Νυχθημερή δραστηριότητα των εδαφικών αραχνών σε ελαιώνα και πευκώνα στο αγρόκτημα του ΤΕΙ Κρήτης κατά τη φθινοπωρινή περίοδο.

Abstract

Στην παρούσα πτυχιακή εργασία μελετήθηκε η εδαφόβια πανίδα και αραχνοπανίδα δύο οικοσυστημάτων, τραχείας πεύκης και ελιάς. Οι συγκεκριμένοι βιότοποι επιλέχθηκαν διότι η τραχεία πεύκη είναι αυτοφυής στην Κρήτη και η ελιά είναι ευρέως διαδεδομένη στο νησί. Συγκεκριμένα στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η σύγκριση της εδαφόβιας πανίδας με βάση τον τύπο του βιότοπου και τις νυχθήμερες εναλλαγές της δραστηριότητας των οργανισμών. Κατά τη διάρκεια της έρευνας πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία εδαφοπανίδας, το μήνα Νοέμβριο του 2004. Για την επίτευξη του στόχου μας χρησιμοποιήθηκαν παγίδες παρεμβολής, οι οποίες τοποθετήθηκαν σε δύο διαφορετικούς βιότοπους (ελαιώνας-πευκώνας) του αγροκτήματος στο Α.Τ.Ε.Ι Κρήτης. Στους δύο βιότοπους τοποθετήθηκε ίδιος αριθμός παγίδων και οι δειγματοληψίες γίνονταν δύο φορές τη μέρα (7 π.μ. και 5 μ.μ.). Μελετήθηκε γενικά η εδαφόβια πανίδα των δύο βιότοπων και ειδικά η τάξη των αραχνών από την υποφαινόμενη και η τάξη των κολεοπτέρων από τη συνάδελφο Κάββου Ειρήνη. Η αναγνώριση των δειγμάτων έγινε μετά το πέρας του πειραματικού μέρους της πτυχιακής εργασίας. Συλλέχθηκε ικανοποιητικός αριθμός ατόμων από το φύλο των αρθροπόδων, των αραχνιδίων και των μαλακίων. Γενικά στον ελαιώνα παρατηρήθηκαν περισσότερες ζωικές ομάδες και μεγαλύτερος συνολικός αριθμός ατόμων από ό,τι στον πευκώνα. Κυρίαρχη ομάδα στις πρωινές συλλογές και των δύο βιότοπων, καθώς και στην απογευματινή συλλογή του πευκώνα ήταν τα κολλέμβολα, ενώ στην αντίστοιχη συλλογή του ελαιώνα κυρίαρχη ήταν η τάξη των διπτέρων, που όμως δεν ανήκει στην εδαφική πανίδα. Όσον αφορά τις αράχνες, και στον ελαιώνα και στον πευκώνα η νυχτερινή δραστηριότητα ήταν εντονότερη, παρατηρήθηκε δηλαδή μεγαλύτερος αριθμός ατόμων στα βραδινά δείγματα (πρωινές συλλογές) από ό,τι στα πρωινά (απογευματινές συλλογές). Στον ελαιώνα ο αριθμός των ειδών ήταν μικρότερος στα βραδινά δείγματα (χαμηλότερη ποικιλότητα), ενώ στον πευκώνα μεγαλύτερος. Το αποτέλεσμα αυτό σχετίζεται με τις διαφορές που παρουσιάζουν οι δύο βιότοποι ως προς τις αβιοτικές τους συνθήκες, που περιορίζουν την ποικιλότητα στον πευκώνα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στα είδη που δραστηριοποιούνται την ημέρα και τα οποία εξαρτώνται περισσότερο από τη βλάστηση. Συνολικά, ο πευκώνας σαν βιότοπος παρουσιάζει μεγαλύτερη ομοιομορφία, τόσο στη σύνθεση της αραχνοπανίδας του όσο και στη δραστηριότητα των ειδών που απαντώνται σε αυτόν.