Χρήση φυτικών υπολειμμάτων ελαιόφυλλων και ελαιοπυρήνα σε καλλιέργεια τομάτας.

Abstract

Πολλές από τις περιοχές της Ελλάδας μέσα σε αυτές και η Κρήτη διακρίνονται για την έντονη δραστηριότητα τους στο τομέα της ελαιοκαλλιέργειας και της παραγωγής ελαιολάδου με σημαντικές όμως αρνητικές επιδράσεις. Η αρνητική πλευρά είναι ότι τα υποπροϊόντα (τα ελαιόφυλλα, ο ελαιοπυρήνας, το πυρηνόξυλο και ο κατσίγαρος) από την ελαιοκαλλιέργεια και την ελαιοπαραγωγή, αποτελούν μεγάλο ρυπαντικό πρόβλημα με τη διάθεση τους χωρίς επεξεργασία, στο έδαφος αλλά και στο περιβάλλον. Πρώτος στόχος της συγκεκριμένης πτυχιακής εργασίας ήταν να προταθεί η διάθεση αυτών των υπολειμμάτων στο έδαφος χωρίς να δημιουργηθούν περιβαλλοντικά προβλήματα και δεύτερος στόχος η πρόταση νέων υποστρωμάτων για την παραγωγή και την καλλιέργεια τομάτας. Για τις ανάγκες των παραπάνω στόχων, δημιουργήθηκαν δύο πειραματικές μελέτες, χρησιμοποιώντας τα υπολείμματα από την ελαιοκαλλιέργεια και συγκεκριμένα ελαιόφυλλα (ΕΦ) και ελαιοπυρήνα (ΕΠ). Στο πρώτο πείραμα, χρησιμοποιήθηκαν τύρφη (Τ) ή περλίτης (Π) σε μείγματα με ΕΦ και ΕΠ δημιουργώντας τις παρακάτω περιπτώσεις: Τ-Π (70-30 μάρτυρας), Τ-Π-ΕΦ (60-20-20), Τ-Π-ΕΠ (60-20-20), Τ-ΕΦ (90-10, 70-30, 50-50), Τ-ΕΠ (90-10, 70-30, 50-50), Π-ΕΦ (90-10, 70-30, 50-50), Π-ΕΠ (90-10, 70-30, 50-50) και μελετήθηκε η επίδραση διαφορετικών υποστρωμάτων στο φύτρωμα των σπόρων και η ανάπτυξη των σποροφύτων σε σπορεία. Στο δεύτερο πείραμα, μελετήθηκε η ανάπτυξη φυτών τομάτας, σε διάφορα μείγματα εδάφους (10% ή 30%) με ΕΦ και ΕΠ, σε γλαστρική καλλιέργεια σε θερμοκήπιο. Στα σπορεία, η αυξανόμενη περιεκτικότητα σε ΕΦ στο υπόστρωμα τύρφης μείωσε (μέχρι 70%) το φύτρωμα των σπόρων τομάτας. Τα μείγματα περλίτη με ελαιόφυλλα είχαν αυξημένη φυτρωτηκότητα αλλά καθυστέρησαν να εκπτυχθούν. Η αύξηση της περιεκτικότητας ελαιόφυλλων και ελαιοπυρήνα μείωσε τον αριθμό φύλλων, το νωπό βάρος καρπού και την συνολική παραγωγή τομάτας. Επιπλέον η προσθήκη φυτικών υπολειμμάτων στο έδαφος σε διαφορετικές αναλογίες είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της αντοχής σάρκας του καρπού αλλά μειώθηκαν τα ολικά διαλυτά στερεά, το pH και η EC των καρπών. Δεν βρέθηκαν σημαντικές αλλαγές στη φυτική βιομάζα υπέργειου και υπόγειου μέρους και στην αύξηση/ανάπτυξη του φυτού. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι η επιτυχής χρήση φυτικών υπολειμμάτων πιθανόν να είναι εφικτή σε χαμηλή περιεκτικότητα στο έδαφος (π.χ. 10%), να είναι εφικτή ως ενεργοποιητής του φυτρώματος των σπόρων και να υπάρχει ενδιάμεσο στάδιο μεταφύτευσης στα σπορεία, ή πλήρως αποδόμηση της οργανικής ουσίας των φυτικών ιστών. Έτσι οι πιθανώς ανασχετικές ουσίες (π.χ. πολυφαινόλες) των υποστρωμάτων να μην επιβαρύνουν την ανάπτυξη των σποροφύτων.

Many areas of Greece, including Crete, are distinguished for their intense activity in the sector of oliviculture and olive oil production, thus with important negative effects. Several by-products (olive-leaves, oil-stone, and olive-mill waste water) produced which constitute, without disposal, in soil and environment pollution. The objectives of present study was firstly to examine the possible incorporation of these by-products into the soil, without environmental risks while a second objective was the evaluation of several mixtures of organic (including by-products) and inorganic material, as substrate medium for tomato culture. Thus, two experiments conducted using by-products, olive-leaves (OL) and olive-stones (OS). In the first experiment, it was used peat (P) or perlite (Per) in mixture with OL and OS resulting in the following cases: P: Per (70:30 control), P: Per: OL (60:20:20), P: Per: OS (60:20:20), P: OL (90:10, 70:30, 50:50), P: OS (90:10, 70:30, 50:50), Per: OL (90:10, 70:30, 50:50), Per: OS (90:10, 70:30, 50:50) and were studied the effect of different substrates on seed germination/emergence in nurseries as well as plant growth. In the second experiment, it was studied the growth, yield and fruit quality parameter of tomato, in various mixtures of soil (10% or 30%) with OL and OS, in pot culture under greenhouse conditions. According to the results during nurseries studies, increasing the OL content in peat substrate resulted in seed germination reduction (up to 70%) while the relevant OS addition, did not have major differences comparing to the control. Mixture of Per with OL or OS improved seed germination. However, mixtures of P or Per with OL or OS reduced seedling growth. In tomato pot-experiment, mainly OS affected plant growth rather than OL, being concentration depended. The increase of waste content decreased leaf number, fresh weight as well as the yield of tomato. The incorporation of olive wastes into soil in different ratios increased of fruit firmness but reduced total soluble solid, pH and EC of tomato juice. No major changes observed on upper and root biomass as well as on plant growth parameter.As a consequence, the successful use of plant wastes is possible in low content in the soil (i.e. 10%), it is possible to use as seed priming while an intermediate stage of transplanting is necessary in nurseries and/or the complete composting of organic material, in order to avoid the inhibitory effects of substances (i.e. polyphenols) on plant growth.