Ψυχο-Τραυματικά γεγονότα (Ptsd) σε παιδιά προσχολικής, σχολικής, εφηβικής ηλικίας και η επίδραση αυτών στη διατροφή και την ψυχολογία κατά την ενηλικίωση τους.

Abstract

Τα βιώματα που συχνά έχουν τα παιδιά, ζώντας σε έναν κόσμο με πολλές αλλαγές και απρόβλεπτα γεγονότα ιδιαίτερα στρεσσογόνα τα εμποδίζει να ζήσουν ότι είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο για την ηλικία τους. Καλούνται έτσι να αφήσουν τα παιχνίδια τους και να αναλάβουν ρόλους ‘ενηλίκων’, να ωριμάσουν, κατάσταση που δεν είναι συμβατή με την ηλικία και την ψυχοσύνθεσή τους. Βιώνουν καταστάσεις τις οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνα και δεν υπάρχει στήριξη από πουθενά. Αρκετά παιδιά δυστυχώς, παραμένουν χωρίς βοήθεια, καθώς δεν γίνεται έγκαιρα η διάγνωση και έτσι δε λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπεία. Τραυματικές εμπειρίες για ένα παιδί μπορεί να είναι η έκθεση σε φυσικές καταστροφές όπως ο σεισμός, η πλημμύρα κτλ., τραυματικές καταστάσεις όπως η σεξουαλική κακοποίηση, η υιοθεσία, τα σοβαρά ατυχήματα με τραυματισμούς, οι αναπηρίες, ο θάνατος αγαπημένου προσώπου - γονέα, η φυλάκιση ενός γονέα, το διαζύγιο των γονέων καθώς και η ενδο-οικογενειακή βία. Όλα τα παραπάνω μπορούν να συμπεριληφθούν στον όρο post traumatic stress disorder (PTSD) ή μετά τραυματική διαταραχή άγχους, ο οποίος ορίζεται ως μια διαταραχή άγχους και εμφανίζεται στα άτομα μετά από την έκθεσή τους σε τραυματικό στρες. Στη συγκεκριμένη πτυχιακή τα ψυχοτραυματικά γεγονότα που θα αναλυθούν είναι το διαζύγιο, η φτώχεια και η σεξουαλική κακοποίηση. Η έκθεση των παιδιών από πολύ μικρή ηλικία σε αυτές τις τραυματικές καταστάσεις έχει σοβαρό αντίκτυπο στην ψυχολογία τους, αφού αποτελεί την βασική αιτία για ενδεχόμενες ψυχιατρικές παθήσεις ή διατροφικές διαταραχές. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων όπως ξαφνικές αλλαγές στην συμπεριφορά τους, αμηχανία, εμπλοκή φανταστικών φίλων στις συζητήσεις που κάνουν, συναισθηματική ανασφάλεια, διαταραχές άγχους, κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Aκόμη, η παραμέληση των παιδιών από τους γονείς τους και ειδικά σε μικρή ηλικία αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την εμφάνιση παχυσαρκίας κατά την ενηλικίωση. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το συμπέρασμα από μια έρευνα που έγινε η οποία συνδέει το υπερβάλλον βάρος των παιδιών με το διαζύγιο των γονέων. Μια άλλη έρευνα συσχετίζει τα ψυχο-τραυματικά γεγονότα με την ανάπτυξη διατροφικών διαταραχών (ανορεξία και βουλιμία), παρακολουθώντας τα επίπεδα των ορμονών του πλάσματος. Συνεπώς, η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία και την πρόωρη θνησιμότητα. Λόγω της κακής διατροφικής κατάστασης ο οργανισμός του ατόμου καταπονείται ακόμη περισσότερο, αυξάνοντας έτσι τον ρυθμό της βιολογικής γήρανσης. Μια αιτία που προκαλεί πολλές συνέπειες στα παιδιά τόσο σωματικές όσο και ψυχολογικές, είναι το διαζύγιο. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια έχει πάρει μεγάλη διάσταση με πολύ αυξημένη συχνότητα και ένα ακριβό αντίκτυπο στη συναισθηματική ευημερία των παιδιών που το βιώνουν, στο μέλλον τους, στην εκπαίδευσή λόγω οικονομικών δυσκολιών και στις οικογενειακές τους σχέσεις. Στις επιπτώσεις του διαζυγίου, εξέχουσας σημασίας έχει και το μορφωτικό επίπεδο των γονέων, αφού εάν εκείνοι γνωρίζουν κάποια πράγματα παραπάνω μπορούν να προφυλάξουν φροντίζοντας κατάλληλα τα παιδιά τους σχετικά με την μόρφωση, ασφάλεια, διατροφή