Η συντροφική κακοποίηση ατόμων με προβλήματα όρασης.

Abstract

βία κατά των ατόμων με προβλήματα όρασης αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο με σημαντικές επιπτώσεις για ο θύμα αλλά και ευρύτερες προεκτάσεις ψυχολογικές, ιατρικές, νομικές, οικονομικές και κοινωνιολογικές. Στην Ελλάδα η συντροφική κακοποίηση ατόμων με προβλήματα όρασης δεν έχει μελετηθεί και καταδειχθεί με αποτέλεσμα να επικρατεί άγνοια ως προς το μέγεθος του προβλήματος, τις αρνητικές συνέπειες του, τους παράγοντες κινδύνου και τους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου. Σκοπός: Η παρούσα μελέτη έχει ως σκοπό τη διερεύνηση του φαινομένου της συντροφικής κακοποίησης ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης. Μεθοδολογία: Χρησιμοποιήθηκε ποσοτική μέθοδος έρευνας. Για τη διερεύνηση της κακοποίησης ατόμων με προβλήματα όρασης πραγματοποιήθηκε έρευνα με ερωτηματολόγιο σε δείγμα 69 γυναικών και ανδρών ηλικίας. Σε τέσσερα άτομα που ήταν κάτω 18 ετών ζητήθηκε άδεια από τον κηδεμόνα τους. Το ερωτηματολόγιο εξέταζε τα κοινωνικό- δημογραφικά χαρακτηριστικά των ατόμων (ανδρών ή γυναικών) με προβλήματα όρασης, τα χαρακτηριστικά της κακοποίησης, τις στάσεις – αντιλήψεις τους απέναντι στο φαινόμενο, τις εμπειρίες παιδικής κακοποίησης και το κοινωνικό δίκτυο. Αποτελέσματα: Στην παρούσα έρευνα συμμετείχαν άτομα με προβλήματα όρασης με μεγάλο εύρος ηλικιών, στην πλειοψηφία τους άνδρες, απασχολούμενοι/ες και μη, με ικανοποιητικό επίπεδο μόρφωση. Περισσότεροι από τους μισούς νοσούν από ολική τύφλωση όπως επίσης έχουν τύφλωση επίκτητη. Ως αιτίες, με υψηλότερη συχνότητα καταγράφτηκαν τα μεταγεννητικά προβλήματα. Η πλειοψηφία των ατόμων ή περίπου 4 στους 10, συμβιώνουν με σύντροφο και 3 στους 10 με γονείς ή και με παιδιά. Επίσης η πλειοψηφία ή το 27,5% συμβιώνει με άλλα δύο άτομα ενώ ένα μέρος των ατόμων αυτών (15,9%) φαίνεται να διαμένει μόνο του. Κακοποίηση οποιασδήποτε μορφής μέχρι την ηλικία των 16 ετών αναφέρθηκε από 6 στους 10 ερωτώμενους της μελέτης με κύρια συχνότητα μια ή δυο φορές. Όσοι/όσες έχουν ή είχαν συντρόφους, αναφέρουν σε συχνότητα 80%+ ότι «ποτέ» δεν έγινε κάποια ενέργεια σωματικής βίας εις βάρος τους. Παρόμοια, σε πολύ μικρή συχνότητα βρέθηκε και η παρουσία άλλων μορφών βίας όπως, σεξουαλικής και ψυχολογικής- συναισθηματικής. Ανεξαρτήτως των διαφόρων ενεργειών βίας που έχουν ή όχι συμβεί, διαφοροποιείται ο βαθμός συμφωνίας στα αίτια του φαινομένου, καθώς ναι μεν περισσότερα από μισά αυτά άτομα διαφωνούν απόλυτα ότι «η κακοποίηση μπορεί να αποφευχθεί αν το άτομο δεν προκαλεί», 1 στα 3 συμφωνεί. Ανάλογα περίπου συμβαίνει και στην αντιμετώπιση καθώς οι μισοί περίπου συμφωνούν ότι «η κακοποίηση είναι ένα πρόβλημα που κανείς δεν μπορεί να μοιραστεί με τους οικείους του», ενώ επίσης υπάρχουν και άτομα που αναφέρουν ότι μπορούν να υπομένουν και να ανέχονται τέτοιες βίαιες συμπεριφορές. Στην αποδοχή ή όχι της κακοποίησης, 2 στους 3 ερωτώμενους που δέχθηκαν ανάλογες συμπεριφορές θεωρούν ότι δεν το αξίζουν ενώ 1 στους 5 αποδέχεται παθητικά την κακοποίηση πιστεύοντας ότι το αξίζουν ή απλά δεν φέρονται οι ίδιοι σωστά. Στις αιτίες, η κακοποίηση τους θεωρούν ότι οφείλεται κυρίως στις οικονομικές δυσκολίες ή και στην έλλειψη επικοινωνίας. Συνολικά, πολύ υψηλή συχνότητα ερωτώμενων ή 8 στους 10 έχουν υποστεί κάποιας μορφής παιδικής σωματικής, σεξουαλικής ή ψυχολογική-συναισθηματικής κακοποίησης ή παρενόχλησης. Συμπεράσματα: Η σωματική παιδική κακοποίηση και ο συνδυασμός σεξουαλικής & ψυχολογικής-συναισθηματικής παιδικής κακοποίησης, αποτελούν σε αναμενόμενη συχνότητα τις πιο έκδηλες μορφές κακοποίησης χωρίς να διαφέρουν όμως σημαντικά από τις υπόλοιπες (p>0.05). Υψηλή συχνότητα ερωτώμενων ή 1 στους 2 έχουν υποστεί κάποιας μορφής σωματικής, σεξουαλικής ή ψυχολογική-συναισθηματικής συντροφικής βίας, χωρίς φυλετική διαφοροποίηση αλλά αντίθετα από ότι αναμένεται σημαντικά περισσότεροι/ες που κακοποιούνται φαίνεται να έχουν καλύτερο επίπεδο εκπαίδευσης. Αντίθετα με την παιδική κακοποίηση, η παρουσία συνδυαστικά και των τριών μορφών συντροφικής βίας (και σωματική και σεξουαλική και ψυχολογική- συναισθηματική βία) αποτελεί σε αναμενόμενη συχνότητα την πιο έκδηλη μορφή βίας κατά 261% σε σχέση με τους άλλους συνδυασμούς παρουσίας ή απουσίας βίας Έτσι η παρουσία και των τριών μορφών βίας είναι εμφανής σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ότι αναμένεται στο δείγμα των ερωτώμενων της μελέτης.