Νοσηλευτική διαχείριση της εξαγγείωσης χημειοθεραπευτικών φαρμάκων.

Abstract

Η ενδοφλέβια έγχυση είναι ο βασικός τρόπος χορήγησης των αντικαρκινικών φαρμάκων. Η χορήγηση της χημειοθεραπείας ενέχει κινδύνους τόσο για τους ασθενείς, όσο και για τους επαγγελματίες υγείας , με την εξαγγείωση να αποτελεί μια σοβαρή επιπλοκή της, παρόλο που οι επαγγελματίες υγείας λαμβάνουν κάθε κατάλληλο μέτρο αποφυγής της. Εξαγγείωση ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία οποιοδήποτε υγρό διαρρέει σε περιβάλλοντες ιστούς, εκτός αγγείου. Συγκεκριμένα στην αντικαρκινική θεραπεία, ο όρος εξαγγείωση αναφέρεται σε ακούσια διείσδυση του χημειοθεραπευτικού σκευάσματος σε υποδόριο ή υποδερμικό ιστό, ο οποίος περιβάλλει το ενδοφλέβιο ή ενδοαρτηριακό σημείο της έκχυσης. Η εξαγγείωση συναντάται σε ποσοστό 0,1%-6%, όταν η θεραπεία χορηγείται σε περιφερικές φλέβες και σε ποσοστό 0,26% με 4,7%, όταν η θεραπεία χορηγείται από συσκευή κεντρικής χορήγησης. Σύμφωνα με τη διαθέσιμη βιβλιογραφία, η βασική εκπαίδευση της θεραπευτικής ομάδας του ογκολογικού αρρώστου πρέπει να υποστηρίζεται από κατευθυντήριες οδηγίες και πρακτικές η εφαρμογή των οποίων μειώνει ή εξαλείφει τον κίνδυνο των εξαγγειώσεων. Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στην ανασκόπηση της διαθέσιμης ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας σχετικά με τα θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της εξαγγείωσης, καθώς και στις κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείρισή της, δίνοντας εργαλεία ώστε να μπορούν οι ογκολογικοί νοσηλευτές να την ανιχνεύουν, προλαμβάνουν και να την αντιμετωπίζουν επιτυχώς. Μετά από έρευνα 15 σύγχρονων άρθρων βρέθηκαν οι διαθέσιμοι τρόποι πρόληψης, οι κλινικές εκδηλώσεις της εξαγγείωσης, η κατηγοριοποίηση της, οι βέλτιστοι τρόποι αντιμετώπισης καθώς και οι διαθέσιμες κατευθυντήριες οδηγίες. Η μελέτη οδήγησε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν τα κατάλληλα εφόδια για ασφαλή χορήγηση της χημειοθεραπείας, ωστόσο υπάρχουν κενά σχετικά με τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης των περιστατικών εξαγγείωσης.

Intravenous infusion is the primary route of administration of anticancer medicines. Administration of chemotherapy poses risks for both patients and health professionals, with extravasation being a serious complication, even though healthcare professionals take all appropriate measures to avoid it. Extravasation is the term that describes any leaks of liquid into the surrounding tissues, other than the vessel. In anticancer therapy, extravasation refers to unintentional leakage of the chemotherapeutic drug into subcutaneous or hypodermic tissue surrounding the intravenous or intra-arterial point of the infusion. Extravasation occurs in 0.1% -6% when the treatment is given peripherally and 0.26% to 4.7% when treatment is administered by a central device. According to the available literature, basic training of the oncology team should be supported by guidelines and practices whose application reduces or eliminates the risk of extravasation. The study focuses on reviewing the available Greek and international literature on issues of prevention and management of extravasation as well the available guidelines for the extravasation management, by providing tools to help oncology nurses to detect, prevent and treat it successfully. The study was conducted on 15 contemporary articles, in which the available ways of prevention, the clinical manifestations of extravasation, its categorization, the best ways of its management and all the available guidelines were found. The study led to the conclusion that there are adequate guidelines for the safe administration of chemotherapy, but there are gaps in what is the best way to deal with extravasation events.