Η καλλιέργεια της συκιάς. Νέες τεχνικές και προοπτική ανάπτυξης των εξαγωγών.

Abstract

Η συκιά με επιστημονική ονομασία Ficus carica ανήκει στην οικογένεια Moraceae και είναι ιθαγενές φυτό της Ασίας. Καλλιεργείται ευρέως στην Ελλάδα σε περιοχές όπως η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα, η Εύβοια, τα νησιά του Αιγαίου, τα Επτάνησα και η Κρήτη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι τα αποξηραμένα σύκα Ταξιάρχη της Εύβοιας είναι παγκοσμίου φήμης. Η συκιά είναι φυλλοβόλο δέντρο που μπορεί να φτάσει σε αρκετά μεγάλο ύψος και ζει περίπου μισό αιώνα. Έχει φύλλα απλά, τρίλοβα ή πεντάλοβα, ενώ οι οφθαλμοί της διακρίνονται σε απλούς ξυλοφόρους, μικτούς καρποφόρους και απλούς ανθοφόρους. Ο καρπός θεωρείται ώριμο συκόνιο, αλλά βοτανικά είναι ψευδής καρπός. Μπορεί να διαχωριστεί σε τρεις τύπους, ανάλογα με τον τρόπο καρποφορίας της. Έχουμε την ήμερη μονόφορη συκιά, την ήμερη δίφορη και την αρρενοσυκιά. Η ήμερη μονόφορη καρποφορεί μόνο μια φορά στην καινούρια ετήσια βλάστηση. Η ήμερη δίφορη καρποφορεί 2 φορές ανά καλλιεργητική περίοδο, ενώ η αρρενοσυκιά μπορεί να καρποφορήσει έως και 3-4 φορες. Κάποιες ποικιλίες της συκιάς που είναι καλής ποιότητας και που προωθούνται είναι οι ποικιλίες Κύμης, τα βασιλικά μαύρα και τα βασιλικά λευκά, τα μαύρα Μαρκόπουλου, η μπουκνιά Σάμου, καθώς και τα σύκα Καλαμάτας. Άλλες γνωστές ελληνικές και ξένες ποικιλίες είναι το λιβανο, το πολίτικο, η φρακασάνα, η μίσιον (mission) και η ντοτάτο (dottato). Είναι ανθεκτικό δέντρο και μπορεί να καλλιεργηθεί σε πολλές περιοχές με διαφορετικά κλίματα (από τροπικά μέχρι εύκρατα). Τον χειμώνα αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (υπό του 0), ενώ το καλοκαίρι με θερμοκρασίες που φτάνουν ή και ξεπερνούν τους 40 βαθμούς, μπορεί να έχουμε ποιοτική υποβάθμιση στους καρπούς. Γενικά, δεν χρειάζεται σημαντικές ποσότητες νερού ή λιπασμάτων, ενώ έχει και ελάχιστα προβλήματα με έντομα ή ασθένειες. Καλλιεργείται σε ευρεία κλίμακα εδαφών, αλλά καλύτερα θα ήταν να αποφεύγεται η φύτευση της σε βαριά υγρά εδάφη, όπως αργιλώδη και αργιλοαμμώδη. Όσο αναφορά τον πολλαπλασιασμό της, ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος είναι τα χειμερινά ξυλοποιημένα μοσχεύματα, τα οποία ριζοβολούν πολύ εύκολα. Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι τα δενδρύλλια που προέρχονται από μοσχεύματα μπαίνουν γρήγορα στην καρποφορία, σε αντίθεση με τα δενδρύλλια που προέρχονται από παραφυάδες. Για αυτό το λόγο δεν ενδείκνυται ο πολλαπλασιασμός της συκιάς με παραφυάδες, παρόλο που οι παραφυάδες ριζοβολούν εύκολα. Ακόμα, η συκιά πολλαπλασιάζεται και με φυλλοφόρα μοσχεύματα. Άλλος τρόπος πολλαπλασιασμού είναι ο εμβολιασμός με ανάποδο Τ σε ετήσιους καλά ξυλοποιημένους βλαστούς ή με πλακίτη σε βλαστούς μεγαλύτερους του 1 έτους. Το ανάποδο Τ γίνεται για να μην καταστραφεί το εμβόλιο από το γάλα που βγάζει η συκιά. Ο πιο κατάλληλος χρόνος για τους εμβολιασμούς είναι στις αρχές του Σεπτέμβρη. Άλλοι τρόποι πολλαπλασιασμού της είναι με σπόρο, με καταβολάδες και με ιστοκαλλιέργεια (in vitro). Στο κομμάτι των εξαγωγών τώρα, η Ελλάδα έχει μείνει πίσω. Δεν εξάγουμε τις ποσότητες των σύκων που εξήγαγε η χώρα μας τα προηγούμενα χρόνια. Ενδεικτικά, κάποιες προτάσεις που ενδεχομένως να οδηγούσαν στην αύξηση των εξαγωγών και πάλι είναι αυτές: η δημιουργία πρωτοκόλλων για την μείωση του κόστους παραγωγής και για την βελτίωση της εμφάνισης και της ποιότητας των σύκων σε συνθήκες χωραφιού. Κάποιες ιδέες σχετικά με αυτό είναι η βελτίωση κάποιων καλλιεργητικών τεχνικών και η πιστοποίηση της γεωγραφικής προέλευσης νωπών και μεταποιημένων προιόντων. Επίσης η δημιουργία πρωτοκόλλων για την διατήρηση της ποιότητας κατά την συντήρηση και μεταφορά των σύκων. Μια ιδέα είναι η ανάπτυξη εδώδιμων μεμβρανών επικάλυψης που συντελούν στην διατήρηση της ποιότητας των φρούτων. Μια άλλη πρόταση θα μπορούσε να είναι η εύρεση μεθόδων για την αντιμετώπιση των φυσιολογικών ανωμαλιών, που αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα.

