Διατροφή και ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου.

Abstract

Οι ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ΙΦΝΕ), δηλαδή η Ελκώδης Κολίτιδα και η νόσος του Crohn, είναι νοσήματα που συνδέονται με χρόνια και ειδική φλεγμονή, εντοπισμένη είτε μόνο στο παχύ έντερο είτε σε ολόκληρο το πεπτικό σύστημα, αντίστοιχα. Οι ασθένειες αυτές έχουν πολλές ομοιότητες, ώστε να θεωρούνται ως δύο όψεις του ίδιου νοσολογικού φάσματος, αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζουν και ουσιώδεις διαφορές, τόσο στην κλινική εκδήλωση όσο και στη θεραπευτική τους αντιμετώπιση. Η ακριβής αιτιολογία της νόσου παραμένει άγνωστη, αλλά ενοχοποιούνται γενετικοί, περιβαλλοντικοί, ανοσολογικοί, ψυχολογικοί και διατροφικοί παράγοντες. Υπάρχουν τρεις κύριες ενδείξεις για την έναρξη διατροφικής υποστήριξης στους ασθενείς με ΙΦΝΕ. Η πρώτη αφορά στη βελτίωση της διατροφικής κατάστασης σε όποιον ασθενή η δραστηριότητα της νόσου εμποδίζει την επαρκή ημερήσια πρόσληψη θρεπτικών συστατικών. Η δεύτερη αφορά σε ασθενείς στους οποίους η διατροφική φροντίδα εφαρμόζεται ως πρωτογενής θεραπεία, σε συνδυασμό ή όχι με φάρμακα, καθώς και σε ασθενείς στους οποίους έχει προγραμματιστεί χειρουργική επέμβαση. Στην τρίτη περίπτωση ανήκουν οι ασθενείς που χρειάζονται μακρά θεραπεία με ολική παρεντερική θρέψη, λόγω εκτεταμένης προσβολής του εντέρου. Δεν υπάρχει κάποιο κοινό διαιτητικό πρωτόκολλο που να μπορεί να εφαρμοστεί από όλους τους ασθενείς, αλλά γενικές ή/και ειδικές διαιτητικές οδηγίες. Ιδιαίτερα σημαντική στους ασθενείς με ΙΦΝΕ θεωρείται η επαρκής θερμιδική κάλυψη. Οι κυριότερες αιτίες των διατροφικών ανεπαρκειών είναι η μειωμένη πρόσληψη τροφής, οι αυξημένες ανάγκες, η δυσαπορρόφηση και οι αυξημένες απώλειες. Το 80% ασθενών με NC και το 20-60% με ΕΚ παρουσιάζουν απώλεια βάρους. Οι ενεργειακές ανάγκες των ασθενών με ΙΦΝΕ είναι αυξημένες λόγω φλεγμονώδους κατάστασης, που οδηγεί σε αυξημένο καταβολισμό. Για τους λόγους αυτούς, κρίνεται απαραίτητη η διατροφική παρακολούθηση των ασθενών. Η ανοσοδιατροφή (χορήγηση ω-3, SCFA, προβιοτικά κλπ) φαίνεται να παίζει αποτελεσματικό ρόλο στην αντιμετώπιση των ΙΦΝΕ. Στην επιτυχία της συντηρητικής θεραπείας φαίνεται να δίνεται η μεγαλύτερη βαρύτητα, που περιλαμβάνει τον ορθό συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και τροφής, προκειμένου να αποφευχθεί η χειρουργική επέμβαση.

Ιnflammatory bowel disease (IBD), namely ulcerative colitis and Crohn's disease, can result in chronic and specific inflammation, which are observed only in the colon and through the entire digestive system, respectively. They present many similarities, so as to be seen as two different sides of the same nosological spectrum, but also significant differences both in diagnosis and therapeutic management. Etiology remains unknown, however genetic, environmental, immunological, psychological, and nutritional factors are implicated. Regarding the need for nutritional support in patients with IBD, there are three main indications for initiation. Firstly, the requirement of nutritional improvement in any patient, as disease activity prevents adequate daily intake of necessary nutrients. The second need is related to patients, in whom nutritional management is applied as primary therapy, in combination or not with drugs, and patients where surgery is planned. The third indication concerns patients that require long-term treatment with total parenteral nutrition, because of great extent’s intestinal assault. There is no common dietary approach that can be applied to all patients, but instead there are both general and specific dietary guidelines that can be established in patients with either ulcerative colitis (UC) or Crohn's disease (CD). Adequacy of energy intake, so as to successfully fulfill energy needs, is of great importance for patients with IBD. The major nutrient deficiency causes in these patients are reduced food intake, increased needs, malabsorption and increased losses. 80% of patients with CD and 20-60% with UC present weight loss. Patients’ energy needs are increased because of the inflammation leading to increased catabolism. For this reason, dietary monitor of patients is fundamental for successful management of disease. Immunonutrition, through the intake of n-3 FA, SCFA, probiotics etc, seems to play an efficient role in the management of IBD. Conservative treatment meets the higher gravity between different treatments and includes the right combination between medical treatment and food, so as surgery to be avoided.