Εκτίμηση των δεικτών θρέψης, του πρωτεϊνικού ισοζυγίου και αξιολόγηση της ποιότητας ζωής των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση.

Abstract

Ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα των ασθενών με τελικού σταδίου Χρόνια Νεφρική Νόσο (ΧΝΝ) αποτελεί η κατάσταση θρέψης τους λόγω των πολλαπλών προβλημάτων, επιπλοκών και κλινικών διαταραχών που παρουσιάζουν οι ασθενείς αυτοί. Πολύ συχνά, εμφανίζουν μέτρια έως και σοβαρή υποθρεψία. Σκοπός της παρούσας μελέτης, ήταν η αξιολόγηση της κατάστασης θρέψης και του πρωτεϊνικού ισοζυγίου των ασθενών με τελικό στάδιο ΧΝΝ που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση. Στη μελέτη έλαβαν μέρος 24 ασθενείς της Μονάδας αιμοκάθαρσης του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης, ικανοί να απαντήσουν στα ερωτηματολόγια και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της μελέτης. Για την αξιολόγηση της κατάστασης θρέψης τους πραγματοποιήθηκαν οι κάτωθι μέθοδοι: ανθρωπομετρικές παράμετροι (ξηρό βάρος, ύψος, περίμετρος μέσης, δερματική πτυχή τρικεφάλου (triceps skinfold - TSF), περιφέρεια στο μέσο του βραχίονα (mid-arm circumference - ΜΑC) και μυϊκή περίμετρος του βραχίονα (mid-arm muscle circumference - MAMC), σύσταση σώματος με βιοηλεκτρική εμπέδηση: λιπώδης μάζα (fat mass - FM%), άλιπη μάζα σώματος (fat free mass - FFM%), βιοχημικές εξετάσεις (αλβουμίνης, τρανσφερρίνης, χοληστερόλης του ορού, ΗDL- χοληστερόλης, LDL- χοληστερόλης, νατρίου, καλίου, φωσφόρου, ασβεστίου και κρεατινίνης ορού) και συμπλήρωση των ερωτηματολογίων σκορ δυσθρεψίας - φλεγμονής (ΜIS) και σκορ μεσογειακής διατροφής (Med Score) και 3ήμερη ανάκληση. Στο δείγμα της μελέτης μας το 80% εμφανίζει υπέρταση και το 30% καρδιαγγειακή νόσο. Οι άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, είχαν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (Μ.Ο.=28,17 kg/m2), περίμετρο μέσης (M.O.=105,75 cm) και δερματικής πτυχής τρικεφάλου (M.O.=30,75 cm), δείκτες που τους κατατάσσουν στην κατηγορία των υπέρβαρων. Σε ό,τι αφορά το βιοχημικό προφίλ στο σύνολο του δείγματος η αλβουμίνη βρίσκεται εντός των φυσιολογικών ορίων (Μ.Ο.=4,18g/dl, ΦΤ=3,5-4,8g/dl), η τρανσφερρίνη (Μ.Ο.=195,92mg/dl) οριακά χαμηλότερη από τα φυσιολογικά όρια (200-360 mg/dl), ενώ αναμενόμενα ήταν τα αυξημένα επίπεδα φωσφόρου (Μ.Ο.=4,65mg/dl, ΦΤ=2,7-4,5mg/dl) και κρεατινίνης (Μ.Ο.=8,29mg/dl, ΦΤ=0,5-1,2 mg/dl). Αναφορικά με το ποσοστό κάλυψης των ενεργειακών και πρωτεϊνικών αναγκών τους οι ασθενείς φαίνεται να τις καλύπτουν σε ικανοποιητικά επίπεδα (κατά Μ.Ο. >95%). Το σκορ δυσθρεψίας-φλεγμονής (malnutrition-inflammation score, ΜΙS) είναι σχετικά χαμηλό Μ.Ο.= 6,46 (<10) που σημαίνει μικρό κίνδυνο δυσθρεψίας-φλεγμονής και καρδιαγγειακής νόσου, ενώ η συμμόρφωση στη μεσογειακή διατροφή είναι μέτρια (Μ.Ο=31,17) και στα δύο φύλλα. Στο πεδίο των συσχετίσεων MIS και Med score με επιλεγμένες ανθρωπομετρικές και βιοχημικές παραμέτρους παρατηρούμε ότι υψηλότερες τιμές ΜΙS σχετίζονται με χαμηλότερη τρανσφερρίνη (r=-0,446, p=0,029), ενώ υψηλότερο Med Score συσχετίζεται με υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης ορού (r=0,409, p=0,047) και χαμηλότερα επίπεδα κρεατινίνης (r= -0,451, p=0,027).

