Συσχέτιση του είδους του πρωινού γεύματος που καταναλώνεται από τον αγροτικό πληθυσμό της νότιας Κρήτης (νομού Ηρακλείου) με την παχυσαρκία.

Abstract

Το πρωινό, είναι το πρώτο γεύμα που προσφέρουμε στον οργανισμό μας στην αρχή της παραγωγικής του ημέρας. Επειδή μεσολαβεί, αρκετός χρόνος από το τελευταίο μας γεύμα, ο διαιτητικός ανεφοδιασμός το πρωί γίνεται απαραίτητος, αφού η στάθμη γλυκόζης αίματος βρίσκεται, φυσιολογικά, σε επίπεδα οριακών τιμών και αυτό διότι ο οργανισμός κατά τη διάρκεια του ύπνου καταναλώνει ενέργεια ενώ δεν προσλαμβάνει τροφή. Έρευνες έχουν δείξει ότι η συχνή κατανάλωση πρωινού γεύματος μειώνει την πιθανότητα να γίνει κανείς υπέρβαρος ή παχύσαρκος και βοηθάει στην απώλεια βάρους, καθώς και στην συντήρηση του. Ακόμα έδειξαν ότι η κατανάλωση δημητριακών ή σφολιατοειδών για πρωινό σχετίζεται με σημαντικά χαμηλό δείκτη μάζα σώματος σε σύγκριση με αυτούς που δεν έτρωγαν πρωινό ή κατανάλωναν κρέας ή / και αυγά για πρωινό. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της σχέσης του είδους του πρωινού γεύματος που καταναλώνεται από τον ενήλικο αγροτικό πληθυσμό της Ν. Κρήτης με την παχυσαρκία. Επιλέχθηκαν 229 ενήλικες, ηλικίας 18 έως 77 ετών, όπου οι άνδρες αποτελούσαν το 42,8% (98 άτομα) και οι γυναίκες το 57,2% (131 άτομα) από έρευνα που διεξήχθη το πρώτο εξάμηνο του 2005 από την Κλινική Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα περισσότερα άτομα είχαν για κύριο επάγγελμα, τις αγροτικές εργασίες και προέρχονταν από διάφορα χωριά της νότιας Κρήτης του νομού Ηρακλείου. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν το φυλλάδιο της τριήμερης καταγραφής των τροφίμων που κατανάλωσαν και οι μετρήσεις στις οποίες υποβλήθηκαν είναι οι εξής: βάρος, ύψος, περίμετρος μέσης, περίμετρος ισχίου, δερματικές πτυχές (ωμοπλάτης, λαγονίου, δικέφαλου, τρικέφαλου). Με βάση τις σωματομετρήσεις υπολογίστηκαν ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ), το ποσοστό σωματικού λίπους και ο λόγος περιμέτρου μέσης προς ισχίο. Επίσης, έγινε διαχωρισμός των καταναλισκόμενων τροφίμων του πρωινού και σχηματίστηκαν δέκα ομάδες κατανάλωσης όπως: κρέας-αυγά, δημητριακά, ψωμί, όσπρια, φρούτα-χυμοί /λαχανικά, γαλακτοκομικά, λίπη-γλυκά, ροφήματα, σφολιατοειδή και αλκοολούχα ποτά. Υπολογίστηκαν, η συχνότητα κατανάλωσης, η ολική ενεργειακή πρόσληψη, οι θερμίδες του πρωινού και το ποσοστό ενεργειακής πρόσληψης του πρωινού από τις κατηγορίες τροφίμων του πρωινού γεύματος ως προς τους παράγοντες κινδύνου της παχυσαρκίας, (παράγοντας κινδύνου 0, παράγοντας κινδύνου 1, παράγοντας κινδύνου 2, παράγοντας κινδύνου 3). Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας βρέθηκε στην παρούσα μελέτη πολύ υψηλός με 85,58%. Στις ηλικίες 18-25 ήταν 1,31%, στις ηλικίες 26-50 ήταν 44,1% και στις ηλικίες 51+ ήταν 40,17%. Υψηλότερος ήταν στις γυναίκες με 54,58%, ενώ στους άνδρες βρέθηκε χαμηλότερος και προσεγγίζει το 31%. Τα περισσότερα παχύσαρκα άτομα, άσχετα με πόσους παράγοντες κινδύνου παχυσαρκίας έχουν, καταναλώνουν κυρίως λίπη γλυκά και ροφήματα με μέση συχνότητα γύρω στο 4 και 3,5 αντίστοιχα. Όμως και τα περισσότερα μη παχύσαρκα άτομα καταναλώνουν κυρίως και αυτά λίπη - γλυκά και ροφήματα με συχνότητα γύρω στο 3,5. Το ποσοστό της ενεργειακής πρόσληψης του πρωινού στα παχύσαρκα άτομα και ειδικά στις δύο παραπάνω κατηγορίες τροφίμων κυμαίνεται γύρω στο 12% - 15%. Στο ίδιο ποσοστό κυμαίνεται και στα μη παχύσαρκα άτομα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στις θερμίδες πρωινού. Τόσο στα παχύσαρκα όσο και στα μη παχύσαρκα άτομα, οι θερμίδες του πρωινού κυμαίνονται γύρω στις 300 Kcal, επικεντρώνοντας πάντα στις ίδιες κατηγορίες τροφίμων. Η εικόνα στην ολική ενεργειακή πρόσληψη είναι λίγο διαφορετική απ ότι στις παραπάνω καταστάσεις. Όσον αφορά τα μη παχύσαρκα άτομα, οι θερμίδες τόσο στα λίπη - γλυκά όσο και στα ροφήματα κυμαίνεται γύρω στις 2400 Kcal. Στα άτομα με 1 παράγοντα κινδύνου κυμαίνεται στις 1900 Kcal και στις δύο κατηγορίες τροφίμων. Στα άτομα με δύο παράγοντες κινδύνου κυμαίνεται στις 2500 Kcal και τέλος στα άτομα με 3 παράγοντες κινδύνου κυμαίνεται στις 2000 Kcal. Σύμφωνα με τα παραπάνω αποτελέσματα μπορούμε να πούμε ότι σημαντικό ρόλο για την παχυσαρκία δεν παίζει μονάχα το είδος του πρωινού, γιατί όπως είδαμε τα περισσότερα άτομα, παχύσαρκα και μη, καταναλώνουν λίπη- γλυκά, ροφήματα, ψωμί ή γαλακτοκομικά και ελάχιστα άτομα καταναλώνουν δημητριακά, φρούτα - λαχανικά, κρέας - αυγά ή σφολιατοειδή, αλλά και η ολική ενεργειακή πρόσληψη των ατόμων, που όπως είδαμε στα περισσότερα παχύσαρκα άτομα κυμαίνεται από 1900- 2500 Kcal. Το παράδοξο όμως είναι ότι και τα περισσότερα μη παχύσαρκα άτομα καταναλώνουν γύρω στις 2400 Kcal. Μια πιθανή εξήγηση για το παραπάνω, δηλαδή για το πώς τα μη παχύσαρκα άτομα καταναλώνοντας περίπου τις ίδιες θερμίδες και τις ίδιες κατηγορίες τροφίμων που καταναλώνουν τα παχύσαρκα άτομα να υπάρχει αυτή η διαφορά στο βάρος τους, ίσως είναι η διαφορά στο ποσοστό της φυσικής δραστηριότητας τους. Η πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με κατάλληλη αγωγή υγείας απευθυνόμενη σε όλες τις ομάδες του πληθυσμού, έτσι ώστε να τους δοθεί η δυνατότητα να κάνουν καλύτερες επιλογές στη διατροφή, στη σωματική άσκηση και γενικότερα στον τρόπο ζωής τους.

