Η ασκούμενη φορολογική πολιτική στην Ελλάδα την περίοδο 2010-2013 και οι επιπτώσεις της στην κοινωνία.

Abstract

Στο πλαίσιο της πολιτικής λιτότητας που ακολούθησαν οι εκάστοτε κυβερνήσεις , με σκοπό τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, προέβησαν σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη φορολόγηση των φυσικών και νομικών προσώπων, με βασικό χαρακτηριστικό των ψηφισθέντων νομοσχεδίων, την έντονη φορολογική επιβάρυνση των φορολογουμένων. Με την ψήφιση του Ν.3842/2010, επήλθαν σημαντικές αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος, καθώς θεσπίζεται νέα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, η οποία είναι ενιαία για όλα τα φυσικά πρόσωπα με διατήρηση του αφορολόγητου ορίου στις 12.000 ευρώ, εισάγεται η συλλογή αποδείξεων για την εξασφάλιση του αφορολόγητου, αλλάζουν οι αντικειμενικές δαπάνες ή τεκμήρια διαβίωσης, ενώ καταργείται η απαλλαγή της πρώτης κατοικίας και θεσπίζεται νέο σύστημα απαλλαγής με συγκεκριμένα αφορολόγητα ποσά στη φορολογία κεφαλαίου, γίνεται εισαγωγή νέου τρόπου υπολογισμού του φόρου και θεσπίζεται ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας. Επιβάλλεται με το Ν.3986/2011 ειδική εισφορά αλληλεγγύης στο ατομικό συνολικό φορολογητέο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ με προοδευτικό συντελεστή από 1% έως 4%, έκτακτη εισφορά στα ποσά της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης υπό προϋποθέσεις και τέλος επιτηδεύματος στους επαγγελματίες, ενώ με το Ν.4024/2011, αντικαθίσταται η κλίμακα φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων με νέα και με αφορολόγητο όριο στις 5.000 ευρώ. Σημαντικές αλλαγές επήλθαν και με την ψήφιση των Νόμων 4110/2013 και 4172/2013 καθώς καταργείται η ενιαία κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και τα εισοδήματα φορολογούνται με ξεχωριστές κλίμακες ανάλογα με την πηγή προέλευσης τους. Καταργούνται ένα πλήθος φοροαπαλλαγών και οι ελάχιστες εναπομείναντες ισχύουν μόνο για τα εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις (αποδείξεις, ιατρικές δαπάνες). Καταργείται το αφορολόγητο όριο για τα εισοδήματα από κεφάλαιο και επιχειρηματική δραστηριότητα, τα οποία φορολογούνται πλέον από το πρώτο ευρώ. Στα νομικά πρόσωπα εισάγεται διαφορετικός τρόπος φορολόγησής τους με κριτήριο την τήρηση απλογραφικών ή διπλογραφικών βιβλίων, καταργείται η επιχειρηματική αμοιβή των Ομόρρυθμων Εταίρων και επιτρέπεται πλέον η έκπτωση όλων των δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, εκτός από ορισμένες μη εκπιπτόμενες του άρθρου 23 του Ν.4172/2013. Με την εισαγωγή του ΕΝ.Φ.Ι.Α. στις 21.12.2013, αλλάζει δραματικά ο τρόπος φορολόγησης των ακινήτων, καθώς φορολογούνται τα πάσης φύσεως ακίνητα (κτίσματα, οικόπεδα, αγροτεμάχια), το κάθε ακίνητο ξεχωριστά και όχι η ακίνητη περιουσία στο σύνολό της, χωρίς αφορολόγητο όριο και μη λαμβάνοντας υπόψη τη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών. Υπήρξαν φυσικά έντονες αντιδράσεις από την πλευρά των εργαζομένων, των επιχειρηματιών και την αντιπολίτευση, καθώς τα ψηφισθέντα νομοσχέδια προκαλούν συρρίκνωση του εισοδήματος με αποτέλεσμα την πτώση της κατανάλωσης, εντείνουν την ήδη υπάρχουσα ανεργία και την επισφαλή εργασία, αποθαρρύνοντας τις επενδύσεις και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας οδηγώντας τον πληθυσμό της χώρας στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.