Ηθικά διλήμματα που αντιμετωπίζουν οι κοινωνικοί λειτουργοί κατά την άσκηση του επαγγέλματος τους.

Abstract

Σκοπός είναι να παρουσιαστούν τα ηθικά διλήμματα με τα οποία έρχονται συχνά αντιμέτωποι οι επαγγελματίες κοινωνικοί λειτουργοί κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους. Μεθοδολογία. Για τη διερεύνηση των συγκεκριμένων ερωτημάτων θεωρήθηκε καταλληλότερη η ποιοτική έρευνα, µε τη χρήση της συνέντευξης ως εργαλείο συλλογής πληροφοριών. Στη συγκεκριμένη έρευνα χρησιμοποιήθηκε η δειγματοληψία σκοπιμότητας. Το δείγμα αποτελείται από 15 κοινωνικούς λειτουργούς συνολικά, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας, που εργάζονται σε διαφορετικές δομές του Δήμου Ηρακλείου. Αποτελέσματα: Από την ανάλυση του περιεχομένου των συνεντεύξεων προέκυψαν 6 θεματικοί άξονες, οι εξής: α) Χαρακτηριστικά ηθικών διλημμάτων με ευάλωτες ομάδες, β) Τρόποι αντιμετώπισης ηθικών διλημμάτων και αποτελέσματα, γ)Ρόλος εκπαίδευσης και εμπειρία, δ) Παράγοντες που επηρεάζουν στη λήψη ορθότερων αποφάσεων, ε) Επιπτώσεις της παρέμβασης στον επαγγελματία, στ) Υποστήριξη του κοινωνικού λειτουργού στο πλαίσιο εργασίας. Τα πιο συνηθισμένα διλήμματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι κοινωνικοί λειτουργοί σχετίζονται με την κακοποίηση και την παραμέληση ανηλίκων. Οι σημαντικότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στη λήψη ορθών αποφάσεων είναι οι προσωπικές αξίες των κοινωνικών λειτουργών, η εμπειρία, η τήρηση της αντικειμενικότητας απέναντι σε μία κατάσταση που δημιουργεί ηθικό δίλημμα, καθώς και η αποφυγή ταύτισης με το περιστατικό. Σχετικά με τη σημασία της εμπειρίας που κατέχει ο κοινωνικός λειτουργός, οι περισσότεροι διατύπωσαν την άποψη πως η εμπειρία είναι καταλυτική και χρειάζεται να συνδυάζεται με τις θεωρητικές βάσεις που έχουν λάβει κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι όταν λαμβάνουν μια λανθασμένη απόφαση, επηρεάζεται αρνητικά η ψυχολογία τους. Επίσης ανέφεραν ότι υπάρχει απουσία συμβουλευτικής και υποστήριξης, όταν αντιμετωπίζουν κάποιο ηθικό δίλημμα, κάτι που δημιουργεί περαιτέρω δυσκολίες, ιδιαίτερα κατά την αντιμετώπιση και διαχείριση κρίσεων. Στις περιπτώσεις αυτές αναζητούν περισσότερο τη βοήθεια και τη στήριξη των συνεργατών τους. Συμπεράσματα: Από την παρούσα πτυχιακή εργασία προέκυψε πώς οι κοινωνικοί λειτουργοί που εργάζονται με διαφορετικές ευάλωτες ομάδες έρχονται συνεχώς 5 αντιμέτωποι με ηθικά διλήμματα. Η απόφαση τους για την επίλυση τέτοιων ζητημάτων θα προκύψει από ένα συνδυασμό διάφορων παραγόντων (εμπειρίας, αξιών κλπ.) και σαφώς θα επηρεάσει και τους ίδιους το αποτέλεσμα έως ένα βαθμό. Θα πρέπει να δημιουργηθούν περισσότερες συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες, ειδικότερα σε πλαίσια που σχετίζονται με την παραμέληση και κακοποίηση ανηλίκων.

The purpose of this paper is to present the ethical dilemmas that professional social workers often face while practising their profession. Methodology: As the most appropriate methodology for our research and the investigation of specific questions, was considered the choice of qualitative research, using the interview as a tool for gathering the information needed. Purposive sampling was used in this study. In other words, the research team deliberately chose the sample, knowing and wanting to give in-depth and complete answers. The sample consists of 15 social workers, regardless of gender and age, who work in different structures of the Municipality of Heraklion. Results: From the content analysis of the interviews emerged 6 thematic axes, the following: a) Characteristics of ethical dilemmas with vulnerable groups, b) Ways of dealing with ethical dilemmas, c) Role of education and experience, d) Factors influencing decision-making e) Impact of the intervention on the professional, f) Professional’s support in the context of work. The most common dilemmas are those related to child abuse and neglect. The most important factors for the right decisionmaking are their personal values, experience, objectivity and the avoidance of identification with the case. Most expressed the view that experience is a catalytic factor and needs to be combined with the theoretical knowledge they have received during their studies. Also, most survey participants said that the social worker is negatively affected when they make the wrong decision and choice. Moreover, there is a lack of counseling and support when faced with a moral dilemma and they usually try to fill that gap by seeking help from peers 6 Conclusions: Social workers dealing with different vulnerable groups are constantly faced with ethical dilemmas. Their decision to resolve such issues will result from a combination of various factors (experience, values, etc.) and will clearly affect them to some extent. Therefore, more counseling and support services should be created to help them manage more effectively ethical dilemmas, especially when tackling issues of child neglect and abuse.