Ανίχνευση και συγκριτική αποτίμηση συμπεριφορών διακινδύνευσης για την υγεία φοιτητών του Τ.Ε.Ι. Κρήτης: η μελέτη ΛΑΤΩ.

Abstract

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μετάβαση από τη μαθητική στη φοιτητική ζωή σηματοδοτεί για τους νεαρούς ενήλικες περίοδο παγίωσης, διεύρυνσης και απελευθέρωσης των προσωπικών τους επιλογών. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα υιοθετούνται ή εμπεδώνονται επικίνδυνες υγειονομικές συμπεριφορές σχετιζόμενες με την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, τη φτωχή σε θρεπτικά συστατικά διατροφή, την αλόγιστη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, τη χρήση ναρκωτικών ουσιών και την πλημμελή στοματική υγιεινή. ΣΚΟΠΟΣ Στην παρούσα εργασία αξιολογήθηκαν οι συμπεριφορές υγείας των σπουδαστριών Νοσηλευτικής και των σπουδαστριών Κοινωνικής Εργασίας Σ.Ε.Υ.Π. Τ.Ε.Ι. Κρήτης με ταυτόχρονη σύγκρισή τους κατά την αρχή και το τέλος των σπουδών τους στο πλαίσιο της μελέτης ΛΑΤΩ. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ Πρόκειται για μελέτη κοόρτης 261 πρωτοετών και 237 τελειόφοιτων σπουδαστριών τμημάτων Νοσηλευτικής και Κοινωνικής Εργασίας κατά το χρονικό διάστημα 2012 – 2015. Οι σπουδάστριες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο βασισμένο στις μελέτες HBSC, ESPAD με σκοπό τη διερεύνηση των συμπεριφορών τους στους τομείς της φυσικής δραστηριότητας, της διατροφής, της υπέρμετρης ευκαιριακής κατανάλωσης αλκοόλ, του καπνίσματος, της χρήσης ναρκωτικών ουσιών, της στοματικής υγιεινής και της έκθεσης στον ήλιο. Οι στατιστικές αναλύσεις και τα μοντέλα λογιστικής παλινδρόμησης πραγματοποιήθηκαν με το πρόγρασμμα SPSS 21.0. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Οι σπουδάστριες Νοσηλευτικής διαφοροποιούνται θετικά κατά το πρώτο έτος σπουδών από τις ομόλογές τους Κοινωνικής Εργασίας στο θέμα της κατανάλωσης πρόχειρου φαγητού (31,4% έναντι 16,4%) και αρνητικά κατά το τέταρτο έτος σπουδών (4,1% έναντι 15,0%) με στατιστικά σημαντικές διαφορές (p=0,018, p=0,024 αντίστοιχα). Ταυτόχρονα διαπιστώνεται η αύξηση των συμπεριφορών διακινδύνευσης των σπουδαστριών Υγείας διαχρονικά στα θέματα της κατανάλωσης πρόχειρου φαγητού (31,4%-4,1%) και χρήσης ναρκωτικών ουσιών (6,6%-23,9%). Τάσεις διαφοροποίησης με χειρότερες επιδόσεις χαρακτηρίζουν τις τεταρτοετείς σπουδάστριες Υγείας έναντι των σπουδαστριών Πρόνοιας στα θέματα της στοματικής υγιεινής (71,1% έναντι 77,1%), της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών (6,2% έναντι 12,1%), και της περιστασιακής κατανάλωσης οινοπνεύματος (64,9% έναντι 58,6%). Όμως, στα σταθμισμένα πολυπαραγοντικά μοντέλα παλινδρόμησης δεν φάνηκε καμία διαφορά μεταξύ των φοιτητριών Νοσηλευτικής και Κοινωνικής Εργασίας στις συμπεριφορές διακινδύνευσης για την υγεία που μελετήθηκαν. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Διαπιστώνονται ελάχιστη έως καθόλου διαφοροποίηση συμπεριφορών διακινδύνευσης της υγείας ανάμεσα στους δύο πληθυσμούς αναφοράς και κατά τις δύο καταγραφές. Προκύπτει ανάγκη σχεδιασμού και υλοποίησης προγραμμάτων προαγωγής της υγείας με σκοπό την προστασία της υγείας και της ευεξίας των σπουδαστριών αλλά και μακροπρόθεσμα του ευρύτερου κοινωνικού σχηματισμού που επηρεάζεται καταλυτικά από τις συμπεριφορές των επαγγελματιών Υγείας.

BACKGROUND For young adults transitioning from school student status to university student status signifies a period of establishing, consolidating and expanding their personal choices. During that time, health risk behaviors are adopted or solidified. AIM The present study assesses multiple health risk behaviors of nursing and social work students at the T.E.I. of Crete with a parallel comparison of the results in the context of the LATO study. MATERIAL AND METHOD A cohort study of 261 first year female students and 237 fourth year female students of the Departments of Nursing and Social Work was carried out during 2012-2015. A self-completed questionnaire based on the HBSC and ESPAD studies assessed students’ physical activity, diet, alcohol consumption, smoking, illicit drug use, oral health and sun exposure. The statistical tests and logistic regression models were performed using SPSS 21.0. RESULTS The rates of behavioral health risk factors were quite high and in regression analyses adjusted for potential confounders there were no statistically significant differences between the departments in both assessments. Nursing and social work students displayed higher risk of engaging in more behavioral risk factors during their final year of studies regarding delivery/junk food consumption, sunburns, hashish/marijuana use, number of sexual partners and condom use. CONCLUSIONS No significant differences were noted concerning high-risk health behaviors between the two student populations. Furthermore, students demonstrate increase of harmful health habits over time. Nursing students share the patterns of their non-nursing peers in health risk behaviors compromising their future health and their health promoting role. This compromises their future health and their health promoting role and we need immediate action to address it as early as during undergraduate education.