Γυρεολογικός άτλαντας μελισσοκομικών φυτών στην περιοχή του ΤΕΙ Κρήτης.

Abstract

Ως μελισσοκομικό φυτό, ορίζεται το φυτό που επισκέπτεται η μέλισσα με σκοπό να τραφεί. Η τροφή που παρέχεται στη μέλισσα μπορεί να είναι νέκταρ, μελίτωμα ή γύρη ενώ υπάρχουν φυτά τα οποία παρέχουν ταυτόχρονα γύρη και νέκταρ. Οι μέλισσες επιλέγουν τα φυτά με βάση την μεγαλύτερη σακχαροπεριεκτικότητα νέκταρος και το μεγαλύτερο πρωτεϊνικό περιεχόμενο γύρης. Στο μέλι περιέχεται ένας σημαντικός αριθμός γυρεόκοκκων, οι οποίοι προέρχονται από τα φυτά που επισκέφθηκαν οι μέλισσες ώστε να συλλέξουν τροφή και να παράγουν το μέλι. Η γυρεοσκοπική ανάλυση είναι μια μέθοδος η οποία στηρίζεται στον διαχωρισμό των γυρεόκοκκων, που υπάρχουν στο μέλι, και καταγραφή των φυτικών ειδών στα οποία ανήκουν. Χρησιμοποιείται για να προσδιοριστεί η βοτανική, αλλά και η γεωγραφική προέλευση του μελιού, η οποία είναι πολύ σημαντική αφού καθορίζει την ποιότητα καθώς και την εμπορική αξία του. Στην παρούσα πτυχιακή διατριβή συλλέχθηκαν ανοιξιάτικα και καλοκαιρινά μελισσοκομικά φυτά με σκοπό την δημιουργία μόνιμων παρασκευασμάτων γυρεόκοκκων για κάθε φυτικό είδος. Χρησιμοποιήθηκαν αντικειμενοφόρες πλάκες, οι οποίες χωρίστηκαν σε δύο επιμέρους περιοχές, όπου στην μια περιοχή τοποθετήθηκε μαζί με την γύρη και διάλυμα φουξίνης με τελικό σκοπό την παρατήρηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των γυρεόκοκκων στο μικροσκόπιο. Στην συνέχεια, φωτογραφήθηκαν τα δείγματα από όλα τα φυτικά είδη και εξετάστηκαν ομοιότητες και διαφορές στους γυρεόκοκκους, βάσει της οικογένειας στην οποία ανήκει το κάθε φυτό. Συνολικά συλλέχθηκαν 133 φυτικά είδη. Οι κυριότερες οικογένειες ήταν η Lamiaceae, που περιλαμβάνει τα αρωματικά φυτά, η Fabaceae, η Asteraceae, η Rosaceae, η Malvaceae και άλλες οικογένειες, στις οποίες ανήκουν φυτά με μεγάλο μελισσοκομικό ενδιαφέρον. Ανάμεσα σε γυρεόκοκκους φυτών που προέρχονταν από την ίδια οικογένεια παρατηρήθηκαν πολλές ομοιότητες όσον αφορά το μέγεθος και το σχήμα τους. Η χρώση με φουξίνη ήταν άκρως βοηθητική σε αυτό το σημείο, ώστε να μπορούν να διαχωριστούν οι γυρεόκοκκοι βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, αφού οι γυρεόκοκκοι φυτών ίδιων οικογενειών είχαν ακριβώς την ίδια μορφή και αυτό δημιουργούσε δυσκολία στην ταυτοποίησή τους. Στα σημαντικότερα μελισσοκομικά φυτά κατατάσσεται το θυμάρι, για το οποίο έγιναν πολλές προσπάθειες συλλογής γύρης κατά την διεξαγωγή του πειράματος, όμως αποδείχθηκε πολύ δύσκολο έως και ανέφικτο. Αυτό αποτελεί σημαντική παρατήρηση διότι εξηγεί την δυσκολία εύρεσης γυρεόκοκκων σε δείγματα θυμαρίσιου μελιού κατά την γυρεοσκοπική ανάλυση.

A honey plant is defined as the plant visited by the bee intended to feed. The food that is provided to the bee may be nectar, pollen or honeydew, while most plants provide both pollen and nectar. Honey contains a significant number of pollen from the plants visited by bees to collect food and produce honey. Pollen analysis (melisopalynology) is a method of separating the pollens present in honey and recording the plant species to which they belong. It is used to determine the botanical and geographical origin of honey, which is very important since it determines its quality as well as its commercial value. In this thesis, spring and summer honey plants were collected in order to create permanent pollen preparations for each plant species. Slides were divided to two separate areas and one of them was painted with fuchsin solution, with the ultimate goal of observing the particular characteristics of pollen grains under the microscope. Subsequently, the samples were photographed and similarities and differences in pollen grains were examined, based on the family to which each plant belongs. A total of 133 plant species were collected. The main families were Lamiaceae, Fabaceae, Asteraceae, Rosaceae, Malvaceae and other families, which include plants of great beekeeping interest. Among the pollen grains from plants of the same family, there were many similarities in size and shape. Fuchsin staining was extremely helpful at this point so that pollen grains can be separated based on their particular characteristics, since the pollen grains of plants of the same families were exactly the same and this made it difficult to identify them. One of the most important bee-keeping plants in Greece is thyme, for which many attempts were made to collect pollen during the experiment but proved to be very difficult or impossible. This is an important observation because it explains the difficulty of finding pollen in samples of thyme honey during the pollen analysis.