και επικοινωνία μεταξύ τους, αλλά και να κρατήσουν ισορροπίες αποφεύγοντας τυχόν συγκρούσεις με τον άλλο γονέα. Από την άλλη, μπορούν να δημιουργήσουν πολλαπλά προβλήματα και να δυσχεράνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Λόγω ακριβώς αυτών των ΄καταστροφικών΄ συνεπειών του διαζυγίου κρίνεται αναγκαίο καθήκον από τους ίδιους τους γονείς να δημιουργήσουν μια ποιοτική γονική μέριμνα, όχι μόνο για να προσαρμοστούν τα παιδιά στις νέες καταστάσεις, αλλά και για να τους εξασφαλίσουν την ευημερία. Μια πιο πρόσφατη έρευνα εξετάζει τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα EBP (Emotional and Behavioral Problems) των μικρών παιδιών με χωρισμένους γονείς. Κύριος στόχος είναι η διερεύνηση της επίδρασης του διαζυγίου σε σχέση με τα προβλήματα συμπεριφοράς, διατροφής και συναισθημάτων που μπορεί να έχει σε παιδιά ηλικίας 2-4 ετών, αλλά και αργότερα κατά την διάρκεια της εφηβείας. Άλλη μια αιτία που οδηγεί στο PTSD είναι η φτώχεια, με τις αρνητικές συνέπειες που επιφέρει στην ανάπτυξη του παιδιού τόσο σωματικά αλλά και νοητικά όσον αφορά την ανάπτυξη του εγκεφάλου του, καθώς επηρεάζεται και η ποιότητα της διατροφής του. Το άγχος στην ζωή των παιδιών, αλλά και η μειωμένη φροντίδα που τους παρέχεται οδηγεί σε επιζήμιες επιπτώσεις για τα ίδια. Παρατηρείται ότι το στρες επηρεάζει την ανάπτυξη περιοχών του εγκεφάλου (λευκή φλοιώδη ουσία, ιππόκαμπος) και αντικατοπτρίζεται από μειωμένες σχολικές επιδόσεις, αντικοινωνική συμπεριφορά, αναπτυξιακά ελλείμματα και άλλα. Ακόμη, έχει πραγματοποιηθεί μια έρευνα όπου η επίπτωση της φτώχειας καθώς και των άλλων στρεσσογόνων γεγονότων (διαζύγιο, προβλήματα στην οικογένεια, κακοποίηση) ασκεί μεγάλη επιρροή στην μετέπειτα ενήλικη ζωή του ατόμου καθώς χειροτερεύει η ποιότητα ζωής του και επηρεάζεται η κοινωνική και η οικονομική του θέση. Ένα ακόμα πολύ συχνό φαινόμενο τη σημερινή εποχή με καταστροφικές συνέπειες, ψυχιατρικές και διατροφικές διαταραχές, με συχνά μόνιμες δυσλειτουργίες συναισθημάτων είναι η σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία. Έχουν υπάρξει αρκετές μελέτες που έχουν ερευνήσει το συγκεκριμένο θέμα, μερικές εκ των οποίων εξετάζουν την παιδική κακοποίηση, την λεκτική κακοποίηση των ενηλίκων, αλλά και την κατάθλιψη σε άτομα παχύσαρκα. Εξίσου σημαντική ήταν μια έρευνα που μελέτησε τον ρόλο της ηλικίας των κακοποιημένων παιδιών σε σχέση με τις αναμνήσεις που πιθανόν να έχουν για να μπορέσουν να αφηγηθούν το γεγονός. Σκοπός ήταν η διερεύνηση των αναμνήσεων σε σχέση με την ηλικία, αλλά και των προγνωστικών επιδράσεων της ηλικίας και των PTSD. Επίσης, έχει εξεταστεί η κατάθλιψη, το άγχος – PTSD σε κακοποιημένους σεξουαλικά εφήβους σε σχέση με την αυτό-αποτελεσματικότητα, την αντιμετώπιση του προβλήματος και την οικογενειακή υποστήριξη. Στόχος της συγκεκριμένης έρευνας ήταν να αξιολογηθεί η σχέση μεταξύ των χαρακτηριστικών της σεξουαλικής κακοποίησης με τους παράγοντες συμπεριφοράς των παιδιών. Mια άλλη έρευνα προσπάθησε να εξετάσει τις επιπτώσεις της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών σε σχέση με την ανάπτυξη διατροφικών διαταραχών στην εφηβική ηλικία, τα οποία εμφάνισαν συνοσσηρότητα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας. Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι τα προβλήματα είναι σημαντικά και χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης με σκοπό να μειωθούν τα ψυχολογικά και διατροφικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά αυτά.

