Εκτίμηση της ποιότητας ζωής και των συμπτωμάτων σε αιματολογικούς νοσηλευόμενους ασθενείς.

Abstract

Εισαγωγή: Οι ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες υποβάλλονται σε εντατική θεραπεία και παρατεταμένη νοσηλεία, εμφανίζοντας έτσι πληθώρα σωματικών και ψυχοκοινωνικών συμπτωμάτων και χαμηλή ποιότητα ζωής (ΠΖ). Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η εκτίμηση της ΠΖ και η διερεύνηση των συμπτωμάτων των νοσηλευομένων αιματολογικών ασθενών. Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική μελέτη στην αιματολογική κλινική και στο τμήμα ημερήσιας και βραχείας νοσηλείας δυο γενικών νοσοκομείων του Ηρακλείου. Συμμετείχαν ενήλικες ασθενείς με διαγνωσμένη αιματολογική κακοήθεια και επαρκής κατανόηση, ανάγνωση και γραφή της Ελληνικής γλώσσας. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο με δημογραφικά στοιχεία, το ερωτηματολόγιο εκτίμησης ΠΖ EORTC QLQ-C30 και το ερωτηματολόγιο μέτρησης συμπτωμάτων του M.D Anderson (MSAS). Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας τέθηκε στο p<0,05. Αποτελέσματα: To δείγμα αποτέλεσαν 120 ασθενείς εκ των οποίων το 42,5% ήταν γυναίκες με μέση ηλικία τα 65,6 έτη, 68,5% ήταν έγγαμοι και το 71,5% κατοικούσε στην πόλη. Ο μέσος όρος από την διάγνωση της νόσου ήταν 33 μήνες. Η Ολική κατάσταση υγείας είχε μέση τιμή 47,1 ενώ υψηλότερα επίπεδα ποιότητας ζωής βρέθηκαν στην υποκλίμακα «Γνωστική λειτουργία» (72,8) και χαμηλότερα σε αυτή των «Ρόλων» (46,1). Στην υποκλίμακα συμπτωμάτων καλύτερη βαθμολογία βρέθηκε στη «Ναυτία-Εμετός» (11,0) και χειρότερη στη «Κόπωση» (59,1). Στην MSAS σε μεγαλύτερη συχνότητα (78,3%) αλλά και σε μέση ένταση (3,5 σε διαβάθμιση 0 έως 10) παρατηρείται (όπως και στην κλίμακα EORTC QLQ-C30) να είναι η κόπωση, η νύστα(65,0%)και η απόλαυση ζωής (85,8%) ενώ με τη μικρότερη συχνότητα παρατηρήθηκαν οι έμετοι (15,8%). Η αύξηση της έντασης των συμπτωμάτων σχετίζεται με μείωση της λειτουργικότητας της ΠΖ (αρνητικές συσχετίσεις, p<0,05) ενώ η αύξηση της έντασης των συμπτωμάτων σχετίζεται με αύξηση της συμπτωματολογίας ΠΖ (θετικές συσχετίσεις, p<0,05). Η αύξηση της Έντασης των Βασικών συμπτωμάτων σχετίζεται με μείωση της Γνωστικής Λειτουργικότητας της Ποιότητας Ζωής (rho=-0,596, p<0,05) ή με αύξηση της Κόπωσης (rho=0,622, p<0,05). Η αύξηση της Έντασης των Βασικών συμπτωμάτων σχετίζεται με το γυναικείο φύλο (rho=0,193, p<0,05) ή την συνοσηρότητα (rho=0,220, p<0,05). Επίσης η Συνολική Μέση Βαθμολογία των συμπτωμάτων αυξάνεται όσο αυξάνεται η συνοσηρότητα (rho=0,179, p<0,05). Η αυξημένη Ολική κατάσταση υγείας σχετίζεται με το ανδρικό φύλο (rho=-0,185, p<0,05) ενώ η Φυσική Λειτουργικότητα με τις νεότερες ηλικίες των ασθενών (rho=-0,331, p<0,05), την υψηλότερη εκπαίδευση (rho=0,239, p<0,05), τους λιγότερους μήνες από τη διάγνωση (rho=-0,199, p<0,05) αλλά και τη λιγότερη συνοσηρότητα (rho=-0,209, p<0,05). Τελικά, η αυξημένη Ολική κατάσταση υγείας φαίνεται να σχετίζεται σημαντικά με τη μικρότερη συμπτωματολογία όπως καθορίζει η Συνολική Μέση Βαθμολογία Συμπτωμάτων (β=-4,91, p<0,001). Συμπεράσματα: Η ΠΖ των αιματολογικών ασθενών επηρεάζεται σημαντικά από την πληθώρα των συμπτωμάτων που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια των θεραπειών .

Introduction: Patients with hematological malignancies undergo intensive treatment and prolonged hospitalization, thus showing a variety of physical and psychosocial symptoms and low quality of life (QOL) Aim: The aim of this study was to assess the QOL and investigate the symptoms of hospitalized hematological patients. Methods: A cross-sectional study was performed in the hematology clinic and day unit of two general hospitals of Heraklion. Adult patients with diagnosed hematological malignancy and adequate understanding, reading and writing of the Greek language participated. A demographic questionnaire, the EORTC QLQ-C30 questionnaire and the M.D Anderson Symptom Measurement Questionnaire (MSAS) were used for data collection. The level of statistical significance was set at p <0.05. Results: The sample consisted of 120 patients, 42.5% were women with a mean age of 65.6 years, 68.5% were married and 71.5% lived in the city. The mean time from diagnosis was 33 months. The overall state of health had an average value of 47.1 while higher levels of QOL were found in the subscale "Cognitive function" (72.8) and lower in that of "Roles" (46.1). In the subscale of symptoms, the best score was found in "Nausea-Vomiting" (11.0) and worst in "Fatigue" (59.1). In MSAS ,higher frequency (78.3%) but also at medium intensity (3.5 on a scale from 0 to 10) it is observed (as in the EORTC scale QLQ-C30) at fatigue, drowsiness (65.0%) , enjoyment of life (85.8%), while vomiting was observed with the lowest frequency (15.8%). The increase in the intensity of symptoms is associated with a decrease in the functionality QOL (negative correlations, p <0.05) while the increase in the intensity of symptoms is associated with an increase in the symptoms of QOL (positive correlations, p <0.05). The increase in the Intensity of the Basic Symptoms is related to a decrease in the Cognitive Functionality (rho = -0,600, p <0.05) or to an increase in Fatigue (rho = 0.571, p <0.05). The increase in the severity of the main symptoms is related to female gender (rho = 0.193, p <0.05) or comorbidity (rho = 0.220, p <0.05). Also the Overall Average Score of the symptoms increases as the comorbidity increases (rho = 0.180, p <0.05). Increased Overall health status is related to male gender (rho = -0.185, p <0.05) while Physical Functionality with younger patient age (rho = -0.331, p <0.05), higher education (rho = 0.239, p <0.05), fewer months from diagnosis (rho = -0.199, p <0.05) but also with low comorbidity (rho = -0.209, p <0.05). Finally, the increased Overall health status seems to be significantly related to lower symptoms determined by the Overall Average Symptom Score (β = -5.38, p <0.001). Conclusions: The QOL of hematological patients is significantly affected by the plethora of symptoms that occur during treatments.