Εξωτερικός έλεγχος και λογιστικές απάτες κατά την σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να τονισθεί η σημασία της πιστής τήρησης των ελεγκτικών κανόνων και διαδικασιών, της ποιότητας του εξωτερικού ελέγχου και η συμβολή της αποτελεσματικότητας του στην πρόληψη και στον εντοπισμό της λογιστικής απάτης. Παράλληλα, σκοπός είναι να αναδειχθούν οι επιπτώσεις από την πλημμελή λειτουργία του εξωτερικού ελέγχου, μέσα από την επισκόπηση εμπειρικών μελετών μεγάλων εταιρικών σκανδάλων. Με βάση τα στοιχεία της μελέτης μεγάλων οικονομικών σκανδάλων των εταιρειών Τράπεζα Κρήτης, Ασπίς Πρόνοια, Enron Corporation και Lehman Brothers, διεξήχθη μια έρευνα με στόχο να προσδιοριστούν και να αναλυθούν τα αίτια που οδήγησαν στην παραποίηση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και τα κίνητρα που υπήρχαν τόσο από την μεριά της διοίκησης όσο και από την μεριά της ελεγκτικής εταιρείας. Όπως κατέδειξαν τα προαναφερθέντα μεγάλα εταιρικά σκάνδαλα, η πρακτική της παραποίησης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, είχε τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο καθώς η αποκάλυψη τους κόστισε σε επενδυτές, πιστωτές και εργαζόμενους αρκετά δισεκατομμύρια και προκάλεσε μεγάλους τριγμούς σε οικονομικό, κοινωνικό, ηθικό, πολιτικό και νομικό επίπεδο. Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες να αλλοιώνουν τις χρηματοοικονομικές τους καταστάσεις και τους ελεγκτές να καλύπτουν αυτές τις ενέργειες έχουν διαφορετική αφετηρία και κίνητρα. Κυρίως όμως εντοπίζονται σε θέματα χαμηλού επιπέδου εταιρικής κουλτούρας, μη ύπαρξης συνεκτικού και ενιαίου πλαισίου ελεγκτικών μηχανισμών που να συντείνουν στον γρήγορο και αποτελεσματικό εντοπισμό παρεκκλίσεων σε τήρηση διαδικασιών και προτύπων ελεγκτικής φύσης, καθώς και χαμηλή συμμόρφωση των οργανισμών αυτών ως προς την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών που ακολουθούνται από επιτυχημένες επιχειρήσεις και οργανισμούς του κλάδου δραστηριότητας που αυτές εντάσσονται. Οι εκτιμήσεις ότι αντίστοιχα φαινόμενα θα επαναλαμβάνονται σε μικρότερη ή μεγαλύτερη κλίμακα μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι αρμόδιες αρχές όχι μόνο θα πρέπει να ελέγχουν συστηματικά και να επιβάλλουν τις νόμιμες κυρώσεις στους παραβάτες αλλά παράλληλα να εκσυγχρονίζουν το θεσμικό πλαίσιο του εξωτερικού ελέγχου και να επιβάλλουν στις εταιρείες κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης και κανονιστικής συμμόρφωσης.

The purpose of this paper is to highlight the importance of strict adherence to audit rules and procedures, the rigor of external audit and the contribution of its effectiveness to the prevention and detection of accounting fraud. At the same time, the aim is to highlight the consequences of a malfunctioning external audit, through the review of empirical studies of major corporate scandals. Based on the study of major financial scandals of the Bank of Crete, Aspis Pronoia, Enron Corporation and Lehman Brothers, a survey was conducted to identify and analyze the causes that led to the falsification of the financial statements and the incentives that existed both on the administration side, as well as by the audit firm. As demonstrated by the aforementioned large corporate scandals, the practice of counterfeiting financial statements had a huge negative impact as their disclosure cost billions to investors, creditors and employees, causing a great economic, social, moral, political and legal impact. The conducted study leads us to the conclusion that the reasons leading companies to amend their financial statements and auditors to cover these actions can have different starting points and motivations. However, they are mainly identified in low level issues of corporate culture, lack of coherent and single framework of auditing mechanisms that contribute to the rapid and effective identification of deviations in accordance with audit procedures and standards and the low compliance of these firms that are allowed from other successful companies in the field of business that they are part of. The estimations that similar phenomena will be repeated on a smaller or larger scale lead us to the conclusion that the responsible authorities should not only systematically control and impose legal sanctions on offenders but at the same time modernize the institutional framework of external control and impose rules of corporate governance and regulatory compliance.