Αυτοφυή και καλλιεργούμενα φυτικά είδη της περιοχής της Βιάννου και οι χρήσεις τους από τους κατοίκους της.

Abstract

Στην σύγχρονη εποχή, που οι άνθρωποι απομακρύνονται από τη φύση, υπάρχει ανάγκη υπενθύμισης της προσφοράς των φυτών στη ζωή μας, αλλά και πληροφόρησης των συνηθειών και μεθόδων που τα εντάσσουν στην καθημερινότητα. Οπότε η καταγραφή των χρήσεων των φυτών από πληθυσμούς που συνδέονται άμεσα με αυτές, αποτελεί κομμάτι της απόκτησης γνώσεων που μπορεί να υιοθετηθούν από όσους ενδιαφέρονται. Ο δήμος Βιάννου, διατηρεί αρκετά από τα φυσικά του χαρακτηριστικά και πολλοί κάτοικοι ακολουθούν συνήθειες με ρίζες στον παραδοσιακό τρόπο ζωής. Οπότε, η επιλογή του να διεξαχθεί η παρούσα εργασία στην εν λόγω περιοχή, αποδείχτηκε κατάλληλη. Περιεχόμενο της εργασίας, είναι η παρατήρηση και καταγραφή μέρους των σημαντικών φυτών που φύονται μέσα στα όρια του δήμου και πως αυτά χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους του. Το σύνολο των φυτών που βρέθηκαν, αποτελεί ένα μικρό δείγμα της χλωρίδας της Βιάννου, αναλογικά αποδεικνύει, όμως πως υπάρχει πλούσια χλωρίδα που περιλαμβάνει πολλά από τα 2214 είδη που φύονται στην Κρήτη. Υπαίτιοι παράγοντες για την ποικιλομορφία των ειδών, που εξελίχθηκαν στον χρόνο, είναι η γεωγραφική θέση, τα γεωφυσικά στοιχεία και τα μικροκλίματα της περιοχής. Από τις συζητήσεις με τους κατοίκους της Βιάννου, προέκυψε ότι, τα περισσότερα από τα αυτοφυή φυτά που καταγράφηκαν, τους ήταν γνωστά, αλλά και χρήσιμα, τώρα ή στο παρελθόν. Για πολλά από τα είδη, επίσης, διατηρείται έως σήμερα η δημώδης ονομασία τους. Στην σύγχρονη εποχή αρκετά αυτοφυή είδη περιλαμβάνονται στην διατροφή και συλλέγονται από τους κατοίκους της Βιάννου ή κάποια από αυτά καλλιεργούνται σε μικρό βαθμό. Στην καθημερινότητα χρησιμοποιούνται ακόμα, πολλά αρωματικά φυτά, αλλά και φαρμακευτικά για τις ιδιότητές τους, σε διάφορες περιπτώσεις παθήσεων. Επίσης, κάποια είδη αναφέρονται ως μελισσοτροφικά ή καλλωπιστικά. Κάποιες χρήσεις των φυτών, που δεν πραγματοποιούνται στις μέρες μας, επιβιώνουν μέσα από την μνήμη των μεγαλυτέρων και οι ίδιοι, αναφέρουν βαφικά και άλλα είδη που χρησιμοποιούσαν ως πρώτες ύλες για κατασκευή εργαλείων, αντικειμένων, αντικαθιστώντας μέσα που άλλοτε δεν υπήρχαν. Περιγράφονται ακόμα τα σημαντικά καλλιεργήσιμα είδη που χαρακτηρίζουν την περιοχή. Το ερέθισμα, για την επιλογή της εγγραφής της παρούσας εργασίας, προήλθε από την εντοπιότητα και το σεβασμό προς τον τόπο αυτό, από όπου κατάγομαι.

Nowadays, that people hold a distance from nature, there is a need for all of us to remember the offer of plants in our life, but also we need to be informed about the habits and methods which make them part of our daily routine. Consequently, the register of their use by populations, which are directly connected to them, is a part of gaining know which can be adopted by anyone who is interested. The municipality of Viannos maintains a lot of its natural features and lots of the residents follow habits dated back to traditional way of life. As a result, the choice of accomplishing this project in this area has been proved as suitable. The content of this project has to do not only with the observation, but also, with the register of some important plants, which grow in the boundaries of municipality and the way they are used by the residents. The whole amount of the plants found is only a small sample of the flora of Viannos. It has been proved that there is rich flora, which involves part of 2214 taxa which grow in Crete. The factors which are to blame for the variety of the species which were developed through time, are not only geographical position, the geophysical elements, but also the climate of the region. Through the conversation with the residents of Viannos, the conclusion was that most native plants which were registered were familiar to them and useful as well now or in the past. For most of the species, the name is maintained. In modern times, several native species, are included in the diet and are also collected by the residents of Viannos. Some of them are cultivated too. A lot of herbs and pharmaceutical plants are used for their properties in different cases of illnesses on the everyday life. Also, some of the are mentioned as beekeepers plants or ornamental plants. Some uses of the plants which do not take place nowadays survive through the memory of the elderly who mention dyed kinds and other ones which the used as raw materials for the manufacture of tools, replacing means which didn’t exist. The most important cultivated species are also described which depict the area. The stimulus for the choice of this project came from the nativeness and the respect towards this place where I was born.