Διερεύνηση σύγχρονων τάσεων και εξελίξεων στον διεθνή τουρισμό.

Abstract

Ο τουρισμός είναι ένας από τους δυναμικότερα αναπτυσσόμενους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας. Αποτελώντας κυρίαρχη δραστηριότητα σε πολλές χώρες, έχει αξιόλογες πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στους άλλους τομείς της οικονομίας και συμβάλλει στη συνολική οικονομική ανάπτυξη των χωρών. Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών σημείωσε αξιοσημείωτη μεγέθυνση, συνδεόμενος άμεσα με την κοινωνικοοικονομική αναπτυξιακή διαδικασία, καθώς συμβάλλει σημαντικά στην άνοδο του επιπέδου διαβίωσης των τουριστικά ανεπτυγμένων περιοχών και, συνακόλουθα, στην ευημερία των πολιτών. Ο επιχειρηματικός όγκος του τουρισμού σε παγκόσμια κλίμακα ενδεχομένως ξεπερνά αυτόν των εξαγωγών πετρελαίου, ειδών διατροφής και αυτοκινήτων, ενώ παράλληλα παραμένει η βασική πηγή εισοδήματος για πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Ο τουρισμός ως οικονομικός τομέας συνδέεται άμεσα με πολλούς άλλους τομείς της οικονομίας και της παραγωγής. Κατά συνέπεια, τα οφέλη που η αύξησή του επιφέρει είναι πολυποίκιλα και στον τομέα της απασχόλησης (ΣΕΤΕ, 2012). Το 2012 οι διεθνείς τουριστικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά 4%, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το ένα δισεκατομμύριο ταξιδιώτες (1,035 δισ.). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού προβλέπει μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης των διεθνών τουριστικών αφίξεων της τάξης του 4,1% με ορίζοντα το 2020. Συνεπώς, οι διεθνείς αφίξεις αναμένεται ως τότε να ξεπεράσουν το 1,5 δις ταξιδιωτών. Ο παγκόσμιος τουρισμός, ωστόσο, αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις εν όψει του 21ου αιώνα, οι οποίες σχετίζονται με τη βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων σε ζητήματα πλούτου και ευκαιριών, αλλά και την ορθή κατανομή και διαχείριση των υπαρχόντων φυσικών πόρων, όπως ακριβώς συμβαίνει με κάθε ζωντανό κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας που έρχεται αντιμέτωπο με τη διαρκώς εξελισσόμενη διεθνή πραγματικότητα (ΣΕΤΕ, 2012). Στον διεθνή τουρισμό καταγράφονται τάσεις και εξελίξεις που αναμένεται να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας και να αλλάξουν τις ισορροπίες στη παγκόσμια τουριστική αγορά. Η παγκόσμια οικονομική ύφεση, η εμφάνιση νέων αναδυόμενων τουριστικών προορισμών (Μέση Ανατολή, Αφρική, Ασία), οι κλιματικές αλλαγές, οι συγχωνεύσεις και συμμαχίες των μεγάλων tour operators, των αεροπορικών εταιρειών και άλλων επιχειρήσεων της τουριστικής βιομηχανίας, η παγκόσμια απειλή της τρομοκρατίας, η αλλαγή στα κίνητρα, τα ενδιαφέροντα και τη καταναλωτική συμπεριφορά των τουριστών, τα επιτεύγματα στις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), τα απρόβλεπτα φυσικά φαινόμενα (π.χ. τσουνάμι), η ανάπτυξη νέων ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, είναι μερικές μόνο από τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο που αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να διαμορφώσουν μια διαφορετική πραγματικότητα στην παγκόσμια τουριστική βιομηχανία όπως την ξέραμε έως σήμερα. Σκοπός της πτυχιακής εργασίας είναι να διερευνήσει και να παρουσιάσει αυτές τις αναδυόμενες τάσεις και εξελίξεις, εξετάζοντας το πως η νέα αυτή παγκόσμια πραγματικότητα θα διαμορφώσει στα επόμενα χρόνια τον διεθνή τουρισμό. Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στις επιπτώσεις των εξελίξεων αυτών και στον ελληνικό τουρισμό.

Tourism is one of the most dynamically growing segments of the global economy. Being the dominant activity in many countries, it has significant multiplier effects on other sectors of the economy and contributes to the overall economic development of countries. In the past few decades, tourism has remarkable growth, directly linked to the socioeconomic development process including crucial in raising the living standards of developed area, and hence the welfare of citizens. The business volume of tourism worldwide possibly surpasses that of oil exports, food and cars, while remains the main source of income for many developing countries. Tourism as an economic sector is directly linked to many other sectors of the economy and production. Consequently, the benefits of its increase lead the diversity in the field of employment. In 2012, international tourist arrivals grew by 4%, surpassing for the first time in one hundred million travelers (1.035 billion). The World Tourism Organisation predicts average annual growth rate of international tourist arrivals of around 4.1% for 2020. Therefore, international arrivals are expected to then overcome the 1.5 billion travelers. The global tourism, however, faces great challenges ahead in the 21st century, which are related to sustainable and equitable development, addressing issues of inequality in wealth and opportunity, but also the proper allocation and management of existing natural resources, just as with every living part of the global economy is confronted with the ever evolving international realities. There are recorded trends and issues in international tourism that are expected to greatly influence the functioning of the global tourism industry and change the balance in the global tourism market. The global economic downturn, new emerging tourist destinations (Middle East, Africa, Asia), climate change, mergers and alliances of major tour operators, airlines and other operators in the tourism industry, the global threat of terrorism, changes in incentives, interests and consumer behavior of tourists, the achievements in information and communication technologies (ICT), unforeseen natural events (e.g. tsunamis), the development of new special and alternative forms of tourism are just some of the developments at the global level expected in the coming years to form a new reality in the global tourism industry as we knew it until today. The aim of the thesis is to explore and present these emerging trends and developments, examining how this new global reality will shape the next few years’ international tourism. Particular reference will be made to the impact of these developments on the Greek tourism.