Η κατανάλωση light προϊόντων στο νομό Ηρακλείου.

Abstract

Στην παρούσα εργασία συλλέχθηκαν πληροφορίες για τη φύση των προϊόντων light οι οποίες παρουσιάζονται εκτενώς. Εξετάστηκε επίσης η απήχηση τους στους καταναλωτές του Ν.Ηρακλείου. Συγκεκριμένα μελετήθηκαν βιβλιογραφικά τα προϊό-ντα χαμηλού θερμιδικού περιεχομένου γνωστά ως light τα οποία εμφανίζονται την δεκαετία του 1980 και γίνονται αποδεκτά πολύ γρήγορα από το καταναλωτικό κοινό. Η χρήση τους αυξάνεται ταχύρρυθμα στα τέλη της δεκαετίας του 80 και στις αρχές του 90 στις περισσότερες από τις Ευρωπαϊκές αγορές. Παρασκευάζονται με μείωση υδατανθράκων ή λιπών από τα πλήρη προϊόντα καθώς και με αντικατάσταση τους από ουσίες που έχουν τις ίδιες ιδιότητες αλλά πολύ λιγότερες ή καθόλου θερμίδες. Οι υδατάνθρακες αντικαθίστανται από γλυκα-ντικά (θρεπτικά, μη θρεπτικά) και τα λίπη από υποκατάστατα λίπους (υδατανθρα-κούχα, πρωτεϊνούχα, λιποειδή, μιμητές λίπους και επεκτατές ). Από την κατηγορία των γλυκαντικών ,η ασφάλεια στην κατανάλωση δυο τεχνη-τών γλυκαντικών, της ασπαρτάμης και της ζαχαρίνης αμφισβητείται μετά τα απο-τελέσματα επιστημονικών ερευνών από τα οποία φαίνεται η μακροχρόνια χρήση τους να παρουσιάζει επιπτώσεις στην υγεία, γι αυτό και εξετάζονται μέχρι σήμερα. Τα υποκατάστατα λιπών βελτιώνονται έως σήμερα γιατί τα περισσότερα δεν υποκαθιστούν πλήρως τις ιδιότητες του λίπους ενώ βασικά μειονεκτήματα τους εί-ναι η δυσαπορρόφιση άλλων θρεπτικών συστατικών κυρίως βιταμινών αλλά και κάποια γαστρεντερικά προβλήματα που έχουν παρατηρηθεί μετά από μεγάλη κα-τανάλωση. Πειραματικά αποδεικνύεται ότι η έλλειψη γευστικότητας στα light προϊόντα, οδηγεί τους καταναλωτές σε κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων που σημαίνει αύξηση θερμιδικής κατανάλωσης και αύξηση βάρους αντί για μείωση. Κατά την επεξεργασία light προϊόντων, χάνεται σημαντικό ποσοστό της βιταμίνης Ε και επίσης είναι δυνατόν λόγω μείωσης της ποσότητας των λιποειδών, να με-ταβάλλεται η συνολική βιολογική τους επίδραση στον οργανισμό. Η ένταξη των προϊόντων light στο διαιτολόγιο μας έχει δυο πλευρές, μια θετική και μια αρνητική. Η θετική αφορά την ευεργετική τους επίδραση σε άτομα με προ-βλήματα υγείας όπως καρδιαγγειακά, διαβήτης ,υπέρταση με την προϋπόθεση ό-μως να καταναλώνονται στις σωστές ποσότητες. Η υπερκατανάλωση γενικά των light προϊόντων που αποτελεί και την αρνητική πλευρά, μπορεί να φέρει τα αντίθε-τα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Υπάρχουν ομάδες ατόμων που θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στη χρήση τους όπως μικρά παιδιά, φαινυλοκετονουρι-κοί και άτομα με αλλεργίες ή δυσανεξίες σε κάποιες ουσίες . Η έρευνα μας διεξάχθηκε στην περιοχή του Ηρακλείου με χρήση ερωτηματολο-γίων. Το δείγμα του πληθυσμού αποτελείτε από 348 άτομα, από τα οποία οι 242 εί-ναι γυναίκες και οι 103 άντρες. Χωρίστηκαν σε τέσσερις ηλικιακές ομάδες :17-25, 26-36, 37-45, 45+ και τέσσερις κατηγορίες με βάση τον Δείκτη Μάζας Σώματος: φυσιολογικοί, υπέρβαροι, παχύσαρκοι, ελλειποβαρύς. Τα αποτελέσματα αναλύθη-καν με βάση αυτό τον διαχωρισμό και βρέθηκαν τα παρακάτω συμπεράσματα : Μεγαλύτερη κατανάλωση παρατηρείται από καταναλωτές νεότερων ηλικιών ,φυσιολογικούς και υπέρβαρους ιδίως γυναίκες. Δημοφιλέστερες κατηγορίες light προϊόντων είναι τα γαλακτοκομικά ,τα αναψυκτικά και τα υποκατάστατα ζάχαρης. Ο σπουδαιότερος λόγος για τον οποίο οι γυναίκες καταναλώνουν light προ-ϊόντα είναι το αδυνάτισμα, αφού οι περισσότερες έχουν την εσφαλμένη αντίληψη ότι δεν παχαίνουν καθόλου και γι' αυτό συναντάμε το φαινόμενο να καταναλώνονται σε μεγαλύτερες ποσότητες από τα κανονικά προϊόντα. Οι άνδρες πιστεύουν πως τους βοηθούν στην διατήρηση του βάρους τους. Διαπιστώσαμε επίσης πως σε ορισμένες περιπτώσεις οι διατροφικές ετικέτες δεν κατανοούνται πλήρως από τους καταναλωτές ενώ πολλοί είναι αυτοί που δεν τις διαβάζουν καθόλου. Ωστόσο οι περισσότεροι βρίσκουν μεγάλες διαφορές γεύ-σης μεταξύ light και κανονικών προϊόντων. Τέλος ως θετικό αποτέλεσμα για τους καταναλωτές που καταναλώνουν light προϊόντα στο καθημερινό τους διαιτολόγιο για αρκετό καιρό, θεωρείται η συμβολή των συγκεκριμένων προϊόντων στην βελτίωση της υγείας ιδιαίτερα σε περίπτωση καρδιαγγειακών νοσημάτων αλλά και η προσφορά περισσότερων επιλογών σε άτομα που λόγω ασθένειας (διαβήτης) έχουν περιορισμένες διατροφικές επιλογές.

