Μυκητολογικές ασθένειες του ξύλου της ελιάς στην Κρήτη και η ολοκληρωμένη αντιμετώπισή τους.

Abstract

Οι μυκητολογικές ασθένειες της ελιάς (Olea europaea) στην Κρήτη είναι: η βερτισιλλίωση (Verticillium dahliae), η ευτυπίωση (Eutypa lata), η φομιτυπόρια (Fomitiporia punctata) και η φόμα (Phoma incompta). Η βερτισιλλίωση είναι σήμερα μια ευρέως διαδεδομένη αδρομύκωση που προσβάλλει πλήθος καλλιεργούμενων και αυτοφυών φυτών και είναι ίσως η κυριότερη ασθένεια εδάφους των ετήσιων καλλιεργειών της χώρας μας. Η ασθένεια οφείλεται στο μύκητα Verticillium dahliae, που ανήκει στην κλάση των Αδηλομυκήτων (Adelomycetes). Προσβάλλει τα αγγεία του ξύλου, προκαλεί χλώρωση του φυλλώματος και ξήρανση των φύλλων που παραμένουν για μεγάλο διάστημα πάνω στους κλαδίσκους και κλάδους. Η αντιμετώπισή της ασθένειας γίνεται με απολύμανση του εδάφους (χημική, ηλιοαπολύμανση, ατμός), χρήση ανθεκτικών ποικιλιών, εμβολιασμό σε ανθεκτικά υποκείμενα, εφαρμογή κατάλληλων καλλιεργητικών φροντίδων κ.ά. Η ευτυπίωση οφείλεται στο μύκητα Eutypa lata που ανήκει στην κλάση των Ασκομυκήτων (Ascomycetes). Ο μύκητας προσβάλλει μεγάλο αριθμό καλλιεργούμενων ξυλωδών, οπωροφόρων και καρποφόρων φυτών, καθώς επίσης καλλωπιστικών, δασικών κ.ά. Το χαρακτη- ριστικότερο σύμπτωμα της ασθένειας είναι η νέκρωση του ξύλου σε μορφή κυκλικού τομέα (σχήμα V) που παρατηρείται σε εγκάρσια τομή του προσβεβλημένου κορμού, κλάδων και δημιουργία έλκους. Η καταπολέμηση της ασθένειας επιτυγχάνεται με εφαρμογή κατάλληλου κλαδέματος εξυγίανσης των δένδρων, καταστροφή των πηγών μολύνσεων, προστασία των τομών με χαλκούχα σκευάσματα και χρήση βιολογικών παραγόντων. Μυκητολογικές ασθένειες του ξύλου της ελιάς στην Κρήτη και η ολοκληρωμένη αντιμετώπισή τους. Η φομιτιπόρια οφείλεται στο μύκητα Fomitiporia punctata που ανήκει στην κλάση των Βασιδιομυκήτων (Basidiomycetes). Τα τελευταία χρόνια ο μύκητας εκτός από την ελιά προσβάλλει και άλλους ξυλώδεις ξενιστές (π.χ. ακτινιδιά, εσπεριδοειδή και αμπέλι.) Προκαλεί ζημιές οικονομικής σημασίας στους ελαιώνες πολλών περιοχών της χώρας μας, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης. Το κυριότερο σύμπτωμα της ασθένειας είναι ο καστανός μεταχρωματισμός και η σήψη του ξύλου, μονόπλευρη νέκρωση του φλοιού και η δημιουργία έλκους. Η καταπολέμηση της ασθένειας επιτυγχάνεται με κλάδεμα εξυγίανσης και καταστροφή με φωτιά των προσβεβλημένων τμημάτων και απολύμανση των εργαλείων κλαδέματος. Η φόμα ανήκει στο μύκητα Phoma incompta που ανήκει στην κλάση των Αδηλομυκήτων (Adelomycetes). Το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα της ασθένειας είναι η εμφάνιση ξηρών και ημίξηρων κλάδων διάσπαρτων σε όλη την κόμη των προσβεβλημένων δένδρων, τα οποία είναι ευδιάκριτα από μεγάλη απόσταση. Σε σοβαρή προσβολή μεγάλο μέρος της κόμης είναι νεκρωμένο.