Κοινωνικοί προσδιοριστές των στάσεων απέναντι στον εκφοβισμό μέσω διαδικτύου.

Abstract

Το φαινόμενο του εκφοβισμού αφορά βίαιες ή επιθετικές συμπεριφορές που διαπράττονται με διάφορους τρόπους από ορισμένα άτομα ή ομάδες (θύτες) εις βάρος άλλων ατόμων/ομάδων (θύματα). Υπάρχουν διάφορες μορφές στις οποίες διακρίνεται ο εκφοβισμός, ανάλογα με τα μέσα και τον τρόπο διάπραξής/εμφάνισής του. Μπορεί να λάβει χώρα είτε διαδικτυακά μέσω των ψηφιακών/δικτυακών ή διαδικτυακών συσκευών (διαδικτυακός εκφοβισμός – cyber bullying), είτε να γίνει άμεσα, σε μία πρόσωπο με πρόσωπο επαφή (παραδοσιακός εκφοβισμός – bullying). Παρά τη σχέση-σύνδεση που υπάρχει μεταξύ παραδοσιακού και διαδικτυακού εκφοβισμού, εκτός από ομοιότητες, έχουν και αρκετές διαφορές. Ο εντοπισμός του βαθμού ομοιογένειας μεταξύ τους, εξυπηρετεί στην καλύτερη κατανόησή τους, και στη διαμόρφωση καταλληλότερης προσέγγισης (πρόληψης) και εξειδικευμένης-στοχευμένης παρέμβασης (αντιμετώπισης) για το έκαστο. Οι κοινωνικοί προσδιοριστές των στάσεων απέναντι σε κάθε μορφής εκφοβισμό, είναι σημαντικό να εντοπίζονται και με το πέρας του χρόνου να επαναδιατυπώνονται, καθώς αποτελούν μια σειρά σχετικών μεταβλητών, δηλαδή εσωτερικών ή εξωτερικών παραγόντων ατομικών ή όχι, που επηρεάζουν τις στάσεις (συμμετοχή, ενέργειες, παρατήρηση κ.ά) των ατόμων (θυτών, θυμάτων ή και ενεργών/ανενεργών παρατηρητών) σε συμβάντα εκφοβισμού, και κατ’ επέκταση που καθορίζουν συνολικά το εκφοβιστικό φαινόμενο και τις διαστάσεις του. Πιο συγκεκριμένα, στην εν λόγω μελέτη πρόκειται να συσχετιστεί ο διαδικτυακός εκφοβισμός με μεταβλητές όπως: τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά, η ύπαρξη προβλημάτων υγείας/διαταραχών, η προσωπικότητα των ατόμων και η ψυχοκοινωνική τους διάσταση, η συμμετοχή σε ευάλωτες ή μειονοτικές ομάδες (ρατσισμός, στερεότυπα), οι παρελθοντικές εμπειρίες, τα χαρακτηριστικά των ρόλων που υιοθετούνται στον εκφοβισμό (πχ. ρόλος των παρατηρητών), η χρήση, η κατάχρηση ή ο εθισμός στα ναρκωτικά, στο αλκοόλ, στο διαδίκτυο, στην χαρτοπαιξία, στις νέες τεχνολογίες, κ.ά. Η υπάρχουσα γνώση γύρω απ’ το αντικείμενο της έρευνας, προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από την πληθώρα των ερευνών και πρακτικών συνεδρίων, ενώ η σχετική ελληνική βιβλιογραφία μοιάζει να είναι περιορισμένη σε σύγκριση με την ξενόγλωσση, και το θέμα φαίνεται να χρήζει περαιτέρω μελέτης και διερεύνησης παγκοσμίως.

Bullying refers to violent or aggressive behavior committed in various ways by certain individuals or groups (abusers) against other people / groups (victims). Bullying is distinguished in various forms, depending on the means and the methods by which it is committed / manifested. It can take place either online via digital or networking devices (cyberbullying), or committed directly in a face-to-face contact/social interaction (bullying). Despite the similarities between traditional and cyber bullying, they also have many differences. Identifying the degree of homogeneity between these two forms, serves to better understand them and to formulate the most appropriate approach (preventive) and targeted intervention (response) to each. It is important to identify the social determinants of attitudes towards all forms of bullying, and ultimately to restate them, since they constitute a number of relevant variables, ie internal or external, individual or not, that influence attitudes (participation, actions, etc) of persons (perpetrators, victims or active / inactive observer) in terrorisation events, and hence define in its entirety the intimidating phenomenon and its dimensions. More specifically, this study intends to associate cyber bullying with variables such as: socio demographic characteristics, the presence of health problems or disorders, personality characteristics of people and their psychosocial dimension, participation in vulnerable or minority groups (racism, stereotypes), past experiences, the characteristics of the roles adopted in bullying (eg. role of observers), the use, abuse or addiction to drugs or alcohol, internet, gambling, new technologies, etc). The present knowledge on the subject of this research, is largely derived from the wealth of surveys and conference proceedings, and the relevant Greek academic literature on the subject appears to be limited when compared to the foreign one, while the subject in itself seems to merit further study and investigation worldwide.