Κοιλιοκάκη: διάγνωση, μακροχρόνιες επιπλοκές & διατροφική ενημέρωση για παιδιά και εφήβους με τη νόσο.

Abstract

Η κοιλιοκάκη είναι μία χρόνια ανοσο-διαμεσολαβούμενη διαταραχή που σχετίζεται με ατροφία των λαχνών και φλεγμονή του λεπτού εντέρου. Προκαλείται από μία αυτοάνοση αντίδραση στη γλουτένη σε γενετικά προδιαθετειμένα άτομα. Ο επιπολασμός και η επίπτωση της κοιλιοκάκης αυξάνονται με μία εκτιμώμενη τρέχουσα επικράτηση του 0,5%-1,5%. Κάποτε θεωρείτο μία σπάνια εντεροπάθεια της παιδικής ηλικίας. Πλέον, η κοιλιοκάκη αναγνωρίζεται ως μία συχνή και σύνθετη αυτοάνοση διαταραχή που μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και να επηρεάσει πολλά οργανικά συστήματα. Η κοιλιοκάκη μπορεί να παρουσιαστεί με ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να είναι τα τυπικά γαστρεντερικά (π.χ.: διάρροια, στεατόρροια, απώλεια βάρους, φούσκωμα, μετεωρισμός, κοιλιακό άλγος), είτε μη-γαστρεντερικές ανωμαλίες (π.χ.: ανωμαλίες στις λειτουργίες του ήπατος, σιδηροπενική αναιμία, οστική νόσος, δερματικές νόσοι). Είναι γεγονός ότι πολλά άτομα με κοιλιοκάκη μπορεί να μην έχουν καθόλου συμπτώματα. Εκτός από τα γαστρεντερικά συμπτώματα, η κοιλιοκάκη σχετίζεται με διάφορες εξωεντερικές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένου της οστικής και δερματικής νόσου, της αναιμίας, των ενδοκρινικών διαταραχών και τις νευρολογικές ανεπάρκειες. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με βιοψίες του βλεννογόνου του δωδεκαδακτύλου. Ωστόσο, τόσο η ορολογία όσο και η βιοψία θα πρέπει να γίνονται σε μία δίαιτα που περιέχει γλουτένη και υπάρχει υποψία για κοιλιοκάκη. Η μόνη θεραπεία για την κοιλιοκάκη είναι μία δια βίου δίαιτα αυστηρά ελεύθερη γλουτένης. Η βρώμη δεν είναι τοξική σε παραπάνω από 95% των ασθενών με κοιλιοκάκη, με την προϋπόθεση ότι δεν έχει επιμολυνθεί. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει μία μικρή υποομάδα (μεγαλύτερο 5%) στην οποία η βρώμη δεν είναι ασφαλής. Νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις μελετώνται σε κλινικές δοκιμές, αλλά δεν έχουν εγκριθεί ακόμα προς χρήση. Στο τέλος της εργασίας υπάρχει ένας ενημερωτικός οδηγός για παιδιά και εφήβους με τη νόσο αλλά και τους γονείς αυτών με σκοπό, την ενημέρωσή τους σχετικά με τα νεότερα δεδομένα της νόσου (διάγνωση, επιπλοκές, πρόληψη) και την καθοδήγηση τους στον χειρισμό των καθημερινών δραστηριοτήτων των ασθενών εντός και εκτός σπιτιού.

Celiac disease is a chronic immune-mediated disorder associated with villous atrophy and inflammation of the small intestine. It is caused by an immune reaction to gluten in genetically susceptible individuals. The prevalence and incidence of celiac disease are increasing with an estimated current prevalence of 0.5%- 1.5%. Once considered to be a rare childhood enteropathy, celiac disease is now recognized as a common and complex autoimmune disorder that can rise at any age and may affect multiple organs. Celiac disease can present with many symptoms, including typical gastrointestinal (e.g., diarrhea, steatorrhoea, weight loss, bloating, flatulence, abdominal pain) and also non-gastrointestinal abnormalities (e.g., abnormal liver function tests, iron deficiency anemia, bone disease, skin disorders, and many other protean manifestations). Indeed, many individuals with celiac disease may have no symptoms at all. In addition to intestinal symptoms, celiac disease is associated with various extra-intestinal complications, including bone and skin disease, anemia, endocrine disorders, and neurologic deficits. The diagnosis is confirmed by duodenal mucosal biopsies. Both serology and biopsy should be performed on a gluten-containing diet. The only treatment for celiac disease is a strictly gluten-free diet for life. Oats are not toxic in over 95% of patients with celiac disease, provided they are not contaminated. However, there is a small subgroup (bigger 5%) in whom oats are not safe. Newer therapeutic modalities are being studied in clinical trials, but are not yet approved for use in practice. In the end of this paper, there is a brief nutrition guide for pediatric and pubertal patients and their parents as well, in order to inform them about the most recent data of the disease (diagnosis, complications, prevention) and give them useful tips for their daily inside and outside activities.