Καταγραφή και ανάλυση των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων που περιλαμβάνονται στο εθνικό συνταγολόγιο.

Abstract

Η ανάγκη για προσφορά υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και ασφάλειας προς τον ασθενή, με οδήγησε στη συγγραφή της παρούσας εργασίας. Η καταγραφή και η ανάλυση των ανεπιθύμητων ενεργειών θα βοηθήσει στη μείωση τους και θα αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια των επαγγελματιών υγείας. Σκοπός της εργασίας είναι να ομαδοποιήσει και να αναλύσει τις ανεπιθύμητες ενέργειες στο σύνολο των φαρμακευτικών σκευασμάτων που έχουν εγκριθεί από τον ΕΟΦ και κυκλοφορούν επισήμως στην ελληνική αγορά. Στο θεωρητικό πλαίσιο της εργασίας αποτυπώνονται κάποια βασικά εισαγωγικά στοιχεία φαρμακολογίας και ανεπιθύμητων ενεργειών φαρμάκων (ΑΕΦ) μαζί με κάποια συναφή ιστορικά στοιχεία όσον αφορά την εμφάνιση ΑΕΦ. Ειδικότερα γίνεται εκτενής περιγραφή και κατηγοριοποίηση του φαρμάκου, προσδιορίζονται οι όροι της φαρμακολογίας και της τοξικολογίας, αναφέρονται οι τρόποι δράσης των φαρμάκων, οι δυνιτικοί μηχανισμοί αλληλεπιδράσεων, οι φαρμακοκινητικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη συνέργεια και τον ανταγωνισμό των φαρμάκων. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι ΑΕΦ και η ταξινόμηση τους ανά συχνότητα εμφάνισης, ανά σύστημα δράσης και ανά σύστημα επιρροής.

Για τη συγγραφή του ερευνητικού μέρους της εργασίας πραγματοποιήθηκε διεξοδική μελέτη και καταγραφή όλων των φαρμακευτικών ουσιών, οι οποίες κατηγοριοποιήθηκαν ανά δραστική ουσία, ανά εμπορική ονομασία σκευάσματος, ανά σύστημα και παθήσεις στις οποίες δρουν, ανά σύστημα το οποίο επηρεάζουν με την εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών, καθώς και ανά συχνότητα εμφάνισης των ΑΕΦ. Επιπλέον αναλύθηκαν οι τιμές και τα αποτελέσματα της έρευνας και αποτυπώθηκαν τα ανάλογα συμπεράσματα. Στη παρούσα ανάλυση διαπιστώθηκε ότι όλες ανεξαιρέτως οι κατηγορίες φαρμάκων εμφανίζουν μικρότερου ή μεγαλύτερου βαθμού ΑΕΦ στον ανθρώπινο οργανισμό. Επίσης παρατηρήθηκε ότι αρκετές ΑΕΦ σχετίζονται με το ίδιο σύστημα που μια φαρμακευτική ένωση δρα. Επίσης από την ανάλυση των αποτελεσμάτων σχετικά με τις ΑΕΦ και τα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού είναι εμφανές ότι κάποια είναι πιο ευάλωτα, όπως για παράδειγμα το ΓΕΣ ή το κυκλοφορικό και κάποια άλλα φαίνεται να καταγράφουν λιγότερες ΑΕΦ.

Τα αποτελέσματα της παρούσας διπλωματικής είναι αρκετά σημαντικά για το νοσηλευτικό προσωπικό. Ο ρόλος του είναι αρκετά σημαντικός στην καταγραφή - ανάλυση και διαχείριση των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων. Η εξειδικευμένη γνώση πάνω στη συσχέτιση παρατηρούμενων συμπτωμάτων σε κάποιο σύστημα ενός ασθενούς και η συσχέτιση του με πιθανή ΑΕΦ ή νόσο θα βοηθήσει το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό να προάγει τις κλινικές πρακτικές που ακολουθούνται στην υγειονομική περίθαλψη.

The need to provide high quality and safe patient services led me to write this paper. Recording and analyzing side effects will help reduce them and become a powerful tool in the hands of health professionals.

The purpose of this work is to group and analyze the adverse reactions in all pharmaceutical products approved by the Government Institute in charge, known as E.O.F., and thus officially marketed in the Greek market.

In the theoretical context of this work, some basic introductory elements of pharmacology and adverse drug reactions (ADRs) are illustrated and some relevant historical data on the appearance of ADRs are presented. Specifically, each drug is extensively described and categorized, the related terms of pharmacology and toxicology are specified, as well as the modes of action of the drug, the potential mechanisms of interaction with other drugs, and least but not last, the pharmacokinetic factors that influence the synergy and competition of the drugs. Moreover, the ADRs and their classification by frequency of occurrence, by body system of action and by system of ADR influence are presented.

In the research part of the thesis, a thorough study and listing of all drugs was performed where they were categorized by active substance, by brand name, by the system and pathological conditions in which they act, by the system they affect upon the occurrence of ADRs, as well as per the frequency of ADR occurrence. In addition, the prices and the results of the survey were critically presented, and the relevant conclusions were drawn. In the present analysis, it was found that all classes of drugs have a lower or greater degree of ADRs in the human body. It was also observed that several ADRs are related to the same system, in which a drug compound acts on to exert its pharmacological action. It is also evident from the analysis of the results on ADRs and the human body systems which are affected by them, that some of the systems are more vulnerable, such as the Gastrointestinal (GIS) or circulatory system, while other systems appear to record less ADRs.

The results of the present thesis are very significant for the nursing staff. Its role is quite important in the recording - analysis and management of ADRs. Specialized knowledge of the association of the observed symptoms in a patient's system and its association with a potential ADR or disease will help medical and nursing staff to advance clinical practice in healthcare.