In the present study, information on the nature of "light" products has been col-lected and presented in detail. Their popularity among consumers in the Prefecture of Iraklio has been studied as well. More specifically, what has been studied is bibliog-raphy on low-calorie products, known as 'light' products, which appeared in the '80s and were welcomed by the consuming public very soon.Their consumption increased rapidly in the late '80s and early '90s in most European countries. They are made from full products through reduction in the amount of carbohy-drates or fats, as well as through their replacement with substances having the same properties as fats, but less or no calories. Carbohydrates are replaced with sweeteners (nutritive, nonnutritive) and fats with fat substitutes (carbohydrate-based, protein-based, lipid analogs, fat mimics and expanders). As to the category of sweeteners, the safe consumption of two artificial sweeteners - aspartame and saccharine - has been questioned, after scientific research results sug-gesting that long-term intake may have negative effects on one s health. They are therefore examined to date. Fat substitutes are still being improved today, as most of them fully substitute for the properties of fat, while their main disadvantages include the inadequate absorption of other nutrients, mainly vitamins, as well as certain gastric problems occurring after large intake. It has been experimentally proven that the tastelessness of light products causes consumers to take in larger quantities, which means an increase in calorie-intake and weight increase rather than reduction. Light products lose an important part of vitamin E through their procession and it is also possible that, because of the reduction in lipoids, their overall biological effect on the organism changes. Integrating light products into our diet has two aspects, one of them being positive and one negative. The positive one lies in their beneficial effects on people with health problems, such as heart disease, diabetes and high blood pressure, on condition they are consumed in the right quantities. Overconsumption of light products can generally have results contrary to the wished ones however, what comprises the negative aspect thereof. Some groups of people have to be particularly careful with their consumption, such as young children, phenylcetonurics and persons having an allergy or dysanexia to certain substances. Our research was conducted in the area of Iraklio with use of questionnaires. The population sample consisted of 348 individuals, 242 of whom were women. They were divided in four age groups: 17-25, 26-36, 37-45, 45+ and four categories ac-cording to their Body Mass Index: normal- weight, over-weight, obese and under-weight. The results were analyzed on the basis of this separation and the following conclusions were drawn: Larger consumption occurs in the groups of younger consumers, normal-weights and over-weights (especially women). The most popular categories of light products are dairy products, soft drinks and sugar substitutes. The main reason why women consume light products is weight loss, as most of them have the false belief that they are not fattening at all. Therefore it is noted that they consume them in larger quantities than regular products, while men believe them to help them maintain their weight. We also found out that in certain cases food labels are not fully understood by consumers, while some of them do not read them at all. However, most of them notice a great difference in taste in comparison with regular products. Finally, as a positive effect on consumers using light products in their daily diet for quite a long time, is regarded the improvement of their health, espe-cially in cases of heart disease.