Με βάση τα αποτελέσματα των μετρήσεών μας, φαίνεται ότι το μικρό αυτό δείγμα ασθενών σε αιμοκάθαρση στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται ασθενείς με βαριά συνοσηρότητα, εμφανίζει ικανοποιητικά επίπεδα θρέψης ,με σχετικά χαμηλά επίπεδα υποθρεψίας και επομένως πιθανόν χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών και κυρίως καρδιαγγειακής νόσου. Για ασφαλή συμπεράσματα απαιτείται διερεύνηση σε μεγαλύτερο δείγμα ασθενών.

A very important problem of patients with end-stage Chronic Kidney Disease (CKD) is their nutritional status due to the numerous problems, complications and clinical disorders presented by these patients. Very often, they show moderate to severe malnutrition. The purpose of the present study was to evaluate the nutritional status and protein balance of patients with end-stage CKD hemodialysis. . The study involved 24 patients at the AHEPA University Hospital of Thessaloniki Hemodialysis Unit, who were able to respond to the questionnaires and meet the study requirements. The following measurements were performed to assess their nutritional status: anthropometric parameters (dry weight, height, waist circumference, triceps skinfold, mid-arm circumference (MAC) and mid-arm muscle circumference (MAMC), body composition with bioelectric impedance (fat mass - FM%, fat free mass - FFM%), biochemical tests (albumin, transferrin, serum cholesterol, HDL-cholesterol, LDL-cholesterol, sodium, potassium, phosphorus, calcium and creatinine), malnutrition-inflammation score and Mediterranean diet score and a 3-day dietary recall. In our study 80% of the patients had hypertension and 30% had cardiovascular disease. Men in comparison to women, had higher body mass index (mean=28.17 kg/m2), waist circumference (mean=105.75 cm), and triceps skinfold (mean=30.75 cm), indicators that rank them in the overweight category. According to the biochemical profile of the sample as a whole, albumin is within normal limits (mean=4.18g/dl, normal range=3.5-4.8g/dl), transferrin (mean=195.92mg/dl) is marginally lower than normal (200-360mg/dl), with elevated levels of phosphorus (mean=4.65mg/dl, normal range=2.7- 4.5mg/dl) and creatinine (mean=8.29mg/dl, normal range=0.5-1.2 mg/dl) as expected. The percentage of coverage of their energy and protein needs of the patients appears to be satisfying (mean > 95%). Malnutrition-Inflammation score (MIS) is relatively low mean=6.46 (<10) which means a low risk of inflammatory dysfunction and cardiovascular disease, while compliance with the Mediterranean diet is moderate (mean=31.17) in both genders. In the field of MIS and Med score correlations with selected anthropometric and biochemical parameters, we observe that patients with higher MIS have lower transferrin levels (r=-0.446, p=0.029), while higher Med Score correlates with higher serum cholesterol levels (r=0.409, p=0.047) and lower creatinine levels (r= -0.451, p=0.027).

Based on the results of our measurements, it appears that this small sample of dialysis patients, which does not include patients with severe comorbidity, exhibits satisfactory nutritional levels, with relatively low levels of nutrition and therefore a low risk of developing complications and, in particular, cardiovascular disease. A larger sample of patients is needed for safe conclusions.