Βιολογία, οικολογία και εξέλιξη των εντόμων της τάξης Odonata.

Abstract

Τα Οδοντόγναθα αποτελούν μία από τις αγαπητές ομάδες παρατήρησης των ερασιτεχνών τόσο εξαιτίας των εντυπωσιακών τους χρωμάτων όσο και του γεγονότος ότι πρόκειται για οργανισμούς οι οποίοι δεν άλλαξαν πρακτικά καθόλου τα τελευταία 300 εκατομμύρια χρόνια. Ο βασικός άξονας της μελέτης περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικές με τα Οδοντόγναθα που αφορούν στοιχεία Ταξινομικής η όποια μελετάται παράλληλα και με την εξέλιξη των εντόμων τα τελευταία 300 εκατομμύρια χρόνια (!) Μορφολογίας, Βιολογίας, και Οικολογίας. Τέλος Γίνεται μια προσπάθεια να εντοπιστούν από διάφορες πηγές τα είδη που υπάρχουν στην Ελλάδα γενικότερα αλλά και στην Κρήτη συγκεκριμένα. Οι «λιβελούλες», όπως είναι ευρύτερα γνωστά τα Οδοντόγναθα, είναι σε γενικές γραμμές ένα γνωστό και μικρό σύνολο εντόμων που απαριθμεί περίπου 6. 000 είδη, ωστόσο, ειδικά στην Ευρώπη, δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο της ανακάλυψης νέων ειδών αυτού του εντόμου η τάξη του οποίου θεωρείται από τις αρχαιότερες. Το έντομο πήρε το λατινικό όνομα «λιβελούλα» από τους μελετητές της εποχής, που σημαίνει υδροστάθμη, το 1552 εξαιτίας της ομοιότητας της μορφής της νύμφης με ψάρι αυτού του ονόματος και της προτίμησής του στα υγρά περιβάλλοντα. Τα Ανισόπτερα και τα Ζυγόπτερα, που συναποτελούν τις υποτάξεις που συνιστούν τα Οδοντόγναθα, έχουν ελληνική ετοιμολογία: ο όρος ζυγός+πτερά αναφέρεται στο έντομο του οποίου τα φτερά είναι ίσα, ενώ αντίθετα ο όρος άνισο+πτερά αναφέρεται στο έντομο του οποίου τα φτερά δεν είναι ίσα, υποδηλώνοντας μια από τις ειδοποιούς διαφορές των δύο υποτάξεων (Meyer, 2014). Για τους Άγγλους φυσιολάτρες-παρατηρητες βρίσκονται τόσο ψηλά στις προτιμήσεις τους που έχουν δώσει κοινές ονομασίες σε πολλά είδη για παράδειγμα το Είδος Aeshna mixta έχει κοινή ονομασία Migrant Hawker ενώ για το Είδος Aeshna affinis η κοινή ονομασία είναι Blue Eyed Hawker ή Southern Migrant Hawker.

Odonata is an order of carnivorous insects encompassing dragonflies and damselflies. Some 6.000 species have been described in this order. This order has traditionally been grouped together with th emayflies and several extinct orders in a group called the "Paleoptera". What they do share with mayflies is the nature of how the wings are articulated and held in rest. For most of the scientists Odonata are divided in three Suborders Anisoptera (dragonflies), Zygoptera (damselflies) and Anisozygoptera. It was long believed that the Anisoptera were a suborder and that there existed a third one, the "Anisozygoptera" (ancient dragonflies). Odonates are aquatic or semi-aquatic as juveniles. Thus, adults are most often seen near bodies of water and are frequently described as aquatic insects. However, many species range far from water. They are carnivorous throughout their life, mostly feeding on smaller insects. Today, many enthusiasts photograph Odonata all over the world because of their unique colors, their mating habits (Heart-like scheme) and the fact that they haven’t changed very much over time.