Η διατροφή ως προδιαθέσιμος παράγοντας αλλά και τρόπος αντιμετώπισης της σκλήρυνσης κατά πλάκας: ενημέρωση γιατρών και ασθενών.

Abstract

Η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ) είναι μια χρόνια ασθένεια που προσβάλλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) και χαρακτηρίζεται από καταστροφή της μυελίνης, του μονωτικού υλικού των νεύρων, μέσω των οποίων μεταφέρεται το νευρικό ερέθισμα. Στα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της νόσου παρατηρούμε ότι είναι συχνότερη στα άτομα της λευκής φυλής και στις γυναίκες, ενώ η συχνότητα εμφάνισής της σχετίζεται και με τη γεωγραφική κατανομή και συγκεκριμένα αυξάνεται όσο μεγαλώνει η απόσταση από τον ισημερινό, τόσο προς το βόρειο, όσο και προς το νότιο ημισφαίριο. Η ΣΚΠ μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ωστόσο εμφανίζεται κυρίως στους νεαρούς ενήλικες. Οι συνηθέστερες κλινικές εκδηλώσεις της νόσου περιλαμβάνουν το θάμβος οράσεως καθώς και τη μυϊκή ατονία. Τα αίτια της ΣΚΠ μέχρι και σήμερα παραμένουν άγνωστα, διότι η επιδημιολογική προσέγγιση συναντά αρκετές δυσκολίες, τόσο λόγω της αβεβαιότητας της διάγνωσης όσο και της σχετικής σπανιότητάς της. Τα οφέλη από οποιαδήποτε εξειδικευμένη διατροφή δεν έχουν αποδειχθεί. Παρόλα αυτά υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που συνδέουν τις διατροφικές συνήθειες με τη νόσο. Πιο συγκεκριμένα η αυξημένη πρόσληψη κορεσμένου ζωικού λίπους συνδέεται θετικά με την επικράτηση της ΣΚΠ, καθώς και με όξυνση των συμπτωμάτων της, εν αντιθέσει με την υψηλή κατανάλωση ψαριών. ’λλα θρεπτικά συστατικά τα οποία μπορεί να σχετίζονται με τη νόσο είναι η βιταμίνη D, η οποία ρυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και κατ' επέκταση προστατεύει τον οργανισμό από αυτοάνοσες παθήσεις, καθώς και η βιταμίνη Β12 που έχει ανοσοκατασταλτική και νευροπροστατευτική επίδραση. Επιπρόσθετα το λινολενικό οξύ, το σελήνιο, η βιταμίνη Ε και γενικά όλα τα αντιοξειδωτικά στοιχεία συνδέονται με την καταστολή της εξέλιξης της ΣΚΠ. Πολλές δίαιτες έχουν κατά καιρούς προταθεί για την αντιμετώπιση της νόσου, όπως η δίαιτα με ιχθυέλαια, ελεύθερη αλλεργιογόνων, ελεύθερη γλουτένης και δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά, καμία όμως ως τώρα δεν έχει αποδειχθεί αποτελεσματική. Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνηθεί 1. αν οι πάσχοντες από ΣΚΠ έλαβαν επιστημονικές συμβουλές διατροφής μετά τη διάγνωση της νόσου, 2. κατά πόσο αυτές κατάφεραν να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες 3. αν οι γιατροί δίνουν σημασία στη διατροφή ως παρεμβατικό μέσο στην ύφεση των συμπτωμάτων της νόσου 4. και εάν θεωρούν ή όχι απαραίτητη τη συνεργασία των ασθενών με διαιτολόγο. Στη μελέτη συμμετείχαν 20 άτομα ηλικίας 26-59 ετών, 13 γυναίκες και 7 άνδρες, με παρουσία βέβαιης ΣΚΠ, εκ των οποίων τα 7 προήλθαν από ασθενείς του Β- Υ.ΠΕ. ΑΤΤΙΚΗΣ- ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΚΑΤ», και τα υπόλοιπα 13 από μέλη της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ (παράρτημα Αττικής). Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν αυτοσχέδια, μη σταθμισμένα, συμπληρώθηκαν κατόπιν συνεντεύξεως και τα αποτελέσματα επεξεργάστηκαν στο Microsoft Office Excel. Mόνο το 27% των ασθενών έλαβε επιστημονικές συμβουλές διατροφής από διαιτολόγο, εκ των οποίων το 10% παραπέμθηκε από το γιατρό, ενώ το 17% ζήτησε αυτοβούλως τη βοήθεια του. Οι ασθενείς δεν κατάφεραν να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες, αφού η κατανάλωση κόκκινου κρέατος παραμένει υψηλή, σε αντίθεση με τα ψάρια τα φρούτα και τα λαχανικά, των οποίων η κατανάλωση είναι μέτρια έως και χαμηλή. Το 55% των ασθενών έλαβαν από τους γιατρούς διατροφικές συμβουλές, ωστόσο μόνο το 10% παραπέμθηκε από το γιατρό σε διαιτολόγο. Συμπερασματικά η σωστή διατροφή στην περίπτωση της ΣΚΠ παρέχει ένα επιπλέον περιθώριο υγείας και ενεργητικότητας.

