Εκτίμηση της επαγγελματικής εξουθένωσης του νοσηλευτικού προσωπικού παθολογικών και ογκολογικών τμημάτων σε δημόσια νοσοκομεία της Κρήτης.

Abstract

Εισαγωγή: Το επάγγελμα του νοσηλευτή αποτελεί ένα από τα πιο απαιτητικά επαγγέλματα. Το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout syndrome) αποτελείται από έναν συνδυασμό σωματικής και ψυχικής εξάντλησης και προσβάλλει κάθε χρόνο μεγάλο αριθμό νοσηλευτών. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης αποτέλεσε η εκτίμηση της επαγγελματικής κόπωσης του νοσηλευτικού προσωπικού παθολογικών και ογκολογικών τμημάτων, σε δημόσια νοσοκομεία της Κρήτης. Υλικό και μέθοδος: Διεξήχθη μία ποσοτική μελέτη παρατήρησης, σε 118 άτομα νοσηλευτικού προσωπικού το χρονικό διάστημα Ιούνιος - Αύγουστος 2021. Χρησιμοποιήθηκαν δύο ερωτηματολόγια εκ των οποίων το πρώτο από αυτά αφορούσε στα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία και το δεύτερο ήταν το ερωτηματολόγιο της επαγγελματικής εξουθένωσης Copenhagen Burn out Inventory. Επιλέχθηκαν δημόσια νοσοκομεία εντός της περιφέρειας Κρήτης, το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου, το Βενιζέλειο Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου και το Γενικό Νοσοκομείο Χανίων «Ο Άγιος Γεώργιος». Για την στατιστική ανάλυση των δεδομένων, τα ευρήματα της έρευνας επεξεργάστηκαν με το σύστημα SPSS Statics. Αποτελέσματα: Γενικά, διαπιστώνεται μέτρια προς υψηλή εξουθένωση καθώς η μέση βαθμολογία της Προσωπικής βρέθηκε 60,2 (±14,8), της Εργασιακής 55,8 (±13,7) και εκείνης σε σχέση με την συναναστροφή με τους ασθενείς 47,2 (±19,0). Μεταξύ των τριών υποκλιμάκων διαπιστώθηκε σημαντική διαφοροποίηση καθώς με σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα εξουθένωσης παρατηρείται εκείνη που αφορά την συναναστροφή με τους ασθενείς (p<0,001). Τα βασικά χαρακτηριστικά του νοσηλευτικού προσωπικού όπως φύλο, ηλικία ή εκπαίδευση φαίνεται να μην σχετίζονται σημαντικά με την οποιαδήποτε μορφής εξουθένωση (p>0,05) ενώ ο αυξημένος αριθμός των παιδιών σχετίζεται με υψηλότερα επίπεδα Προσωπικής Εξουθένωσης (r=0,196, p<0,05). Παράλληλα, με χαμηλότερα επίπεδα Εξουθένωσης Εξυπηρετούμενου σχετίζεται σημαντικά η απασχόληση σε Oγκολογικά Τμήματα (Παθολογική Ογκολογική, ΧΟΓΚ, Παιδοαιματολογική, Ογκολογίας-Αιματολογίας) (r=-0,192, p<0,05). Η κατά έτος αύξηση των συνολικών χρόνων απασχόλησης αυξάνει αντίστοιχα το odds κατά 1,23 φορές για μέτρια ή σοβαρή Προσωπική εξουθένωση (OR=1,23, 3 p=0,016) ενώ η κατά έτος αύξηση των χρόνων απασχόλησης στο τρέχον Τμήμα μειώνει αντίστοιχα το odds (πιθανότητα) για μέτρια ή σοβαρή Προσωπική εξουθένωση (OR=0,75, p=0,001). Συμπεράσματα: Το νοσηλευτικό προσωπικό που εργάζεται σε παθολογικά τμήματα παρουσιάζει μέτρια προς υψηλά επίπεδα επαγγελματικής κόπωσης, κυρίως στην κλίμακα της προσωπικής εξουθένωσης, ενώ στα ογκολογικά τμήματα τα επίπεδα επαγγελματικής κόπωσης είναι χαμηλότερα.

Introduction: The nursing profession is one of the most demanding occupations. Burnout syndrome is a combination of physical and mental exhaustion and affects a large number of nurses every year. Aim: The aim of this study was to assess the occupational fatigue of nursing staff in pathology and oncology departments in public hospitals in Crete. Material and method. Two questionnaires were used of which the first one was related to socio-demographic data and the second one was the Copenhagen Burn out Inventory questionnaire. Public hospitals within the region of Crete, the University General Hospital of Heraklion, the Venizelio General Hospital of Heraklion and the General Hospital of Chania "Agios Georgios" were selected. For the statistical analysis of the data, the findings of the survey were processed with the SPSS Statics system. Results: In general, moderate to high burnout was found, as the mean score of Personal burnout was found 60.2 (±14.8), Work related 55.8 (±13.7) and that in client related burnout 47.2 (±19.0). A significant differentiation was found among the three subscales as the one related to patient interaction was observed with significantly lower levels of burnout (p<0.001). Baseline characteristics of nursing staff such as gender, age or education did not seem to be significantly associated with any form of burnout (p>0.05), while an increased number of children was associated with higher levels of Personal Burnout (r=0.196, p<0.05). At the same time, employment in Oncology Departments (Pathological Oncology, Surgical Oncology, Pediatric Oncology, Oncology-Ηematology) was significantly associated with lower levels of Personal Burnout (r=-0.192, p<0.05). A yearly increase in total years of employment increases the odds (OR=1.23, p=0.016) respectively for moderate or severe Personal Burnout (OR=1.23, p=0.016) while a yearly increase in years of employment in the current department decreases the odds (probability) respectively for moderate or severe Personal Burnout (OR=0.75, p=0.001). Conclusions: Nursing staff working in pathology departments show moderate to high levels of occupational fatigue, mainly on the personal burnout scale, whereas in oncology departments occupational fatigue levels are lower.