Breakfast is the first meal we offer to our organism at the beginning of its productive day. Due to the fact that enough time elapses since our last meal, the diet supplying in the morning is essential, since the level of glucose in our blood lies in normal levels of marginal prices; that is because the organism consumes energy without food intake during the night sleep. Research has shown that frequent consumption of breakfast meal reduces the possibility for someone to become overweight or obese and helps to the loss of weight as well as to its maintenance. It has also shown that the consumption of cereal or flaky pastry products for breakfast is connected to a highly low body mass index, compared to those who did not have breakfast or consumed meat and / or eggs for breakfast. The aim of this project is the investigation of the connection of the kind of breakfast meal consumed by the adult rural population of South Crete to obesity. 229 adults were selected, aged 18-77 years old. The men were the 42,8% (99men) and the women the 57,2% (131 women) from research which was organized during the first semester of 2005 by the Clinic of Precautionary Medicine and Diet of the University of Crete. Most of the people's occupation was farming and they came from different villages of south Crete and Heraklion. The participants completed the form of the three day recording of the food they consumed and the measurements taken were: weight, height, waist circumference, ischium circumference, and skin creases (scapula, biceps and triceps). The body mass index (BMI), the fat percentage and the waist to hip ratio were measured according to the body measurements. There was also a sorting of the consumed food of breakfast and ten groups were formed like: meat eggs, cereals, bread, pulses, fruit - juice / vegetables, dairy products, fat - sweets, beverages, flaky pastry products and alcohol drinks. The frequency of consumption, the general energy intake, the calories of breakfast and the percentage of energy intake of breakfast from the food groups of the specific meal were estimated to the danger factors of obesity. The abundance of obesity in this study was found to be very high at 85,58%. At the ages of 18-25 was 1,31%, at the ages of 26-50 was 44,1%, and at the ages of 51+ it was 40,17%. It was higher at women with 54,58%, while at men it was lower, approaching the 31%. Most of the obese people, regardless of how many danger factors they have, mainly consume fat - sweets and beverages with a frequency around 3,5. The percentage of energy intake at obese people and especially at the two above mentioned food groups is around 12% - 15%. The same applies to the non-obese people. Something similar happens with the breakfast calories, too. Both for the obese and the non-obese people, the breakfast calories are around 300 Κcal, always referring to the same food groups. The picture of the general energy intake is slightly different from the above situations. As far as the non-obese people are concerned, the calories at fat sweets and beverages are about 2400 Kcal. At people with 1 danger factor it is about 1900 Kcal at both food groups. At people with 2 danger factors it is about 2500 Kcal and finally at those with 3 danger factors is at 2000 Kcal. According to the above results we can say that the type of breakfast is not the only factor which plays an important role to obesity, because as we saw most of the people, obese or non, consume fat-sweets, beverages, bread or dairy products, and few people consume cereals, fruit- vegetables, meat - eggs or flaky pastry products, but the general energy intake of these people is equally important, which aw we saw is from 1900 -2500 Kcal to most obese people. A possible explanation about how non-obese consume almost the same calories and the same food categories as the obese ones and have weight difference can be the fact that the percentage of their physical activity also differs. Prevention of the obesity can be achieved when appropriate intervention with nutrition education is provided early in life, and when every person makes better choices as regards their diet, physical activity and lifestyle in general.