Multiple sclerosis is a chronic disease that affects the CNS and is characterized by destruction of the myelin sheath, the function of which is transmission of electrical nerve impulses.The incidence of MS is higher in white people and is present more frequently in women than in men. Also MS increasing with the distance from the Equator (north and south). Multiple sclerosis presents at any age, but usually starts in young adulthood. The most usual clinical symptoms are episodes of blindness and weakness in various limbs. The precise cause of MS remains undetermined as the epidemiological studies is still difficult because of the uncertainty of the diagnosis and the rareness of the disease. Beneficial effects from any particular diet have not been proven in MS. Although there is some evidence from epidemiological studies that have showed a relation between dietary habits and incidence of MS. Undoubtedly a high consumption of saturated animal fat is associated with an increased incidence of MS. On the other hand, high consumption of fish has been shown to decrease the risk. Other nutrients that may be related with MS are Vitamin D, which regulate the immune system and protect from autoimmune diseases and Vitamin B12 which has important immunomodulatory and neurotrophic effects. Also linoleic acid, selenium, Vitamin E and antioxidants are all related to the process of MS. Generally the role of diet in the treatment of MS is poorly documented and controversial. Several diets have been suggested such as diet rich in fish oils, allergen-free diet, gluten-free diet and low fat, but none have been proved effective. The 20 people that participate in our research asked about their dietary habits, and if these habits changed after the diagnosis of MS. The results showed that patients did not chance their habits, and also doctors did not advice them for the role of diet in the management of the symptoms of MS. For persons with MS, good nutrition has the potential to enhance quality of life and reduce the risk of lifestyle diseases and secondary conditions. Aim of study was to investigate 1. if people with MS received scientific advice of nutrition after the diagnosis of MS, 2. if they have changed their dietary habits 3. if doctors believe that diet is important in the recession of symptoms 4. and also if doctors consider or no essential collaboration of patients with dieticians. In the study participated 20 persons (26-59 years old), 13 women and 7 men, with MS, from which the 7 emanated from patients of GENERAL HOSPITAL "KAT", and remainder 13 from members of GREEK COMPANY FOR MS. The questionnaires that were used were not validly, were supplemented after interview and the results processed in the Microsoft Office Excel 2003. Οnly the 27% of patients received scientific advice from dieticians, from which the 10% referred from doctors to dieticians, while the 17% asked spontaneous dietician's help. Patients consumption of red meat remains high, contrry to fishes, fruits and vegetables, which the consumption remains mediocre up to low. The 55% of patients received from the doctors alimentary advice, however only the 10% referred from doctors to dieticians. Deductively the right diet in the case of MS provides an additional margin of health.