Δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές σε συνθήκες ύφεσης.

Abstract

Η ύφεση που ακολούθησε μετά την διεθνή οικονομική κρίση του 2008, αλλά και η παρατεταμένη βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας έχουν φέρει στο προσκήνιο την μελέτη των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών, ως μέσο άσκησης αποτελεσματικής δημοσιονομικής πολιτικής και οικονομικής ανάκαμψης μιας οικονομίας. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών στην Ελλάδα, την Ευρωζώνη και τις ΗΠΑ τα χρόνια πριν και μετά την κρίση του 2008. Λαμβάνοντας τα διαχρονικά στοιχεία του ΑΕΠ, των κρατικών δαπανών, των φορολογικών εσόδων και του δημοσιονομικού ελλείμματος των τριών αυτών περιοχών υπολογίζονται οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές. Για την μελέτη των αποτελεσμάτων τους πριν και μετά την κρίση υπολογίζονται οι μέσοι πολλαπλασιαστές δυο χρονικές περιόδους, πριν και μετά την κρίση και συγκεκριμένα τις περιόδους 2002-2008 και 2009-2016. Κατά το παρελθόν εμπειρικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές είναι υψηλότεροι σε περιόδους ύφεσης. Η παρούσα μελέτη διαπιστώνει ότι οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές στην Ελλάδα κατά την κρίση είναι χαμηλότεροι, αποτέλεσμα συμβατό με μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί σε οικονομίες που βρίσκονται σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι η άσκηση μόνο δημοσιονομικής πολιτικής και η λήψη δημοσιονομικών μέτρων δεν αποτελεί διασφάλιση για την σταθεροποίηση και την ανάκαμψη μιας οικονομίας. Καθοριστικοί παράγοντες που θα πρέπει να συνυπολογίζονται στην προσπάθεια μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος είναι η διατήρηση θετικών ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ και η αντιστάθμιση των αρνητικών επιδράσεων της συστολής της δημοσιονομικής πολιτικής στην συνολική ζήτηση, με τη λήψη μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας και των επενδύσεων.

The recession after the global financial crisis of 2008 and the prolonged deep recession of the Greek economy have brought to the fore the study of fiscal multipliers as a tool of effective fiscal policy and economic recovery of an economy. The purpose of this paper is to study the fiscal multipliers in Greece, Eurozone and USA in the years before and after the 2008 crisis. From GDP, government expenditure, tax revenues and the fiscal deficit in the period 2002-2016 computed the fiscal multipliers for these three regions. For the study of their outcomes before and after the crisis, the average multipliers were calculated for two periods before and after the crisis, namely the periods 2002-2008 and 2009-2016. In the past, empirical studies have shown that fiscal multipliers are higher in times of recession. This study finds that the fiscal multipliers in Greece in the crisis are lower, a result consistent with studies conducted in economies in deep recession. This suggests that only fiscal policy making and fiscal measures are not a guarantee for stabilizing and recovering an economy. Determining factors to be taken into account in the effort to reduce the budget deficit are to maintain positive GDP growth rates and offset the negative effects of the contraction of fiscal policy on aggregate demand through liquidity and investment enhancement measures.