Pica.

Abstract

Το PICA αποτελεί μια σπάνια διατροφική διαταραχή, το όνομα της οποίας προέρχεται από το αντίστοιχο λατινικό όνομα για ένα είδος καρακάξας, το οποίο χαρακτηρίζεται από ασυνήθιστες και αδιάκριτες διατροφικές συνήθειες, κυρίως λόγω περιέργειας. Η διαταραχή PICA είναι γνωστή από παλιά, την εποχή των Ελλήνων φιλοσόφων Αριστοτέλη και Ιπποκράτη. Κατά τη διαταραχή PICA παρατηρείται μια συνεχής κατανάλωση μη θρεπτικών και βρώσιμων ουσιών, για μια περίοδο τουλάχιστον ενός μήνα και σε μια ηλικία όπου η συμπεριφορά του ατόμου βρίσκεται σε ανάπτυξη και συνεπώς κρίνεται ανίκανη να αντιμετωπίσει, να κατανοήσει και να ανταποκριθεί σε τέτοιου είδους καταστάσεις (πχ ηλικία 18 - 24 μηνών). Οι συνήθεις μη θρεπτικές και εδώδιμες ουσίες που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια αυτής της διαταραχής είναι: άργιλος, πηλός, άμμος, τρίχες, πέτρες, χαλίκια, νύχια, ρινικά εκκρίματα, μόλυβδος, κόλλες αμύλου, βολβοί, άνθη, απομεινάρια τσιγάρων κ. α. Το PICA αποτελεί σοβαρό πρόβλημα συμπεριφοράς. Παρατηρείται σε όλο τον κόσμο, σε διάφορες κοινωνίες και πολιτισμούς, στα δυο φύλα και σε όλες τις ηλικίες. Πιο συχνά παρατηρείται στα παιδιά, όπου και τερματίζεται συνήθως με την πάροδο της ηλικίας. Στις έγκυες γυναίκες, το PICA περιορίζεται συνήθως στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, σε μερικούς ενήλικες, ιδιαίτερα εκείνους με νοητικά προβλήματα ( πχ νοητική υστέρηση), η διαταραχή μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια. Η διαταραχή PICA, πολλές φορές αναγνωρίζεται κάτω από τις ονομασίες γεωφαγία, παγοφαγία ή και αμυλοφαγία. Συγκεκριμένη αιτιολογία εμφάνισης της διαταραχής δεν υφίσταται, ωστόσο πολυάριθμες υποθέσεις έχουν διατυπωθεί να εξηγήσουν το φαινόμενο, επικαλούμενες ψυχολογικά αίτια μέχρι καθαρά βιοχημικά αίτια. Πολιτισμικοί, κοινωνικοοικονομικοί, οργανικοί καθώς επίσης και ψυχοδυναμικοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί. Οι συνήθεις παρενέργειες και κίνδυνοι που κρύβονται πίσω από την διαταραχή ποικίλουν πάρα πολύ και έχουν άμεση σχέση με τις ουσίες και την ποσότητα που καταναλώνονται κάθε φορά. Συνήθης και επικίνδυνη παρενέργεια αποτελεί η δηλητηρίαση, η οποία προέρχεται έπειτα από κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων μη θρεπτικών ουσιών ( πχ μόλυβδος). Συγκεκριμένες βιοχημικές εξετάσεις που μπορεί να δώσουν διάγνωση για τη διαταραχή Pica, δεν υφίστανται. Παρόλα αυτά, αρκετές βιοχημικές εξετάσεις μπορεί να φανούν χρήσιμες, καθώς το PICA έχει συσχετιστεί συχνά με μη φυσιολογικά ευρήματα ορού πλάσματος. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη μέθοδος πρόληψη και θεραπείας του PICA. Οι διάφορες θεραπείες εστιάζονται βασικά στο ψυχολογικό, περιβαλλοντολογικό, οικογενειακό τομέα καθώς επίσης και στον τρόπο συμπεριφοράς του ατόμου. Σημαντική βοήθεια μπορεί να προσφέρουν εναλλακτικές μέθοδοι ψυχοθεραπείας όπως: συμβουλευτική, υποστηρικτική ψυχοθεραπεία, ψυχανάλυση, ομαδική ψυχοθεραπεία κ. α.

Pica is a pattern of eating disorder. Its name derives from the Latin word for magpie, a bird known for its unusual and indiscriminate eating habits, usually due to curiosity. The disorder Pica has been recognized and described since ancient times, the time of Aristotle s and Hippocrates. Pica is defined as the persistent eating of nonnutritive and non edible substances for a period of at least one month, at an age in which the behavior is at a developmental stage and it is considered to be inappropriate to deal with and understand such cases (e.g. age > 18 24 mo). The most common non edible substances that are ingested are clay, dirt, sand, hair, stones, laundry starch, lead, fingernails etc. Pica is considered to be a serious behavioral problem. It is observed throughout the world, in different societies and cultures, in both sexes and at all ages. Pica is observed most frequently in children but it usually ends with increasing age. In pregnant women Pica usually remits at the end of the pregnancy. In some adults, especially those with mental retardation, Pica can continue for years. Pica disorder often is being recognized under the name of geophagia, pagophagia or amylophagia. Although a certain etiology for Pica is unknown, several hypotheses have been advanced to explain the phenomenon, ranging from psychological causes, to causes based on biochemical factors. Cultural, socioeconomic, organic and psychodynamic factors have been implicated. The usual side effects and dangers that can be hidden behind Pica depend on the substances and the amount that is ingested every time. A usual and very dangerous side effect is poisoning, that can be caused from ingesting large amounts of nonnutritive substances (e.g. lead poisoning). No specific laboratory studies are indicated in the evaluation of Pica. Nevertheless, some biochemical studies may be useful, as Pica has been associated with abnormal serum levels. There is no specific way of treatment for Pica. Different kinds of treatment are based on the psychological, environmental or family status as also the behavior of the individual. Considerable help may be given to those people by using conventional ways of psychotherapy.