Κλωνοποίηση και λειτουργική έκφραση του γονιδίου υδροξυλάση της τυροσίνης (TH) υπεύθυνου για την βιοσύνθεση της ένωσης L-Dopa με τη χρήση μεθόδων μεταβολικής μηχανικής.

Abstract

Στους καρπούς αλλά και στα παραγόμενα προϊόντα της ελιάς ανιχνεύονται χημικές ουσίες που ονομάζονται δευτερογενείς μεταβολίτες και οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερα πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητες. Μια από τις κατηγορίες αυτών των δευτερογενών προϊόντων είναι οι φαινολικές ενώσεις. Από την εξαιρετικά ετερογενή αυτή κατηγορία, μια ουσία που παρουσιάζει εξαιρετικές ιδιότητες είναι η υδροξυτυροσόλη (Hydroxytyrosol) που μαζί με την ελευρωπαῒνη, συνιστούν σημαντικό μέρος των παραγόμενων μεταβολιτών της. Η υδροξυτυροσόλη παράγεται de-novo και εστεροποιείται με μόρια ελενολικού οξέος για την παραγωγή της ελευρωπαΐνης. Η υδρόλυση της ελευρωπαΐνης αποτελεί έναν επιπρόσθετο παράγοντα αύξησης της συγκέντρωσης υδροξυτυροσόλης και παρατηρείται κυρίως κατά την ωρίμανση του ελαιόκαρπου αλλά και κατά την επεξεργασία των υπολειμμάτων του ελαιολάδου. Οι λόγοι που μας οδήγησαν στην περαιτέρω έρευνα της συγκεκριμένης χημικής ουσίας είναι πολύ σημαντικοί, αφού η υδροξυτυροσόλη έχει την ικανότητα να αποσβένει τις ελεύθερες ρίζες μέσα στα κύτταρα των οργανισμών και έτσι να λειτουργεί ως ισχυρός αντιοξειδωτικός παράγοντας. Επίσης παρουσιάζει έντονη αντιμικροβιακή δράση ενάντια σε παθογόνα των φυτών και του ανθρώπου. Εξαιτίας αυτών των δυο πολύ σημαντικών ιδιοτήτων της και στοχεύοντας στην άμεση χρήση της πολύτιμης αυτής ουσίας γίνεται μια προσπάθεια για την ετερόλογη βιοσύνθεση της HT με την χρήση καινοτόμων εργαλείων και μεθοδολογιών της επιστήμης της μεταβολικής και γενετικής μηχανικής. Μια τέτοιου είδους προοπτική θα επέτρεπε την άμεση διάθεση και χρήση της χημικής ουσίας σε σκευάσματα αγροχημικών για χρήση στην φυτοπροστασία, αλλά και για την παραγωγή σκευασμάτων για την αντιμετώπιση ανθρώπινων ασθενειών.