Η συμβολή των πολιτιστικών εκδηλώσεων στην οικονομική, τουριστική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου διεξαγωγής τους.

Abstract

Δεδομένης της πίεσης του ανταγωνισμού μεταξύ των προορισμών για αυτό που φαίνεται να είναι το ίδιο τμήμα της πίτας, η οργάνωση και διοίκηση επιτυχημένων εκδηλώσεων προωθείται από τη βιβλιογραφία ως ένα μέσο για την επίτευξη της διαφοροποίησης και της δημιουργίας ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα πολιτιστικά τουριστικά φεστιβάλ, τα οποία παρακολουθούν ντόπιοι, επισκέπτες από κοντινές περιοχές καθώς και επισκέπτες (ντόπιοι ή ξένοι) από άλλες περιοχές ή/και χώρες. Έτσι τα τοπικά φεστιβάλ και οι εκδηλώσεις έχουν αναπτύξει μία ακόμα λειτουργία, εκείνη της κινητήριας δύναμης στην οικονομική και επιχειρηματική ανάπτυξη. Η συγκεκριμένη έρευνα επικεντρώνεται στη σημασία των τοπικών πολιτιστικών εκδηλώσεων στη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για έναν προορισμό μέσω της αξιοποίησης της εμπειρίας του επισκέπτη. Ο κύριος σκοπός της έρευνας βασίζεται στο γεγονός ότι οι προορισμοί ανταγωνίζονται σήμερα με βάση την εμπειρία του επισκέπτη, σε αντίθεση με το απόκομμα του εισιτηρίου και τα έσοδα που παράγονται μόνο από τις εισόδους εντός των πυλών. Αυτό οφείλεται στην πρόσφατη αναθεώρηση του οικονομικού μοντέλου και των εσόδων των φεστιβάλ. Η έρευνα διεξήχθη στο Ηράκλειο Κρήτης, κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου. Η μελέτη περίπτωσης αφορά την οργάνωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου Ηρακλείου «Ηράκλειο – Καλοκαίρι 2015», η οποία λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο κατά τη θερινή περίοδο, έχοντας μία μακρά ιστορία, δεδομένου ότι διοργανώθηκε για πρώτη φορά τον Αύγουστο του 1980. Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο, με τα είδη των εκδηλώσεων να εκτείνονται από παραδοσιακούς χορούς και μουσικές εκδηλώσεις μέχρι συναυλίες κλασσικής μουσικής, θέατρο και ρεσιτάλ. Η έρευνα διεξήχθη μέσω της συλλογής ερωτηματολογίων από τους συμμετέχοντες του φεστιβάλ. Η ανάλυση εκτιμά τη συμβολή των φεστιβάλ στην περιοχή από οικονομική καθώς και κοινωνική άποψη. Συγκεκριμένα μελετώνται τα κίνητρα των επισκεπτών καθώς και το επίπεδο ικανοποίησής τους και τα καταναλωτικά τους πρότυπα κατά τη διάρκεια της συμμετοχής τους στις εκδηλώσεις. Η πρωτογενής έρευνα βασίστηκε σε 346 ερωτηματολόγια τα οποία συλλέχθηκαν στη διάρκεια των εκδηλώσεων, προσεγγίζοντας τυχαία τους συμμετέχοντες στις εισόδους. Η ανάλυση παρείχε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με τα καταναλωτικά πρότυπα σε διάφορες κατηγορίες δαπανών (φαγητό, στέγαση κτλ), τους παράγοντες που παρακινούν διαφορετικούς τύπους συμμετεχόντων (ντόπιοι και τουρίστες) καθώς και με το κοινωνικό αντίκτυπο των εκδηλώσεων στην τοπική κοινωνία. Ενδεικτικά, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ ντόπιων και επισκεπτών σε ό,τι αφορά το εξωτερικό περιβάλλον των εκδηλώσεων, με τους ντόπιους να είναι φανερά δυσαρεστημένοι με τους παράγοντες που αφορούν την ασφάλεια, τους χώρους στάθμευσης και τις εγκαταστάσεις υγιεινής. Από την άλλη πλευρά και οι δύο εκφράζουν ισχυρές και θετικές προτιμήσεις όσον αφορά την καλλιτεχνική και αισθητική αξία των εκδηλώσεων.

Given fierce competitive pressures among destinations for what is seemingly the same part of the pie, the organization and management of successful events is promoted by the literature as a means to achieve differentiation and competitive advantage. This is particularly true for cultural tourist festivals and events, given that they are attended by locals, visitors from nearby cities as well as visitors (native and foreign) from nearby countries. Thus, local festivals and events have developed yet another functionality, that of an engine of economic and business development. The current research focuses upon the significance of local cultural festivals on creating competitive advantage for a destination by capitalizing on the visitor experience. In other words, the main premise of the paper is based on the fact that destinations nowadays compete in terms of the visitor experience, as opposed to ticket receipts and revenue generated at the gates alone. This is because the recent overhaul on festivals’ revenue and financial model.The current empirical investigation was conducted in Heraklion, Crete during the 2015 summer season. The case study relates to Heraklion municipal cultural festival taking place annually during the summer period. The municipal cultural festival has a relatively long history in the city since it was first organized back in August 1980. The festival takes place along the months of June, July and August in Heraklion with types of events spanning from folk dance and music events, to classical concerts, theatre and music recitals. The research was conducted through the collection of survey questionnaires to festival participants. The analysis considers the festival’s contribution to the local area in economic (financial), as well as social terms. Specifically, we examined visitor motivation, as well as the level of their satisfaction and their expenditure patterns during their participation at the cultural event/festival. The primary research was based on 350 survey questionnaires that were collected during the duration of the festivals, by approaching festival goers randomly at the gates. The analysis of the preliminary results provides some interesting feedback regarding the consumers’ expenditure patterns over different types of expenditure categories (food, accommodation, etc), the factors that motivate different types of participants (locals vs. tourists), as well as the social impact of the festival onto the local society. Indicatively, the results indicate that there are marked differences between locals and visitors as far as the external environment of the festival is concerned, with locals to be particularly dissatisfied with provisions related to safety, parking and sanitation conditions. On the other hand, both locals and visitors express strong and positive preferences as far as the artistic and aesthetic value of the festival.