Δημόσιες δαπάνες υγείας. Η εξέλιξή τους στην χώρα μας την περίοδο 2009-2019.

Abstract

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή των δημόσιων δαπανών του τομέα υγείας στην Ελλάδα την περίοδο 2009-2019. Οι πηγές χρηματοδότησης των συστημάτων υγείας έχουν αποτελέσει διαχρονικά κεντρική διάσταση κατηγοριοποίησης-ταξινόμησης των συστημάτων υγείας ως προς τον φορέα από όπου αυτή προέρχεται - δημόσιο, ιδιωτικό, κοινωνικό. Οι δημόσιες δαπάνες υγείας αποτελούν, επίσης, βασικό δείκτη των πολιτικών υγείας των κοινωνικών κρατών για τη μέτρηση και σύγκριση των χρηματοδοτικών πόρων των διαφόρων συστημάτων υγείας. Υιοθετώντας πολιτικές αυστηρής οικονομικής λιτότητας ως αποτέλεσμα των μνημονίων εφαρμόστηκαν μεταρρυθμίσεις σε όλο τον δημόσιο τομέα ακόμα και στον ευαίσθητο τομέα της υγείας με κύριο σκοπό τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών, οι οποίες επηρέασαν την υγεία των Ελλήνων και το Ελληνικό υγειονομικό σύστημα. Βάση των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), προκύπτει ότι από το 2009 έως και το 2014 , οι συνολικές αλλά και οι δημόσιες δαπάνες υγείας μειώνονται ως απόλυτα μεγέθη, ενώ στη συνέχεια σταθεροποιούνται καταγράφοντας μικρές αυξομειώσεις ως το 2019. Οι δημόσιες δαπάνες ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) μειώνονται με εξαίρεση τα έτη 2016 και 2019 και εμφανίζουν την μεγαλύτερη μείωση σε σχέση με τις ιδιωτικές δαπάνες την υπό μελέτη περίοδο. Ως προς τους φορείς χρηματοδότησης, οι δαπάνες των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) μειώθηκαν, οι δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης ακολούθησαν μια πιο σταθερή πορεία μετά την αρχική τους μείωση, οι ιδιωτικές πληρωμές εμφάνισαν μικρή μείωση ως απόλυτο μέγεθος αλλά μεγάλη αύξηση ως ποσοστό της συνολικής χρηματοδότησης και οι δαπάνες ιδιωτικής ασφάλισης αυξήθηκαν. Τέλος, όσον αφορά επιλεγμένους παρόχους υγείας, αύξηση των δημόσιων δαπανών παρουσιάστηκε μόνο στην περίπτωση της ιατρικής φροντίδας, οι οδοντιατρικές υπηρεσίες και τα ιατρικά-διαγνωστικά εργαστήρια παρουσίασαν μείωση στη χρηματοδότηση, τόσο από τους δημόσιους όσο και από τους ιδιωτικούς φορείς, ενώ τα φαρμακεία είχαν μείωση στις δημόσιες δαπάνες κυρίως από τους ΟΚΑ αλλά σημαντική αύξηση των ιδιωτικών πληρωμών.

The purpose of this study is to review the public expenditure of the health sector in Greece during the 2009-2019 period. The financing sources of health systems in relation to the institution they derive from – either public, private or social - have always been a central dimension of health systems’ classification. In addition, public health expenditure is a key indicator of welfare states' health policies for measuring and comparing the financial resources of different health systems. Adopting policies of strict economic austerity as a result of the memoranda, reforms were implemented throughout the public sector, even in the sensitive health sector, mainly aiming to the reduction of public spending, which affected the health of Greeks and the Greek health system. Based on the data of the Hellenic Statistical Authority (ELSTAT), it appears that from 2009 to 2014, the total and public health expenditures are reduced as absolute figures, but in the following years they stabilize presenting small fluctuations until 2019. Public expenditures as a percentage of Gross Domestic Product (GDP) are reduced except from years 2016 and 2019 and display the largest decrease compared to private spending during the period in question. In terms of funding providers, the Social Security Organization (CSO) expenditures decreased, General Government expenditures followed a more stable course after their initial reduction, private payments showed a slight decrease as an absolute size but a large increase as a percentage of total funding and private insurance spending increased. Finally, regarding selected health care providers, an increase in public expenditure occurred only in the case of medical care, whereas the funding of dental services and medical-diagnostic laboratories decreased, both by public and private institutions, while pharmacies received decreased public spending particularly by the CSO but had a significant increase in private payments.