The fig tree with scientific name Ficus carica belongs to the family Moraceae and is native to Asia. Widely grown in Greece in areas such as the Peloponnese, Mainland Greece, Evia, the islands of the Aegean, the Ionian Islands and Crete. We must not forget that dried figs Evia Commander is world famous. The fig tree is a deciduous tree that can reach a large enough height and lives about half a century. He has simply leaves, trilobal or pentalova while the buds are distinguished in simple xyloforous, mixed fruiting and flowering simple. The fruit is considered mature sykonio but botanically false fruit. It can be divided into three types, depending on how fruitfulness. We tame monofori fig tree, tame ambiguous and arrenosykia. The relaxing monofori bears fruit only once at the new annual vegetation. The relaxing ambiguous bear fruit 2 times per growing season, while arrenosykia can bear fruit up to 3-4 times. Some varieties of fig that is of good quality and are promoted are Kimi varieties, royal black and royal white, black Markopoulos, the bouknia Samos, and Kalamata figs. Other known Greek and foreign varieties are Lebanon, political, frakasana, mission and dottato. It is resistant tree and can be grown in many areas with different climates (tropical to temperate). In winter withstand very low temperatures (under 0), while summer temperatures that reach or exceed 40 degrees, we may have quality degradation wrists. Generally, you do not need significant quantities of water or fertilizers, and it has a few problems with insects or diseases. Grown widely territories, but it would be better to avoid planting in heavy wet soils such as clay and argiloammodi. The mention of proliferation, the most appropriate way is winter woody cuttings, which are rooted very easily. The great advantage is that the plants from explants quickly enter the bearing, in contrast to seedlings derived from shoots. For this reason it is inappropriate proliferation of fig tree with offshoots, although the offshoots rooted easily. Still, the fig tree multiplied with deciduous cuttings. Another propagation method is vaccination with inverted T in annual well lignified shoots or sprouts plakiti older than 1 year. The inverted T is not to destroy the vaccine milk puts the fig tree. The most appropriate time for vaccination is early September. Other ways of propagation is by seed, by layering and tissue culture (in vitro). In part exports far, Greece has fallen behind. No export quantities of figs exported by our country in previous years. Indicatively, some proposals that may lead to increased exports again are these: the creation of protocols to reduce production costs and to improve the appearance and quality of the figs in field conditions. Some ideas about this are the improvement of some farming techniques and the certification of geographical origin of fresh and processed products. Also the establishment of protocols for maintaining quality during storage and transport of figs. One idea is the development of edible coating films which contribute to maintaining the quality of the fruit. Another idea could be to find methods for treating physiological disorders, which is an important issue.