Οι οικονομικές παρενέργειες της καταστροφής του περιβάλλοντος.

Abstract

Το πρόβλημα της καταστροφής του περιβάλλοντος δεν είναι ένα καινούριο θέμα που απασχολεί την ανθρωπότητα. Υφίσταται από την χρονική περίοδο της ανθρώπινης ύπαρξης στη γη. Οι κοινωνίες αντιμετώπισαν φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές, όπως σεισμοί, ασθένειες και πόλεμοι που απείλησαν την ευημερία και την επιβίωσή τους. Παρόλο που η ρύπανση υπήρχε και σε άλλες εποχές (όπως σε προϊστορικές περιόδους, η καταστροφή από πυρκαγιές νομαδικών φυλών), στην εποχή μας η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος ως ένα γενικευμένο φαινόμενο. Μέχρι πριν από δύο-τρεις δεκαετίες, ο περισσότερος κόσμος δεν είχε καταλάβει την ολοένα επιταχυνόμενη οικολογική καταστροφή του περιβάλλοντος. Αυτή η καταστροφή λαμβάνει χώρα σε ολόκληρη τη Γη, προέρχεται από πολύ περισσότερες εστίες και έχει πάρει πολύ πιο επικίνδυνες και ποικίλες μορφές. Πότε δεν είχαν αφανιστεί τόσο τα δάση και δεν έφτασε να κινδυνεύει η επιβίωση του ανθρώπου από περιβαλλοντικούς λόγους. Ενεργώντας απερίσκεπτα, σκεπτόμενοι καθαρά και μόνο το όφελός μας, άλλος περισσότερο κι άλλος λιγότερο, συμβάλλουμε συνεχώς στην ρύπανση του περιβάλλοντος και στην εξάντληση των φυσικών πόρων του. Η ρύπανση και γενικότερα η καταστροφή του περιβάλλοντος, μεταξύ των άλλων, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά, είναι και οικονομικό πρόβλημα, αφού, αν τα άμεσα αίτια της ρύπανσης είναι συνήθως χημικής ή φυσικής προέλευσης, τα κίνητρα για την ανθρώπινη συμπεριφορά που οδηγεί σε καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, είναι κατεξοχήν οικονομικά. Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την προστασία του περιβάλλοντος, συνεπάγονται την χρησιμοποίηση των παραγωγικών μέσων ή τον περιορισμό της χρήσης των φυσικών πόρων για τον σκοπό αυτό, ενέργειες που είναι όλες οικονομικές. Κάθε βλαπτική για το περιβάλλον πράξη, δημιουργεί οικονομικά οφέλη σε ορισμένα άτομα, επιχειρήσεις ή οργανισμούς και ζημίες σε άλλα. Συνήθως, το ιδιωτικό όφελος από τις ρυπαντικές ενέργειες ανήκει ολόκληρο στους ρυπαντές, ενώ οι υλικές ζημίες και οι βλάβες στην υγεία, που προκαλούνται από αυτές, αφορούν μερικώς ή ολικώς άτομα που δεν ευθύνονται γι' αυτές. Ενώ λοιπόν το ιδιωτικό όφελος από τις ρυπαντικές ενέργειες είναι μεγαλύτερο από την ιδιωτική ζημία, το συνολικό κόστος για την κοινωνία είναι μεγαλύτερο από το κοινωνικό της όφελος. Για να μειωθεί η καταστροφή του περιβάλλοντος, πρέπει να πάψουμε να υπολογίζουμε μόνο το συμφέρον μας, και να μην παραβλέπουμε τις επιπτώσεις πάνω σ’ αυτό.