Εταιρική διακυβέρνηση στην ναυτιλία.

Abstract

Στην παρούσα πτυχιακή εργασία αναλύονται οι προϋποθέσεις που οφείλει να λαμβάνει κάθε εταιρεία η οποία λειτουργεί υπό καθεστώς Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης και τα πλαίσια μέσα στα οποία λειτουργούν οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις σήμερα. Τέλος εξετάζονται κατά πόσο οι ναυτιλιακές εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν στις προϋποθέσεις Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης επηρεάζουν τους δείκτες αποδοτικότητάς τους. Στην αρχή της εργασίας, έγινε προσπάθεια να δοθεί στα πλαίσια του εφικτού ένας σαφής ορισμός της έννοιας «Εταιρική ∆ιακυβέρνηση», εγχείρημα δύσκολο αναλογιζόμενοι το πλήθος των ορισμών που έχουν δοθεί κατά καιρούς διά την διατύπωση της έννοιας αυτής κυρίως λόγω του πολύπλευρου χαρακτήρα της. Τελικώς προέκυψε το συμπέρασμα πως με την έννοια «Εταιρική ∆ιακυβέρνηση» ορίζεται το σύνολο των κανόνων εκείνων που διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των μετόχων, της διοίκησης και όσων επηρεάζονται από τη λειτουργία της εταιρείας. Επιπροσθέτως, αναφέρθηκε ο σκοπός και η χρησιμότητα της Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης στις επιχειρήσεις ενώ έγινε εκτενής αναφορά στους κανόνες και τις προϋποθέσεις της Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης. Οι σημαντικότερες αυτών των προϋποθέσεων είναι η λειτουργία ανεξάρτητου τμήματος εσωτερικού ελέγχου, η μη απόλυτη εξουσία ενός προσώπου κατέχοντας την θέση του προέδρου και του εκτελεστικού διευθυντή, η λειτουργία εταιρικής ιστοσελίδας, η λειτουργία επιτροπής ελέγχου, η λειτουργία επιτροπής αξιολόγησης και αμοιβών διευθυντικών στελεχών, ετήσια αξιολόγηση δράσης ∆ιοικητικού Συμβουλίου και η προστασία των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας και της επένδυσης των μετόχων μέσω διατήρησης συστήματος δικλίδων ασφαλείας διά τους προαναφερθέντες σκοπούς. Εν συνεχεία, αναλύθηκαν οι βασικές θεωρίες και τα κύρια συστήματα Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης αναφερόμενοι στις βασικές διαφορές αυτών ενώ στην συνέχεια έγινε αναφορά στις ευθύνες, τις αρμοδιότητες και τον ρόλο του ∆ιοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας του οποίου βασικός και σημαντικότερος ρόλος είναι η διασφάλιση προς τους μετόχους ότι η ∆ιοίκηση εφαρμόζει την εταιρική στρατηγική διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση όλων των μετόχων, συμπεριλαμβανομένων των μετόχων μειοψηφίας. Τέλος, αυτό το πρώτο μέρος της παρούσας πτυχιακής εργασίας κλείνει αναφερόμενοι στην εταιρική ηθική και δεοντολογία, η οποία και αποτελεί τον θεμέλιο άξονα διά την λήψη των αποφάσεων της εταιρείας ενώ στο τελευταίο μέρος αυτού του πρώτου μέρους έγινε σύντομη αναφορά στο φαινόμενο «Εταιρική ∆ιακυβέρνηση στην Ελλάδα». ∆υστυχώς και σε αυτόν τον τομέα η χώρα μας βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Το δεύτερο μέρος της εν λόγω εργασίας αναφέρεται στην ναυτιλιακή βιομηχανία. Σκοπός αυτού του κεφαλαίου είναι να μεταδοθούν στον αναγνώστη βασικές γνώσεις αναφορικά με την παγκόσμια αλλά και την Ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία, να εξεταστούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ναυτιλιακών επιχειρήσεων καθώς και τα πλαίσια μέσα στα οποία πραγματοποιείται η λειτουργική διαχείριση των ναυτιλιακών εταιρειών. Επίσης εξετάζεται το ευρύτερο περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργούν οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Στα πλαίσια αυτού και οι ναυτιλιακές εταιρείες όπως και οι λοιπές επιχειρήσεις λειτουργούν και παράγουν βρισκόμενοι συνεχώς σε μια σχέση αμφίδρομη με το εξωτερικό και εσωτερικό περιβάλλον τους καθώς καθορίζονται από αυτό αλλά ταυτόχρονα συμβάλλουν με την δράση τους στον καθορισμό του. Τελειώνοντας το δεύτερο μέρος της εργασίας και διά την ευκολότερη κατανόηση των πλαισίων λειτουργίας των ναυτιλιακών επιχειρήσεων αναλύεται η οργάνωσή τους (η οποία σκοπεύει στον καλύτερο συντονισμό τους) και διακρίνονται σε αυτές, οι τομείς γενικής διεύθυνσης, τμήματος επιχειρήσεων, τεχνικού τμήματος, τμήματος ναυλώσεων, τμήματος ασφαλίσεων, νομικού τμήματος, τμήματος προμηθειών, τμήματος πληρωμάτων, τμήματος λογιστηρίου και τμήματος ποιότητας και ασφάλειας. Το δεύτερος αυτό μέρος της εν λόγω πτυχιακής εργασίας δεν θα μπορούσε να κλείσει παρά κάνοντας αναφορά στο «θαύμα» της Ελληνικής ναυτιλίας το οποίο εν πολλοίς οφείλεται στην επιχειρησιακή ναυτιλιακή κουλτούρα των Ελλήνων πλοιοκτητών. Ενώ το κλειδί της επιτυχίας κάθε επιχείρησης είναι οι μακροπρόθεσμες αποφάσεις των διευθυντών σχετικά με την δομή και την κουλτούρα των εταιρειών η εταιρική φιλοσοφία που προσδιορίζει την δομή και την κουλτούρα των Ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων υπήρξε ο σημαντικότερος παράγοντας ανάπτυξης των Ελληνόκτητων εταιρειών. Τέλος, στο τρίτο και τέταρτο μέρος της εργασίας παρουσιάζονται η έννοια και τα αποτελέσματα της Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης στις Ναυτιλιακές Επιχειρήσεις. Ειδικότερα, κατά την εμπειρική προσέγγιση που πραγματοποιείται σε αυτά τα κεφάλαια εξετάζεται η σχέση των κανόνων και προϋποθέσεων της Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης που εφαρμόζουν τέσσερις ναυτιλιακές εταιρείες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης με τους ∆είκτες Αποδοτικότητας Κεφαλαίου (ROE) και Αποδοτικότητας Ενεργητικού (ROA) για τα έτη 2007-2011. Αντικείμενο αυτής της μελέτης αποτέλεσε ο «Χάρτης Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης» με βάση τον νόμο 3016/2002. Συμπέρασμα της παρούσας πτυχιακής εργασίας αποτελεί το γεγονός πως οι αυξανόμενες ενεργές προϋποθέσεις της Εταιρικής ∆ιακυβέρνησης από τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, αυξάνουν τους δείκτες αποδοτικότητας των εταιρειών, προσελκύοντας με αυτόν τον τρόπο περισσότερους μετόχους, επενδυτές και χρηματοδότες.

