Διερεύνηση της επίδρασης των συστημάτων ERP στη διοικητική λογιστική και τον εσωτερικό έλεγχο. Εμπειρική έρευνα.

Abstract

Το συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρησιακό περιβάλλον, σε συνδυασμό με τον αυξημένο ανταγωνισμό και τη ραγδαία τεχνολογική πρόοδο, ασκούν πιέσεις στις επιχειρήσεις, οι οποίες ψάχνουν για σύγχρονους τρόπους επιβίωσης και επιτυχίας. Με σκοπό να κρατήσουν σταθερή τη θέση τους στην αγορά, αλλά και με απώτερο στόχο να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων, μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων - ίσως η πλειοψηφία - σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει εγκαταστήσει ή βρίσκεται στη διαδικασία υιοθέτησης συστημάτων Προγραμματισμού Ε πιχειρησιακών πόρων (Enterprise Resource planning -ERP). Τα ERP συστήματα έχουν αναδιοργανώσει τις επιχειρησιακές πρακτικές και διαδικασίες των οικονομικών μονάδων. Οι αλλαγές που τα ERP επιφέρουν στις επιχειρήσεις, έχουν σημαντικές επιδράσεις στη Διοικητική λογιστική και τον Εσωτερικό έλεγχο, αλλά και στους Διοικητικούς λογιστές και τους Εσωτερικούς ελεγκτές, οι οποίοι συχνά καλούνται να προσαρμόσουν τις μεθόδους και τεχνικές τους, στις απαιτήσεις του νέου πληροφοριακού συστήματος. Η παρούσα συγγραφική προσπάθεια, στηρίζεται στα διφορούμενα ευρήματα προγενέστερων ερευνών του τομέα, στην περιορισμένη έρευνα που έχει διεξαχθεί για τις πιθανές αλλαγές που προκύπτουν στη Διοικητική λογιστική και τον Εσωτερικό έλεγχο και εξαρτώνται από το βαθμό αποτελεσματικότητας του ERP συστήματος, στο γεγονός ότι το λογιστικό και ελεγκτικό επάγγελμα αντιμετωπίζει σημαντικές αλλαγές εξαιτίας της α λματώδους τεχνολογικής ανάπτυξης, αλλά και στην άποψη σημαντικού μέρους των Ακαδημαϊκών και επαγγελματιών του τομέα που υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα περισσότερης εις βάθος μελέτης. Το ερευνητικό μας ενδιαφέρον στρέφεται αρχικά στην εξακρίβωση, καταγραφή και κατανόηση, μέσω εκτενούς επισκόπησης της βιβλιογραφίας, κρίσιμων διαστάσεων και παραγόντων για την αποτελεσματική εφαρμογή του ERP στις επιχειρήσεις και έπειτα, στην εμπειρική τεκμηρίωση ενδεχόμενων αλλαγών στη Διοικητική λογιστική και τον Εσωτερικό έλεγχο. Για τον έλεγχο των εξεταζόμενων σχέσεων, προτείνεται ένα νέο ερευνητικό μοντέλο. Η έρευνα διεγάγεται στηριζόμενη σε ένα online ερωτηματολόγιο το οποίο απευθύνεται σε Διοικητικούς λογιστές, Εσωτερικούς ελεγκτές, Διευθυντές Οικονομικών και Διευθυντές Μηχανογράφησης των 300 μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων. Λαμβάνονται 116 απαντήσεις και τα ευρήματα πιστοποιούν το προτεινόμενο μοντέλο, καθώς υποδεικνύουν σημαντικές αλλαγές στη λογιστική πληροφόρηση, στις αναφορές της Διοικητικής λογιστικής, στις λογιστικές και ελεγκτικές μεθόδους και τις καινοτόμες πρακτικές, στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων, στα διαφορετικά είδη κινδύνου και στην εκτίμηση αυτών, καθώς και στην ποιότητα των ελεγκτικών διαδικασιών. Τα ευρήματα προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για την επαγγελματική και ακαδημαϊκή κοινότητα.

Today’s rapidly changing and highly competitive business environment, in conjunction with the technology expansion, put pressure on enterprises to search for new ways to survive and succeed. In order to ensure both their position in the market and a competitive advantage, a large number of companies -perhaps the majority- all around the world, has adopted or are in the process of implementing Enterprise resource planning (ERP hereafter) systems. ERPs have fundamentally re-shaped the operating practices of companies. The significant changes ERPs brought in enterprises have important implications for Management accounting (MA hereafter) and Internal audit (IA hereafter) and for Management accountants and Internal auditors as well, who may need to adjust their methods and procedures when working in such an environment. This study is motivated by the mixed results of recent academic works examining the effects of ERP systems on MA and IA and by the desire to shed light on this subject matter. The principal objectives of the paper are firstly, identify major factors affecting the effectiveness of an ERP based on an extensive search of the literature a nd secondly, empirically investigate the extent to which successful ERP applications influence MA and IA in Greek enterprises. An appropriate research model is developed and used to test the hypothesized relationships. The study utilizes a quantitative research approach, based on an on - line survey questionnaire addressed to Management accountants, Internal auditors, Chief Financial Officers and Chief Information Officers in Greece. Empirical evidence provides strong support for the proposed research model, showing a number of radical changes on MA and IA derived from ERPs, which focus on the following dimensions: accounting information quality, MA reports, MA and IA practices and methods, MA and IA advanced techniques, decision making process, level of different kind of risks, assessment of different kind of risks and auditors and accountants’ role and working tasks. The findings provide significant implications for practice and present important insights for future research in this area.