Μητέρες μετανάστριες - Αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών στην Ελλάδα.

Abstract

Η Ελλάδα διαχρονικά έχει αποτελέσει κυρίως χώρα προέλευσης μετανάστευσης με τεράστιο άνοιγμα προς την παγκόσμια κοινότητα. Παρά ταύτα, τα τελευταία σαράντα χρόνια έχει μετατραπεί σταδιακά σε χώρα υποδοχής μεγάλου κύματος μεταναστών και προσφύγων, είτε από τα Βαλκάνια, είτε από τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 από την ΕΛΣΤΑΤ, μία σχετική ύφεση/σταθεροποίηση των εισροών της παρατηρείται κατά την δεκαετία του 2000 (www.statistics.gr, 2014). Τα τελευταία χρόνια, με αφορμή τις σφοδρές οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές αναταραχές που παρατηρούνται σε ολόκληρη την υφήλιο, την ραγδαία κλιματική αλλαγή αλλά και την όξυνση της ανθρωπιστικής κρίσης, πλέον η χώρα μας έφτασε να φιλοξενεί εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες, ως ένα κομβικό μονοπάτι που συνδέει την Ανατολή με την Δύση (www.statistics.gr, 2019). Στο σημείο αυτό τίθενται τα εξής ερωτήματα: παρά την πανανθρώπινη υφή της μετανάστευσης, κατά πόσον εξοικειωμένη είναι η σημερινή ελληνική κοινωνία με το συγκεκριμένο ζήτημα; Τι είδους μηχανισμούς έχει αναπτύξει προκειμένου να ενσωματώσει τους ανθρώπους αυτούς στους κόλπους της; Στην πορεία των χρόνων, έχει καταφέρει να διατηρήσει αλώβητους τους δημοκρατικούς της θεσμούς ή καταφεύγει σε αποσπασματικά και αναποτελεσματικά μέτρα διάκρισης σε βάρος τους; Έχουν παρατηρηθεί αλλαγές ως προς τις ενταξιακές πολιτικές του ελληνικού κράτους σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικο-πολιτισμικό επίπεδο; Και αν ναι, προς ποια κατεύθυνση τείνουν; Την κατεύθυνση της προόδου και του ανθρωπισμού ή του συντηρητισμού και της εσωστρέφειας; Πρωτίστως, σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να αναδειχθούν από μια αμεσότερη και περισσότερο αντιπροσωπευτική σκοπιά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μητέρες μετανάστριες μονογονείς στην Ελλάδα και οι ανάγκες που ανακύπτουν σε αυτό τον πληθυσμό, λόγω της ιδιαίτερης ευαλωτότητάς του. Παράλληλα, επιδιώκεται να παρουσιασθούν οι αντιλήψεις των γυναικών σχετικά με τις πολιτικές που ασκεί το ελληνικό κράτος για τη δική τους πληθυσμιακή κατηγορία. Να εξετασθεί πώς αντιμετωπίζουν οι ίδιες την καθημερινότητά τους, πώς εκλαμβάνουν εκείνες τα όποια μέτρα και τις όποιες παροχές, ποια η δική τους εμπλοκή στα ζητήματα που τις αφορούν και ποια είναι τα σχέδιά τους για το μέλλον τους. Μέσω των παραπάνω επιδιώξεων, εκτιμάται να αξιολογηθούν οι πολιτικές που ασκούνται με επίκεντρο την ομάδα των μονογονεϊκών οικογενειών στις οποίες ηγούνται μητέρες μετανάστριες, να εντοπισθούν πιθανές δυσλειτουργίες του ελληνικού συστήματος στο θέμα της ενταξιακής στρατηγικής και, κατ’ επέκταση, θα τεθούν οι προβληματισμοί που θα ωθήσου την πολιτεία προς την κατεύθυνση προώθησης της κοινωνικής πολιτικής, με προτεραιότητα στις ανάγκες των ίδιων των χρηστών.

Greece has always been a country of origin of immigration with a huge opening to the world community. Nevertheless, over the last forty years it has gradually become a host country for a large influx of immigrants and refugees, either from the Balkans or the Middle East. According to the 2011 census by ELSTAT, a relative recession / stabilization of its inputs is observed during the 2000s (www.statistics.gr, 2014). In recent years, on the occasion of the severe economic and socio-political unrest observed around the world, the rapid climate change and the escalation of the humanitarian crisis, our country has reached hundreds of thousands of migrants, as a pivotal path that connects East and West (www.statistics.gr, 2019). At this point the following questions arise: despite the universal texture of immigration, how familiar is the current Greek society with this issue? What kind of mechanisms has it developed in order to integrate these people into its bosom? Has it, over the years, managed to keep its democratic institutions intact or has it resorted to fragmentary and ineffective measures of discrimination against them? Have there been changes in the accession policies of the Greek state at the political, economic and socio-cultural level? And if so, in what direction are they headed? The direction of progress and humanism or conservatism and introversion? Primarily, the purpose of this study is to highlight from a more direct and more representative point of view the problems faced by immigrant single mothers in Greece and the needs that arise in this population, due to its particular vulnerability. At the same time, it seeks to present the perceptions of women regarding the policies pursued by the Greek state for their own population. To examine how they deal with their daily lives, how they take those measures and benefits, what their own involvement in the issues that concern them and what are their plans for their future. Through the above aspirations, it is estimated to evaluate the policies pursued with a focus on the group of single-parent families led by immigrant mothers, to identify possible malfunctions of the Greek system in the issue of the integration strategy and, consequently, to raise concerns that will exhort the state in the direction of promoting social policy, with priority given to the needs of the users themselves.