Ιστορική αναδρομή της νόσου Hansen στην Κρήτη.
The history of Hansen disease in Crete.
Date
2020-07-20Author
Γαλανάκη, Ελευθερία
Μαρκάκη, Μαρίνα
Μερκουλίδου, Δέσποινα
Galanaki, Eleftheria
Markaki, Marina
Merkoulidou, Despoina
Metadata
Show full item recordAbstract
Η λέπρα ή νόσος του Hansen, είχε στην Κρήτη μια διαχρονική παρουσία από τους Βιβλικούς χρόνους μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης η Κρήτη ήταν πάντα ευάλωτη σε λοιμικές ασθένειες με τη λέπρα να αποτελεί την κυριότερη εστία σε όλο τον Ελληνικό χώρο. Εθεωρείτο θεϊκή νόσος και τιμωρία μέχρι την ανακάλυψη του μυκοβακτηριδίου της λέπρας το 1873 από τον Gerhard Armauer Hansen. Η αποπομπή του λεπρού κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ισοδυναμούσε και κηδεία, αφού εν ζωή ψάλλονταν νεκρώσιμη ακολουθία. Η παρουσία της στην Κρήτη από την περίοδο της Ενετοκρατίας ήταν συνεχής και στους τέσσερεις νομούς και επί Οθωμανοκρατίας άρχισε μια συστηματική πολιτική έναντι των λεπρών με διάφορα διατάγματα, που σκοπό είχαν όχι την θεραπεία αλλά την απομόνωση των λεπρών από τους υγιείς κατοίκους, έξω από τα τείχη των πόλεων προς αποφυγήν μολύνσεως. Στο νησί οι λεπροί αποκαλούνταν μεκίνιδες και τα χωριά που έμεναν λεπροχώρια ή μεσκινιές. Στα Χανιά οι λεπροί έμεναν στο λεπροχώρι που ήταν στα δυτικά της πόλης στην περιοχή Βαρούσι, στο Ρέθυμνο στην περιοχή των υψωμάτων του Τιμίου Σταυρού, στο Ηράκλειο στην περιοχή της Χρυσοπηγής και στο Λασίθι στην Ιεράπετρα στο χωριό Πετροκεφάλι. Η χαλαρότητα της απομόνωσης, οι συναλλαγές με τους κατοίκους και το στόλο που ναυλοχούσε στο νησί καθώς και η οικιστική εξέλιξη ανάγκασαν το νεοσύστατο κράτος της Κρητικής Πολιτείας να λάβει μέτρα απομάκρυνσης και απομόνωσης και έτσι το 1904 όλοι οι λεπροί μεταφέρθηκαν προς εγκλεισμό στη νησίδα Σπιναλόγκα. Το λεπροκομείο της Σπιναλόγκας ήταν αρχικά ένας τόπος εγκλεισμού με καμιά θεραπεία ενώ οι συνθήκες διαβίωσης των λεπρών χαρακτηρίζονταν ως τραγικές. Με διάφορα διατάγματα καθορίστηκε ο εσωτερικός οργανισμός λειτουργίας του καθώς και το προσωπικό που θα υπηρετούσε. Μετά το 1945 και την ανακάλυψη των σουλφονών η κατάσταση άρχισε να αλλάζει και παρείχετο περίθαλψη και φαρμακευτική αγωγή ενώ η χορήγηση δαψόνης σταδιακά οδήγησε στην ίαση όλων των λεπρών, και τη μεταφορά τους στον Αντιλεπρικό σταθμό Αθηνών. Η απομάκρυνσή τους από τη νησίδα το 1957 οδήγησε και στο κλείσιμο της Σπιναλόγκας. Ο κοινωνικός στιγματισμός που δημιουργούσε η ασθένεια της λέπρας ήταν τόσο μεγάλος ώστε οι ασθενείς διαγράφονταν από τα μητρώα γεννήσεως και εθεωρούντο νεκροί έν ζωή, οικογένειες που είχαν λεπρό άλλαζαν χώρο διαμονής, τα παιδιά των λεπρών αποχωρίζονταν απο τους γονείς κ.λπ. Leprosy or Hansen's disease had a long-standing presence in Crete from Biblical times until the middle of the 20th century. Due to its geographical location, Crete has always been vulnerable to infectious diseases, with leprosy being the main focus throughout Greece. It was considered a divine disease and punishment until the discovery of mycobacteria of leprosy in 1873 by Gerhard Armauer Hansen. The expulsion of the leper during medieval times was also a funeral, as a funeral sequence was chanted alive. Its presence in Crete since the Venetian era was constant and in all four prefectures and on Ottoman rule a systematic policy against the lepers began with various decrees aimed at not curing but the isolation of lepers from healthy residents outside the walls cities to avoid contamination. In the island the lepers were called "kinidis" and the villages that were leprosy or meshinis. In Chania the lepers stayed in the leprochori that was to the west of the city in the area of Varoussi, in Rethymno in the area of the Holy Cross, in Heraklion in the area of Chrysopigi and Lasithi in Ierapetra in the village of Petrokefali. The looseness of isolation, the dealings with the inhabitants and the fleet chartering on the island as well as the development of the settlement forced the newly established state of the Cretan State to take measures of isolation and isolation, and in 1904 all the lepers were transferred to enclave on the island of Spinalonga. The Spinalonga leopard was originally a place of encapsulation with no cure, while leopard living conditions were characterized as tragic. Various decrees defined its internal organization and the staff it would serve. After 1945 and the discovery of sulphones, the condition began to change and provided care and medication, while the administration of dapsone gradually led to the healing of all lepers and their transfer to the Athens Anti-Alexis Station. Removing them from the islet in 1957 led to the closure of Spinalonga. The social stigma created by leprous disease was so great that patients were deleted from birth registers and considered dead, families that had letharly changed their place of residence, lepers were separated from their parents, etc.
Collections
The following license files are associated with this item:
This website uses cookies to ensure you get the best browsing experience.
Continue
More info