Επιτροπή ελέγχου και εσωτερικός έλεγχος ως μηχανισμοί της εταιρικής διακυβέρνησης.

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθεί θεωρητικά και να αναλυθεί, ο ρόλος που διαδραματίζουν η επιτροπή ελέγχου και ο εσωτερικός έλεγχος, ως μηχανισμοί της εταιρικής διακυβέρνησης, προκειμένου να καθοριστεί και να αξιολογηθεί η ξεχωριστή και η από κοινού συνδρομή τους, στην αποτελεσματικότητά της. Προσεγγίσαμε το θέμα μας θεωρητικά, με βάση βιβλιογραφική ανασκόπηση που αναφέρεται στον εσωτερικό έλεγχο και στην επιτροπή ελέγχου. Μελετήσαμε τους παράγοντες που επιδρούν στην αποτελεσματική λειτουργία τους, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που επιτάσσεται να διαθέτουν, αλλά και τις υφιστάμενες, αλληλοεξαρτώμενες ή μη, σχέσεις που δημιουργούνται. Διαπιστώσαμε ότι, η αποτελεσματική λειτουργία, τόσο της επιτροπής ελέγχου, όσο και του εσωτερικού ελέγχου, συνδέεται άρρηκτα και κατά περίπτωση με την υψηλή ποιότητα και αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων, την εξάλειψη φαινόμενων «χειραγώγησης» των κερδών, τη διενέργεια εξωτερικών ελέγχων με ποιοτικότερα χαρακτηριστικά και υψηλή ανεξαρτησία, την αντιμετώπιση της ασσύμετρης πληροφόρησης μεταξύ διοίκησης και διαχείρισης, τη θέσπιση διαδικασιών προκειμένου για την καλύτερη επικοινωνία μεταξύ διοίκησης, διαχείρισης, εξωτερικού και εσωτερικού ελέγχου, αλλά και την αύξηση της εταιρικής απόδοσης. Δεδομένου ότι, όλα τα προαναφερόμενα είναι επιδιώξεις για το θεσμό της εταιρικής διακυβέρνησης, αντιλαμβανόμαστε ότι, τόσο η επιτροπή ελέγχου, όσο και ο εσωτερικός έλεγχος, όταν λειτουργούν αποτελεσματικά, διαθέτουν συγκεκριμένη δομή και χαρακτηριστικά και αναπτύσσουν την κατάλληλη επικοινωνία μεταξύ τους, είναι οι σημαντικότεροι μηχανισμοί στα πλαίσια της εταιρικής διακυβέρνησης. Κατά συνέπεια, συνδράμουν στην αποτελεσματική και ορθή εφαρμογή της, με τις γνωστές θετικές επιπτώσεις που έχει αυτή, στην πορεία κάθε μορφής οργανισμού. Οι βιβλιογραφικές αναφορές στις οποίες ανατρέξαμε, συνήθως, αναφέρονταν σε μεγάλου μεγέθους οικονομικές οντότητες, εισηγμένες σε διεθνή χρηματιστήρια, οι οποίες είχαν συστήσει και διέθεταν επιτροπές ελέγχου, αλλά και οργανωμένα τμήματα εσωτερικού ελέγχου. Επιπλέον, δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε επιστημονικές βιβλιογραφικές αναφορές, σχετικά με τη λειτουργία της επιτροπής ελέγχου στον Ελλαδικό χώρο. Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ επιτροπής ελέγχου και εσωτερικού ελέγχου επιτάσσεται να είναι αποτελεσματική, προκειμένου να έχει ευεργετική επίδραση, τόσο στην εταιρική διοίκηση και διαχείριση, όσο και στον έλεγχο. Θεωρητικά, αποδεικνύεται ότι, με αυτόν τον τρόπο, συνδράμουν καταλυτικά στην εφαρμογή «καλής» εταιρικής διακυβέρνησης. Από όσο γνωρίζουμε, σε επίπεδο χώρας, δεν έχει αναφερθεί εργασία που να αναλύει την αρθογραφία και να συνδέει με τέτοιο τρόπο τη δεδομένη διαθρωτική σχέση. Ευελπιστούμε ότι, η συγκεκριμένη ανάλυση μπορεί να αποτελέσει το υπόβαθρο εκείνο, στο οποίο, θα στηριχθούν μελλοντικές εμπειρικές έρευνες, σε επίπεδο χώρας.

The purpose of this paper is to explore theoretically and analyze the role of the audit committee and the internal audit, as mechanisms of corporate governance in order to determine and evaluate their separate and joint contribution in its effectiveness. We theoretically approached the topic based on bibliography which refers to the internal audit and the audit committee. We studied the factors that affect their effective function, the particular characteristics that they must have and the existing, interdependent or not relations that are developed. We realized that the effective function of the audit committee and the internal audit unbreakably correlates with the high quality and reliability of financial statements, the obliteration of earnings management phenomena, the conduct of external audits with more qualitative characteristics and high independence, the coping with information asymmetric between company owners administration and management, the creation of processes in order to establish a better communication between administration - management and external - internal audit, and the increase of corporate effectiveness. Since all the above are expectations for corporate governance, we realize that both the audit committee and the internal audit, when they function effectively - they have specific structure and characteristics and develop the appropriate communication with each other - are the most important mechanisms in corporate governance. As a result, they contribute in its effective and proper implementation, with its familiar positive consequences in the course of every type of firm. The bibliography we considered usually referred to large firms listed, in international stock markets and have both audit committees and well-organized internal audit departments. Moreover, we did not manage to find bibliography referring to the function of the audit committee in Hellas. The relation developed between the audit committee and the internal audit must be effective in order to benefit both the corporate administration - management and the audit. It is theoretically proved that in this way they contribute considerably in the implementation of “good” corporate governance. As far as we know, there is no published study at country level, analyzing articles and connecting in such way this structure relation. Hopefully, the present analysis can constitute the basis for future empirical researches at country level.