Διερεύνηση της ψυχοπαθολογίας των αστέγων σε αντιπροσωπευτικό δείγμα στο νομό Ηρακλείου.

Abstract

Στις μέρες μας η έλλειψη στέγης αναγνωρίζεται διεθνώς ως κοινωνικό πρόβλημα και ως η πιο ακραία μορφή φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Η πρόσφατη οικονομική κρίση και οι νέες μορφές έλλειψης στέγης που εμφανίζονται, αυξάνουν το ενδιαφέρον για τη νέα γενιά αστέγων και για τις στρατηγικές αποτελεσματικής εξάλειψης του φαινομένου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις υπολογίζεται ότι οι άστεγοι στην Ελλάδα σήμερα ξεπερνούν τις 20.000. Είναι πολύ σημαντικό να μελετηθούν οι ψυχικές διαταραχές στον πληθυσμό των αστέγων καθώς η σχέση μεταξύ ψυχικής ασθένειας και έλλειψη στέγης είναι σύνθετη. Υλικό-Μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 50 άστεγοι στο νομό Ηρακλείου όπου η επικοινωνία μαζί τους έγινε σε συσσίτια, στο κέντρο αστέγων νομού Ηρακλείου, σε πλατείες και στο δρόμο. Για τα συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τα εξής ερωτηματολόγια: 1). Γενικό ερωτηματολόγιο για την συλλογή κοινωνικών και δημογραφικών στοιχείων. 2). Το ερωτηματολόγιο Langner για την ανίχνευση συμπτωμάτων άγχους, κατάθλιψης και άλλων νευρωσικών διαταραχών. 3). Το ερωτηματολόγιο CES-D (Center for Epidemiology Studies Depression scale) για την μέτρηση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Αποτελέσματα: Οι συμμετέχοντες ήταν κυρίως άνδρες (82%), που βρέθηκαν επί το πλείστον σε συσσίτια με μέσο όρο ηλικίας 47,76 έτη, απόφοιτοι βασικής εκπαίδευσης (36%), άγαμοι (42%) ή διαζευγμένοι (42%). Η επικοινωνία με την οικογένεια δεν υφίσταται και το επάγγελμα τους ήταν κυρίως τεχνίτες, ενώ οι λόγοι που βρέθηκαν χωρίς στέγη ήταν κυρίως οικονομικοί. Οι περισσότεροι πάσχουν από κάποιο σωματικό ή ψυχικό νόσημα, ενώ αρκετοί είναι χρήστες αλκοόλ και κάποιοι έχουν παραβατική συμπεριφορά. Από το ερωτηματολόγιο Langner το 84% το συμμετεχόντων καταγράφηκαν ως μη υγιείς περιπτώσεις με μειωμένη λειτουργικότητα και ψυχικές διαταραχές ενώ το 78% εμφανίζει συμπτώματα σοβαρής κατάθλιψης σύμφωνα με τα δεδομένα που αντλήθηκαν από το ερωτηματολόγιο CES-D. Συμπεράσματα: Η έλλειψη στέγης θεωρείται ακραία έκφραση του κοινωνικού αποκλεισμού και συνδέεται με την εξαθλίωση και την φτώχεια ευάλωτων κοινωνικών ομάδων για τις οποίες δεν υπάρχει επαρκής κοινωνική προστασία. Είναι ανάγκη να δημιουργηθούν οργανωμένες και στοχευόμενες δράσεις για την επίλυση του προβλήματος.

Nowadays homelessness internationally recognized as a social problem and as the most extreme form of poverty and social exclusion. The recent economic crisis and new forms of homelessness occurring, increase the interest in the new generation of homeless and for the effective elimination strategies of the phenomenon. According to estimates calculated that homeless people in Greece currently exceed 20,000. It is very important to study the mental disorders in the population of homeless and the relationship between mental illness and homelessness is complex. Material and Method: The study sample consisted of 50 homeless in Heraklion where communication with them was in free meals, homeless in Heraklion center, squares and on the road. For data collection the following questionnaires were used: 1). General questionnaire to collect socio-demographic data. 2). The Langner questionnaire for detecting symptoms of anxiety, depression and other neurotic disorders. 3). The CES-D questionnaire (Center for Epidemiology Studies Depression scale) for measuring depressive symptomatology. Results: Participants were mostly men (82%), found mostly in free meals with an average age of 47.76 years, basic education graduates (36%), unmarried (42%) or divorced (42%). Communicating with family does not exist and their occupation were mainly technicians, while the reasons were homeless were mainly economic. Most of the suffer from a physical or mental illness, while many are drinkers and some have offending behavior. From the questionnaire Langner 84% of the participants scored as unhealthy cases with reduced functionality and mental disorders and 78% with severe depression symptoms according to data extracted from the questionnaire CES-D. Conclusions: Homelessness is considered extreme expression of social exclusion and associated with abjection and poverty of vulnerable social groups for which there is no adequate social protection. It is necessary to create organized and targeted actions to solve the problem.