Οστεοπορωτικά κατάγματα σπονδυλικής στήλης: Εκτίμηση των επιπτώσεων τους στην ποιότητα ζωής των ασθενών και η θέση του νοσηλευτή στην αντιμετώπιση τους.

Abstract

Η επίπτωση της οστεοπόρωσης και των οστεοπορωτικών καταγμάτων έχουν αυξηθεί σημαντικά στην εποχή μας, διότι έχει αυξηθεί το προσδόκιμο επιβίωσης σε ολόκληρο τον πληθυσμό της γης και για τα δυο φύλα. Η οστεοπόρωση θα προκαλέσει σπονδυλικό κάταγμα το οποίο θα επιφέρει σπονδυλική παραμόρφωση, ακολούθως μείωση της χωρητικότητας των πνευμόνων και διαταραχή και άλλων λειτουργιών, μείωση της όρεξης και διαταραχές ύπνου. Ο συνεπακόλουθος περιορισμός δραστηριοτήτων θα επιφέρει μεγαλύτερη απώλεια της οστικής μάζας και αυτός ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται, με τον κίνδυνο πρόκλησης νέου κατάγματος, περαιτέρω επιβάρυνση των λειτουργιών και κυρίως του αναπνευστικού συστήματος και τελικά δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι η καταγεγραμμένη θνησιμότητα κυμαίνεται από 23-34%. Πολλοί από τους ασθενείς με οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα παρουσιάζουν σημαντικό πόνο στη ράχη και στην οσφύ. Επίσης αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο ντύσιμο, στο να κάνουν μπάνιο, και γενικότερα στην πραγματοποίηση δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής. Στις αξιοσημείωτες επιπτώσεις των καταγμάτων αυτών, που επίσης συντελούν στην επιδείνωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων, συμπεριλαμβάνονται ο επηρεασμός του συναισθήματος-ψυχολογίας - όπως κατάθλιψη μελαγχολία, απογοήτευση, αίσθημα φόβου της εξάρτησης από αλλά άτομα κλπ. η κοινωνική απομόνωση, ενίοτε δυσανάλογη με τον βαθμό της προκαλούμενης ανικανότητας. Οι ασθενείς με οστεοπορωτικά κατάγματα θα πρέπει να λαμβάνουν αντιοστεοπορωτική φαρμακευτική αγωγή για να αντιμετωπισθεί η περαιτέρω οστική απώλεια. Αυτή περιλαμβάνει: τη χορήγηση ασβεστίου και ενός αντιοστεοκλαστικού παράγοντα, δηλαδή διφωσφονικών, καλσιτονίνης ή θεραπεία με ορμονική υποκατάσταση. Επομένως θα πρέπει να τονισθεί ότι οι γυναίκες θα πρέπει να λαμβάνουνε συστηματικά την φαρμακευτική τους αγωγή προκείμενου να μειωθεί ο κίνδυνος για οστεοπορωτικό κάταγμα. Παρότι η συσχέτιση των οστεοπορωτικών σπονδυλικών καταγμάτων με τις πτώσεις δεν είναι τόσο ισχυρή όσο με τα αντίστοιχα κατάγματα της περιοχής του ισχίου, παρόλα αυτά στη μέθοδο αντιμετώπισής τους θα πρέπει να περιλαμβάνονται και μέτρα για την πρόληψη των πτώσεων, όπως: προγράμματα ασκήσεων, περιβαλλοντικές τροποποιήσεις, έλεγχος των λαμβανομένων φαρμάκων, χρήση κατάλληλων βοηθημάτων βάδισης, και προγράμματα εκπαίδευσης και συμπεριφοράς. Η φυσιοθεραπεία συμβάλει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων των σπονδυλικών καταγμάτων και στην πρόληψη νέων καταγμάτων, αυξάνει την κινητικότητα, την ευλυγισία και τη μυϊκή δύναμη, ενώ βελτιώνει την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία των ασθενών. Ασκήσεις για τη διόρθωση της στάσης, την ενδυνάμωση των εκτατικών μυών της ράχης είναι απαραίτητες, ενώ χρήσιμες είναι και αεροβικές ασκήσεις λόγω της ευεργετικής επίδρασης που ασκούν στην αντοχή των οστεοπορωτικών ατόμων. Πολλές παρεμβάσεις μη φαρμακευτικές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο κατάγματος, αυξάνοντας την κορυφαία οστική μάζα, μειώνοντας τον κίνδυνο πτώσης. Είναι γνωστό ότι η άσκηση και η φυσική δραστηριότητα ,η κίνηση έχουν έντονα θετική επίδραση εκτός των άλλων συστημάτων και στον μεταβολισμό των οστών, παράγοντας ποικιλοτρόπως την οστεογένεση και αυξάνοντας την οστική πυκνότητα και την σκελετική μάζα.