Οι διατροφικές συνήθειες παιδιών νηπιακής ηλικίας (4-5 ετών) των πόλεων Ρεθύμνου και Ρόδου, και οι παράγοντες που επηρεάζουν στη διαμόρφωση αυτών των συνηθειών.

Abstract

Η νηπιακή ηλικία είναι μια κρίσιμη περίοδος υιοθέτησης διατροφικών συνηθειών αφενός γιατί η ανάγκη σε θρεπτικά συστατικά είναι αυξημένη λόγω της ταχύτατης σωματικής ανάπτυξης των παιδιών και αφετέρου γιατί αυτές οι συνήθειες εγκαθίστανται σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Η ηλικία αυτή είναι ένα σημαντικό στάδιο ζωής όπου παρατηρείται μεγάλη ανάπτυξη τόσο σωματικά όσο και πνευματικά, και για αυτό η εκτεταμένη έρευνα κρίνεται αναγκαία. Η έρευνα που ακολουθεί, έχει ως βασικό σκοπό να εξετάσει πως τρέφονται τα παιδιά σήμερα, την ποιότητα και την ποσότητα της τροφής στο σχολείο και στο σπίτι και πως οι γονείς και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν μελλοντικά τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών. Δόθηκαν ερωτηματολόγια σε σχολεία δυο πόλεων, Ρόδου και Ρεθύμνου, τα οποία απαντήθηκαν από τους γονείς ή κηδεμόνες, με ερωτήσεις για τα σωματικά χαρακτηριστικά των παιδιών και των γονέων τους, σχετικά με την συνήθη κατανάλωση τροφίμων των παιδιών, για την φυσική δραστηριότητα τους, για το πως μπορεί να επηρεάσει το εξωτερικό περιβάλλον, η τηλεόραση και οι διαφημίσεις τις προτιμήσεις των παιδιών στην επιλογή των τροφίμων. Διαπιστώθηκε ότι οι μητέρες είναι κατά βάση υπεύθυνες για την προετοιμασία του φαγητού, μεριμνούν για τη διατροφή του παιδιού και αποτελούν τα κύρια πρότυπα μίμησης από τα παιδιά. Δεν βρέθηκε ιδιαίτερα ενεργός ο ρόλος του πατέρα. Ένα στα τρία παιδιά δεν τρώει μεσημεριανό με τους γονείς του γιατί πιθανόν γευματίζει στο ολοήμερο σχολείο. Το 46,6% των παιδιών όμως που γευματίζουν στο σπίτι, τρώνε παρουσία τηλεόρασης, κάνοντας τα ευάλωτα στα διαφημιστικά μηνύματα και αυξάνοντας έτσι το γενικό χρόνο τηλεθέασης τους, αλλάζοντας αρνητικά τις διατροφικές τους συνήθειες. Σε επίπεδο κατανάλωσης τροφίμων, βρέθηκε σχετικά υψηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και ιδιαίτερα χαμηλή κατανάλωση σε φρούτα και ψάρι, χαμηλή κατανάλωση λαχανικών και υψηλή κατανάλωση σε ανθυγιεινά τρόφιμα όπως πατατάκια, γαριδάκια και σοκολάτες. Σημαντικό εύρημα αποτελεί το μεγάλο ποσοστό των παιδιών που είναι παχύσαρκα 34% και σχετίζεται με την κατανάλωση τροφίμων και το ΔΜΣ των γονιών και ιδιαίτερα του πατέρα Η φυσική δραστηριότητα του 42% των παιδιών ήταν σχεδόν μηδενική και ταυτίζεται απόλυτα με το 42% των παιδιών που έχουν ΔΜΣ πάνω από την 85η εκατοστιαία θέση. Υπήρξαν πολλά ευρήματα το οποία ήταν αντιφατικά μεταξύ τους, όπως η κατανάλωση τροφίμων από το ημερολόγιο συχνότητας και των απαντήσεων των γονιών. Ένα υγιεινό διατροφικό μοντέλο γονικής συμπεριφοράς είναι ικανό να επηρεάσει θετικά και καθοριστικά το παιδί σε ζητήματα που αφορούν την διατροφή του. Η ισορροπημένη διατροφή στο σχολείο και στο σπίτι, η ενημέρωση των παιδιών από τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, η προσφορά των κυλικείων και οι δραστηριότητες των παιδιών με κίνηση κρίνονται καθοριστικοί παράγοντες για την θεμελίωση υγιεινών συμπεριφορών και επιλογών καθ’ όλη την διάρκεια ζωής των παιδιών.

Early childhood is a critical period in the adoption of healthy eating habits partly because the need for nutrients increases with children’s rapid physical development and also because those habits are installed for the rest of their lives. This extensive report is particularly important bearing in mind the significance of this stage of life where there is such strong physical and mental growth. The main purpose of the following study is to examine how children eat today, the quality and quantity of food at school and at home and how parents and other environmental factors can influence children’s future eating habits. Questionnaires were distributed throughout schools in two cities, Rethymnon and Rhodes, with parents or guardians answering questions about the physical characteristics of parents and children, the children’s usual food consumption and physical activity, and the affects that the external environment, television and advertising may have on what children prefer to eat. It was found that mothers are primarily responsible for food preparation, taking care of and maintaining the children’s diet and are the major role model. The role of fathers was found not particular active. One in three children does not eat lunch with their parents because probably eats in the all-day school. The 46.6% of children who eat at home eat in front of the television, the advertising spots and increased overall television viewing time having an adverse effect on their dietary habits. A food consumption table indicated a relatively high consumption of red meat and comparatively low consumption of fruit and fish, low consumption of vegetables and high consumption of unhealthy foods such as crisps, snacks and chocolate sticks. An important finding is the high proportion of children who are obese, 34% and is related to food consumption and BMI of parents and especially fathers. Physical activity of 42% of children were almost zero, and strictly identical to the 42% of children BMI above the 85th percentile. There were several findings that were contradictory, such as food consumption frequency and calendar and the responses of parents. A healthy nutritional model provided by the parents is likely to have a positive effect on the child in determining issues related to diet. A balanced diet at school and at home, information and advice for the children from their teachers and parents, canteen services and the children’s physical activities are all critical factors in the foundation of healthy behaviour and choices throughout the children’s lives.