Οι κανονισμοί των επικίνδυνων υλικών.

Abstract

Επικίνδυνα Υλικά χαρακτηρίζονται τα αντικείμενα ή ουσίες που είναι ικανές να αναπτύξουν επικίνδυνες ιδιότητες κατά τη μεταφορά τους και να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία, την ασφάλεια, την περιουσία ακόμα και την ανθρώπινη ζωή ή να καταστρέψουν περιουσιακά στοιχεία επιβατών και αεροπορικών εταιριών. Υπάρχουν ορισμένα είδη και ουσίες που έχουν χαρακτηρισθεί σαν επικίνδυνα αλλά μεταφέρονται αεροπορικώς όπως μπογιές, μπαταρίες, ραδιοϊσότοπα για ιατρική χρήση καθώς και είδη που βρίσκονται σε βαθιά κατάψυξη. Η άμεση και γρήγορη προώθησή τους είναι ο κύριος λόγος της μεταφοράς τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι και το ίδιο το αεροσκάφος μεταφέρει επικίνδυνα υλικά απαραίτητα για την επιχειρησιακή του λειτουργία όπως καύσιμα, μπαταρίες, πυροσβεστήρες, υδραυλικά υγρά, φιάλες οξυγόνου, καθώς και είδη προς πώληση ή κατανάλωση κατά την διάρκεια της πτήσης όπως σπίρτα, αναπτήρες, αλκοολούχα ποτά. Γενικότερα, δεν επιτρέπεται οι επιβάτες και το πλήρωμα να μεταφέρουν επικίνδυνα υλικά εκτός από ορισμένα τα οποία έχουν εξαιρεθεί από τους κανονισμούς όπως κάποια είδη καθημερινής χρήσης. Η ασφαλής μεταφορά τους προϋποθέτει μια σειρά από διαδικασίες και ελέγχους που πρέπει να ακολουθηθούν. Ο έλεγχος και η ασφαλής φόρτωση προϋποθέτει μια αλυσίδα συνεργασίας και διεξοδικού ελέγχου από όλο το εμπλεκόμενο προσωπικό (εργατικό προσωπικό, υπαλληλικό, κυβερνήτες, πλήρωμα) διασφαλίζοντας έτσι την περιουσία της εταιρίας, των επιβατών μα πάνω από όλα την ανθρώπινη ζωή και τη δημόσια υγεία. Οι κανονισμοί που διέπουν την μεταφορά των επικίνδυνων υλικών βασίζονται στις διατάξεις της “Σύμβασης για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία» στο Παράρτημα 18 (Convention on International Civil Aviation Annex 18) του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO: International Civil Aviation Organization). Ο οργανισμός αυτός είναι μια εξειδικευμένη υπηρεσία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και ψήφισε την παραπάνω σύμβαση στο Σικάγο στις 7 Δεκεμβρίου του 1944, γι’ αυτό είναι γνωστή και ως Διεθνής Σύμβαση του Σικάγου. Οι παραπάνω κανονισμοί ενισχύθηκαν από τις Τεχνικές Οδηγίες για την ασφαλή μεταφορά των επικίνδυνων εμπορευμάτων (TECHNICAL INSTRUCTIONS for the SAFE TRANSPORT of Dangerous Goods by Air Doc 9284-AN/905). Οι Κανονισμοί των Επικίνδυνων Υλικών (Dangerous Goods Regulations) εκδίδονται σε ετήσια βάση από την Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (IATA = International Air Transport Association) και περιέχουν όλες τις διαδικασίες, προβλέψεις και εφαρμογές για τους αποστολείς και αερομεταφορείς σύμφωνα με το Παράρτημα 18 της προαναφερόμενης Συνθήκης του Σικάγου. Κάθε ετήσια έκδοση περιέχει τις τεχνικές οδηγίες για την ασφαλή μεταφορά των επικίνδυνων υλικών αεροπορικώς. Η Ελληνική έκδοση του Παραρτήματος 18 της Σύμβασης του Σικάγου, μετά από τις απαραίτητες σχετικές τροποποιήσεις, αποτελεί το πρώτο επίσημο κείμενο κανόνων και διαδικασιών που διέπουν την Ασφαλή Μεταφορά των Επικίνδυνων Υλικών όπου με βάση την απόφαση ΥΠΑ/Δ2/Γ/30785/11761 του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών αποτελεί μέρος της Ελληνικής Αεροπορικής Νομοθεσίας (Π.Δ. 207/2002). Οι κανονισμών των Επικίνδυνων Υλικών (DGR) της ΙΑΤΑ είναι ένα εύχρηστο βοήθημα βασισμένο στις Τεχνικές Οδηγίες του ICAO. Βασίζονται στις τεχνικές οδηγίες (TI = Technical Instructions), εγχειρίδιο που εκδίδεται κάθε δύο χρόνια από το ICAO και περιέχει την αναλυτική παρουσίαση ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών διάφορων υλικών και ουσιών. Με οδηγό αυτό το εγχειρίδιο η ΙΑΤΑ εκδίδει σε ετήσια βάση τους Κανονισμούς Επικίνδυνων Υλικών (Dangerous Goods Regulations) το οποίο ορίζει επιπλέον τις λειτουργικές απαιτήσεις οι οποίες παρέχουν ένα συνολικά ομοιόμορφο πλαίσιο για τους αερομεταφορείς όσο αφορά την αποδοχή και την μεταφορά των επικίνδυνων υλικών αποτελεσματικά και με ασφάλεια. Σε σχέση με τις Τεχνικές Οδηγίες οι κανονισμοί είναι διατυπωμένοι σε απλούστερη μορφή με σκοπό την εύκολη χρήση και περιέχουν λεπτομερή λίστα περιγραφής υλικών και ουσιών, την κατηγορία επικινδυνότητας που κατατάσσονται, την αποδοχή τους ή όχι προς μεταφορά, όπως επίσης και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες πρέπει να μεταφέρονται. Δεδομένου ότι μια λίστα δεν μπορεί να είναι πλήρης, η λίστα των Κανονισμών περιέχει και αρκετές γενικές ή μη αλλιώς προσδιορισμένες καταχωρήσεις ώστε να διευκολύνεται η κατηγοριοποίηση των υλικών που δεν είναι καταχωρημένες ονομαστικά. Επιπρόσθετα προς τους Κανονισμούς των Επικίνδυνων Υλικών (DGR) τα εγχειρίδια των αεροπορικών εταιριών «Εγχειρίδιο Κανονισμών Φορτίου» (CRM – “Cargo Regulation Manual), «Εγχειρίδιο Χειρισμών Αεροσκαφών» (AHM – “Aircraft Handling Manual”) όπως και ο Οδηγός Γρήγορων Αναφορών για «Φόρτωση Επικίνδυνων Υλικών και άλλων Ειδικών Φορτίων» (“Quick Reference Guide for Loading of Dangerous Goods & other Special Cargo”) πρέπει να χρησιμοποιούνται στις καθημερινές εργασίες.