Ανάληψη ηγετικών θέσεων στον εκπαιδευτικό κλάδο. Μελέτη σε γυναίκες εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε γενικά και ειδικά σχολεία του Δήμου Ρόδου.

Abstract

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι, μέσα από τις απόψεις των γυναικών εκπαιδευτικών, να μελετηθούν οι παράγοντες που συμβάλλουν ή μη, στη διεκδίκηση τους σε ανώτερες διοικητικές θέσεις στον κλάδο της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τόσο σε γενικά, όσο και σε ειδικά σχολεία. Πιο συγκεκριμένα, ερευνήθηκαν οι κοινωνικοί και προσωπικοί παράγοντες που σχετίζονται με τη διάσταση του φύλου, αλλά και ο ρόλος των ανασταλτικών παραγόντων, όπως αναφέρονται μέσα από τις υποκειμενικές αναφορές των συνεντευξιαζόμενων. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τη συλλογή των δεδομένων είναι η ποιοτική προσέγγιση και το ερευνητικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε, η ημιδομημένη συνέντευξη. Η επιλογή του συγκεκριμένου είδους συνέντευξης θεωρήθηκε ως η καταλληλότερη, από τις ερευνήτριες, ώστε τα ερευνητικά υποκείμενα να έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν με μεγαλύτερη ευελιξία τις απόψεις τους. Το δείγμα της συγκεκριμένης μελέτης προήλθε από δώδεκα γυναίκες εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, σε Γενικά και Ειδικά σχολεία, στο Δήμο Ρόδου. Από την ανάλυση των ποιοτικών δεδομένων προέκυψαν τα ακόλουθα ενδιαφέροντα ευρήματα. Όσον αφορά στα κίνητρα που οι γυναίκες εκπαιδευτικοί του δείγματος επέλεξαν να ασχοληθούν με την εκπαίδευση, ήταν η παιδική τους επιθυμία για την ενασχόληση με τα παιδιά και η απόκτηση περισσότερων γνώσεων πάνω στο αντικείμενο. Στο ερώτημα που αφορούσε τον συσχετισμό του φύλου με την ανάληψη ηγετικών θέσεων λήφθηκαν δύο απαντήσεις. Από τη μία, ορισμένες απάντησαν ότι το φύλο σχετίζεται, λόγω των πολλών οικογενειακών υποχρεώσεων και των στερεοτύπων που «θέλουν» την κοινωνία ανδροκρατούμενη. Από την άλλη, κάποιες απάντησαν ότι το φύλο δεν σχετίζεται, διότι και οι άνδρες και οι γυναίκες επιθυμούν να ανελιχθούν ηγετικά. Εν συνεχεία, τα αποτελέσματα που σχετίζονται με τους παράγοντες που ωθούν τις γυναίκες εκπαιδευτικούς να αναλάβουν διοικητικά καθήκοντα αποτελούν η δυναμική προσωπικότητα, οι προσωπικές φιλοδοξίες, ο οικονομικός παράγοντας (επίδομα θέσης), η πολυετής διδασκαλία, καθώς και η στήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον και το κράτος. Ωστόσο, στους παράγοντες που αποτρέπουν τις γυναίκες περιλαμβάνονται η έλλειψη γνώσεων και ενδιαφέροντος για το διοικητικό κομμάτι, οι αυξημένες ευθύνες της οικογένειας σε συνδυασμό με τις διοικητικές ευθύνες, ο φόβος πιθανής αποτυχίας, τα στερεότυπα, το ανδροκρατούμενο προσωπικό και ο ενδεχόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των συζύγων. Τέλος, προέκυψε ότι δεν υπάρχει διαφοροποίηση των γυναικών εκπαιδευτικών που εργάζονται σε Γενικά και Ειδικά σχολεία του Δήμου Ρόδου, καθώς η πλειοψηφία του δείγματος ενδιαφέρεται περισσότερο για τη διδασκαλία, παρά για την ενασχόληση με τις διοικητικές ευθύνες.

The purpose of this study is to examine the perspective of women who work in the educational system and analyze the factors which help or suppress their assertiveness in higher administrative positions in the field of primary education in Public or special schools. More specifically, social and personal factors were investigated in correlation with gender, and the role of inhibiting factors, as indicated through subjective reports of the interviewees. The method that was followed regarding the data collection was qualitative and the research tool that was used was: semi-structured interview. The choice of this particular tool was considered the most appropriate by the researchers, considering the fact that the interviewees had more flexibility (through this method) to express their views. The sample that was examined in this study contained twelve women teachers of Primary Education, in both Public and Special Schools within the municipality of Rhodes. The analysis of the qualitative data had some interesting findings. The motive women teachers chose, to involve themselves with education, were their childhood desires to engage with children and their willingness to acquire knowledge upon the subject. As regards to the question which examined the association of gender with a leadership position, two different answers were obtained. On the one hand, some women answered that their gender played some role, due to the large amount of family obligations women often bear, or sometimes, due to the stereotypes asserted by the society, that “wants” males dominant. On the other hand some women answered that the gender is not relevant, because both men and women acquire a position in leadership. Thereafter, the results showed, that the factors that encourage women teachers to take on administrative duties, are due to a powerful personality, personal ambitions, financial entitlements (allowance), perennial teaching and the support that they receive from their family environment and the state. Although, the factors that prevent women from taking the extra step to this direction are the lack of knowledge and interest for the administrative part, the increasing responsibilities among the family along with their administrative responsibilities, the possibility of failure, the stereotypes, the male dominated staff and a potential competition between the spouses. Finally, it appears that there is no differentiation concerning women teachers who work in Public and Special Schools in the municipality of Rhodes, as the majority of the sample are interested only in teaching rather than dealing with administrative responsibilities.