Από τον εγκλεισμό στην αυτονόμηση: αφηγήσεις ζωής πρώην εξαρτημένων.

Abstract

Στη διαδρομή της έναρξης της χρήσης προς τον εγκλεισμό και την απεξάρτηση εμπλέκονται διάφορες μορφές και τύποι κοινωνικού κεφαλαίου, ένα σύστημα πόρων και σχέσεων που επιδρούν θετικά και αρνητικά στην πορεία προς την αυτονόμηση του προσώπου. Η παρούσα κοινωνιολογική μελέτη κινείται στα πλαίσια της ποιοτικής έρευνας διερευνώντας ένα δείγμα εφτά πρώην εξαρτημένων προσώπων με εμπειρία εγκλεισμού, απεξάρτησης, και αποχής από τη χρήση απαγορευμένων ουσιών για τουλάχιστον πέντε χρόνια και στοχεύει να απαντήσει σε δύο βασικά ερωτήματα. Αφενός στη διερεύνηση της οπτικής των πρώην εξαρτημένων για τους παράγοντες που συνέβαλαν στην χρήση, τον εγκλεισμό και την απεξάρτηση μέσω της βιογραφικής αφήγησης. Aφετέρου, στην ερμηνεία συνθηκών πόρων και σχέσεων που συνέβαλαν στη διαμόρφωση νέων αντιλήψεων, στάσεων και δράσεων με τελικό προϊόν, τον παρόντα κοινωνικό εαυτό, μέσω της θεματική ανάλυσης. Από τα αποτελέσματα της έρευνας αναδείχθηκε η θετική επίδραση του κοινωνικού δικτύου-σχέσεων εντός και εκτός φυλακής στην αντίληψη της θεραπείας και της αποφυλάκισης και στην ενεργοποίηση του κίνητρου για απεξάρτηση ως μοναδική οδό επιβίωσης, απεμπλοκής και αποτελεσματικής απεξάρτησης του ατόμου. Επιπλέον αναδείχθηκε η επίδραση του Αρνητικού Κοινωνικού Κεφαλαίου στη χρήση ουσιών και την παραβατικότητα, και ο τραυματικός χαρακτήρας του εγκλεισμού, που ενισχύει τα χαρακτηριστικά του ιδρυματισμού με έμφαση στην Υπαρξιακή Ανασφάλεια και τις ψυχικές νευρώσεις.

In the path from the beginning of the use towards inclusion and detoxification, various forms and types of social capital are involved; a system of resources and relationships that have a positive or negative effect on the path towards personal autonomy. The present sociological study moves in the context of qualitative research by examining a sample of seven former addicts with experience of incarceration, detoxification, and abstinence from the use of illicit substances for at least five years focusing on two key questions. On the one hand, to explore the view of ex-addicts about the factors that contributed to the use, inclusion and detoxification through the biographical narrative. On the other hand, through thematic analysis, to interpret resources, conditions and relationships that contributed to the formation of new perceptions, attitudes and actions with a final product, the present social self. The results of the research highlighted the positive effect of social network-relationships inside and outside prison on the perception of treatment and release and the activation of the motivation for detoxification as the only way of survival, disengagement and effective detoxification of the individual. In addition, the impact of Negative Social Capital on substance use and delinquency was highlighted, as well as the traumatic nature of incarceration, which reinforces the characteristics of institutionalization, with an emphasis on Existential Insecurity and mental neurosis.