Ελληνικοί σιδηρόδρομοι: η διαχρονική σημασία του τρένου στις μετακινήσεις και η συνεισφορά του στον τουρισμό.

Abstract

Το τραίνο μετράει στη χώρα μας περίπου ενάμιση αιώνα ζωής, κατά τη διάρκεια του οποίου άλλαξαν πολλά: το ελληνικό κράτος μεγάλωσε, το σιδηροδρομικό δίκτυο επεκτάθηκε και εκσυγχρονίστηκε αρκετές φορές προκειμένου να καλύψει τις ολοένα μεγαλύτερες και πιο σύνθετες μεταφορικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας. Νέα μεταφορικά μέσα πήραν την πρωτοκαθεδρία, ενώ η ανθρωπογεωγραφία της ελληνικής υπαίθρου υπέστη κοσμογονικές αλλαγές. Οι πρώτες προσπάθειες για την ανασυγκρότηση του σιδηροδρόμου έχουν ήδη ξεκινήσει, ωστόσο υπάρχουν δυσεπίλυτα προβλήματα που καθυστερούν την ανάπτυξη και σχετίζονται αφενός μεν, με τις ελλείψεις στις υποδομές ή και την παντελή ανυπαρξία τους, αφετέρου δε, με την νοοτροπία που έχει διαμορφώσει ο μέσος Έλληνας πολίτης σχετικά με το μέσο που θα επιλέξει για τις μετακινήσεις του. Τα σημαντικότερα προβλήματα του ελληνικού σιδηροδρόμου είναι: • Τεράστιο έλλειμμα, που οφείλεται κυρίως στη διαχρονική ασυνέπεια της Ελληνικής Πολιτείας ως προς τις οικονομικές υποχρεώσεις της προς τον σιδηρόδρομο (χρηματοδότηση υποδομής και ελλείμματος από παρεχόμενες κοινωνικές υπηρεσίες), εν αντιθέσει προς τα άλλα μέσα μεταφοράς και εξώθηση σε δανεισμό με υψηλά και επαχθή τοκοχρεολύσια (περίπου το 40% του συνολικού χρέους του Ομίλου ΟΣΕ) • Μη ορθολογική διαχείριση του προσωπικού και των υπόλοιπων πόρων του συστήματος • Ποσοτική ανεπάρκεια προσωπικού πρώτης γραμμής και τροχαίου υλικού για την κάλυψη των αναγκών της ζήτησης • Απαράδεκτες καθυστερήσεις στον χρόνο εκτέλεσης και αποπεράτωσης των αναγκαίων έργων ανακαίνισης και εκσυγχρονισμού-ανάπτυξης του δικτύου. Τα προβλήματα των ελληνικών σιδηρόδρομων είναι γνωστά και μεγάλα, αλλά δεν είναι ανυπέρβλητα. Η επίλυση τους απαιτεί υπομονή και τεχνογνωσία, αλλά πάνω απ’ όλα χρειάζεται ειλικρινής πολιτική βούληση. Μερικές προτάσεις είναι : • Ολοκλήρωση έργων εκσυγχρονισμού σιδηροδρομικού ΠΑΘΕ/Π και αναστολή προγραμμάτων εκσυγχρονισμού και αναπτυξιακών έργων στο υπόλοιπο (περιφερειακό) δίκτυο, ή νέων σιδηροδρομικών έργων σε περιοχές που στερούνται σιδηροδρόμου • Δημιουργία ενιαίων εισιτηρίων με τα υπόλοιπα υποσυστήματα δημόσιων συγκοινωνιών, σύνδεσή τους με γραμμές τραμ και λειτουργία τους ως ενιαίοι άξονες tramtrain σε ορισμένες περιπτώσεις, και με ενιαίο λειτουργικό σχεδιασμό με τα υπόλοιπα μέσα, με ευθύνη των Αρχών της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης. Καθαριότητα στους σταθμούς, τις τουαλέτες και το τροχαίο υλικό, αντιμετώπιση της μάστιγας των γκράφιτι, αναβάθμιση των υπηρεσιών κατάκλισης (κλινάμαξες, κλινοθέσια) που έχει δυστυχώς απαξιωθεί τελευταία.

This thesis focuses on the relationship between means of transportation and the phenomenon of tourism. After an analysis of this phenomenon and it’s effects on social, financial, environmental, cultural life of the people living in tourist destinations, we refer specifically to the contribution of train to touristic evolution. Train has a history of about 200 years, and it has been a catalyst for trade, civilization, communication, and human developments, in general. In Greece there are trains since 1869, and its growth (as a network) was equal to the growth of Greece, as the country extended its borders. Beyond the great evolution shown by train network in all these years, there are some problems that should be solved, in order to keep up with recent developments. More specifically: • Huge deficit, mainly due to the temporal incoherence of Greek state on its financial obligations to the railway • Improper management of staff and other system resources. • Unacceptable delays in completion of necessary renovation and modernization and development of the network. The problems of Greek railways are known and large, but not insurmountable. Solving them requires patience and expertise, but above all we need sincere political will. Some suggestions are: • Completion of projects to modernize rail PATHE / P and inhibition of modernization programs and development projects in the balance (regional) network, or new rail projects in areas that lack rail • Create single ticket with the other subsystems of public transport connection with tram lines to operate as single axes of tramtrain in some cases, the creation of a single functional design with other means, under the responsibility of local and regional authorities. • Clean stations, toilets and rolling stock, tackling the scourge of graffiti, upgrade services Sprawl (sleeper, couchette) that have unfortunately discredited in the past.