In this thesis, we are analyzing the requirements every company must have if operating under Corporate Governing, and the frame within shipping companies operate today. Finally, we are taking into consideration to what extent shipping companies, which participate in Corporate Governing, affect efficiency levels. In the beginning of this thesis, we attempted to define ''Corporate Governing'', which proved to be a difficult project, taking into consideration the many given definitions due to its multisided character. Finally, we have come to the conclusion that ''Corporate Governing'' is defined as all the regulations which regulate the relationships among the stock holders the company's management and all those who are company affected. In addition, we have also mentioned the purpose and utility of Corporate Governing as well as its rules and requirements. The most significant requirements include, the operation of an independent department which conducts internal inspection, not absolute governing by an executive, the existence of a corporate webpage, the existence of a watchdog, the existence of an assessment committee along with a remuneration committee for managerial positions, annual assessment of the Board, the protection of company assets and investments through a system of security procedures for the aforementioned purposes. To continue, we analyzed the basic principles and the main systems of Corporate Governing by contrasting the differences. After that, we mentioned the responsibilities, the competence and the role of the Board, whose basic role is to ensure that stockholders will receive fair and equal treatment, even to those who constitute the minority of stockholders. Finally, in the first part of the current thesis, we have ended up mentioning corporate vise and virtues, which constitute the fundamental aspect in decision making procedures.In the final part of the first part, we briefly mentioned the phenomenon of Corporate Governing in Greece. Unfortunately, our country is still at a primary stage in this thesis deals with the shipping industry. The aim of this chapter is to familiarize it is readers with notably the international but also the Hellenic shipping industry, to examine the special Features of shipping companies as well as the framework within shipping companies are ran. Furthermore, we closely look into the environment shipping companies operate and produce while being in an interrelationship with their internal and external environment. Upon finishing the second part of the thesis, in order to facilitate the operational framework of shipping companies, we are analyzing their organizing and coordination, defining the management department, the operation and technical section, the charter and insurance department, the supply and staff sections and the departments of quality and security. In this second part, we didn't fail to mention the ''miracle'' of Hellenic shipping which is mainly due to the managerial culture and skills of the fleet owners, which constitutes the main reason for the development of our companies. Finally, in the third and fourth part we are presenting the definitions and the results of Corporate Governing in shipping companies. To be more precise, we are taking into consideration the relationship between the rules and requirements as applied by four shipping companies in the New York Stock Market from 2007-2011. Conclusions were drawn by the chart of ''Corporate Governing'' according to 30/6/2002 regulation. To summarize, we have here concluded that the ever increasing active requirements of Corporate Governing by shipping companies increase corporate efficiency levels, attracting more stockholders, investors and financiers.