Children that live in an environment full of abrupt changes and unpredictably stressful situations, are not usually able to enjoy a regular childhood. They have to abandon their toys, and to adopt a behavior similar to adults, which is something totally misaligned with their age. These children face difficulties that cannot be encountered by themselves. Unfortunately, many children do not get help from anybody, as their difficulties go unnoticed, so that they don’t receive any medical treatment. Traumatic experiences for a child can be created, among others, by a war, physical or sexual assault, abuse, domestic violence, natural disasters like floods and earthquakes, adoption, death or imprisonment of one of the parents. These experiences can lead to a Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD). This study focuses on the traumatic experiences caused by divorce, poverty, and sexual abuse. There is a wide range of symptoms for PTSD, like abrupt changes in behavior, talk with imaginary friends, perplexity, low emotional security, anxiety, depression, and low self-esteem. In addition, children neglected by their parents, especially in the early childhood, faced increased risk of obesity during adulthood. Recent analysis revealed a significant link between a divorce and children’s overweight. Another study analyzed the relationship of PTSD with EDs (eating disorders) (i.e. anorexia and bulimia nervosa) by examining the level of the plasma hormones. A PTSD is associated with a high probability for diseases in the early ages, and early mortality. Furthermore, due to the unhealthy nutrition, the human body becomes even more exhausted, so that the rate of biological aging is speeded up. Divorces constitute a main cause for PTSD, as their frequency have recently increased, severely affecting children’s health, well-being, education, and family relationships. Not surprisingly, the level of parent education can mitigate the effects of a divorce, since it is more probable that educated parents are aware of how they have to treat their children. In particular, they can safeguard their children’s education, security, nutrition, proper communication, while avoiding conflicts with the other parent. An adjustment to the new living situation is thus imperative for the parents, so as to ensure the proper parental care to their children, which would help their children adapt to the new situation. A recent study examines the Emotional and Behavioural Problems (EBP) in early childhood. The purpose of this study is to investigate the effects of divorce to the Emotional and Behavioural Problems (EBP), nutrition, and feelings in children aged 2-4 years, as well as during adolescence. Another main driver of PTSD is poverty, with the negative effects on the children’s physical and mental growth, the latter related to the brain development, due to inadequate quantity and the low quality of food. The stress of childhood along with the insufficient care from parents or caregivers results in harmful effects for these children. Due to the impact on the growth of the brain (smaller white and cortical gray matter, hippocampal and amygdale volumes), children exposed to poverty and stress have poorer cognitive outcomes and school performance, and are at higher risk for antisocial behaviours and mental disorders. On top of that, another study that examines the effects of poverty along with the other stressful events (divorce, child abuse, other problems in the family) suggest a big influence also on the adulthood, as the quality of life deteriorates, and the social and financial position is also affected. Childhood sexual abuse is also quite often, with long lasting and devastating consequences, including psychiatric, eating and permanent behavioural disorders. There are also a lot of studies that investigate the types of childhood abuse, verbal abuse by adults, but also any links between depression and obesity. Equally important is another study that assesses whether the age of abuse affects children’s memories in describing the event, in conjunction also with a PTSD. Furthermore, it has also been examined the role of depression and PTSD to sexually abused adolescents, and its impact on the self-efficacy, family support, and the confrontation of the problems, in an attempt to link the types of sexual abuse with the behaviour of children. Finally, a latent profile analysis tries to examine the association of child abuse with the development of eating disorders in adolescence, by studying children who suffered from borderline personality disorder psychopathology..