Εργογόνα βοηθήματα και αθλητική απόδοση, 21ος αιώνας.

Abstract

Η έντονη εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, τις τελευταίες δεκαετίες, σε συνδυασμό με την πρόοδο, κυρίως στις βιολογικές επιστήμες, έχουν αλλάξει σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο οι αθλητές/τριες επιτυγχάνουν τους αγωνιστικούς τους στόχους. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των αθλητών έχει αυξηθεί σε βαθμό που το προπονητικό πρόγραμμα και η ψυχολογική προετοιμασία, πολλές φορές δεν αρκούν για να οδηγήσουν στον επιθυμητό στόχο, που δεν είναι άλλος από την νίκη και τη διάκριση. Η διατροφή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επίτευξη των παραπάνω στόχων και μεγάλος αριθμός αθλητών/τριών, καταφεύγουν στη χρήση εργογόνων διατροφικών βοηθημάτων για τη μεγιστοποίηση της απόδοσής τους, και την απόκτηση αγωνιστικού πλεονεκτήματος έναντι των συναθλητών/τριών τους. Σκοπός της παρούσας εργασίας, ήταν η μελέτη, η αξιολόγηση και η παρουσίαση, των γνωστότερων εργογόνων διατροφικών βοηθημάτων που χρησιμοποιούνται στον σύγχρονο αθλητισμό, αναφορικά με τη δράση, την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια τους. Τα πλέον δημοφιλή και νόμιμα διατροφικά εργογόνα βοηθήματα, είναι οι υδατάνθρακες, η κρεατίνη, η β-αλανίνη, η καφεΐνη, το διττανθρακικό νάτριο και το νιτρικό οξείδιο (ΝΟ) και για αυτά έχουν διεξαχθεί οι περισσότερες μελέτες. Επαγγελματικοί, ψυχολογικοί αλλά και κοινωνικοί παράγοντες όπως ο προπονητής, οι συμπαίκτες, οι φίλοι και η οικογένεια, ωθούν κατά κύριο λόγο, τους αθλητές στη χρήση εργογόνων βοηθημάτων. Διεθνείς αλλά και Εθνικοί οργανισμοί ελέγχου, έχουν συσταθεί με σκοπό, τη διασφάλιση της υγείας, της δικαιοσύνης και της ισότητας μεταξύ των αθλητών/τριών, παρόλα αυτά, καταγράφεται μεγάλος αριθμός περιστατικών λανθασμένης και υπέρμετρης χρήσης τέτοιων σκευασμάτων, νόμιμων ή μη, που έχουν ως αποτέλεσμα αρνητικές συνέπειες για την υγεία και την απόδοση των αθλητών. Η ενημέρωση και καθοδήγηση από ειδικούς, σε θέματα διατροφής, εξασφαλίζει την επιθυμητή απόδοση για τους αθλητές και τις αθλήτριες, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τους κινδύνους από τη χρήση εργογόνων βοηθημάτων.

Major commercialization that was established during the last decades, coupled with the advancement of biology, has changed significantly the way that both professional and amateur athletes attain their athletic ambitions. Competitiveness among athletes has increased in a level where their training pattern and also their psychological preparation, are most of the times, regarded as inadequate in order to accomplish the desired goals, which are undoubtedly, victory and excellence. Nutrition is the decisive factor that predominantly contributes to the achievement of the aforementioned goals and this is the general reason behind the use of ergogenic nutritional aids by athletes, in order to maximize their athletic performance and gain a significant advantage over their fellow athletes. The aim of this study was the research, evaluation and presentation of the most known ergogenic aids that are being used in modern sport, regarding their action, safety and effectiveness. The most comprehensively researched, popular and legal nutritional ergogenic aids are carbohydrates, creatine, b-alanine, caffeine, bicarbonate soda and nitric oxide (NO). Professional, psychological and also social reasons such as coaches, teammates, friends and family, exhort athletes to use ergogenic aids. Global and national organizations have been established in order to ensure the safety, fairness and equality among athletes, however, many incidents of misuse, both from legal and illegal aids, have been reported and documented, resulting in negative outcomes, considering the health and performance of the athletes. Professional orientation and guidance from nutrition experts, ensure that the athlete will achieve his/her intendent and desired performance, while minimizing the accompanied risk of their usage.