Διατροφικές συνήθειες και ποιότητα ζωής εμμηνοπαυσιακών γυναικών στην Ελλάδα: συσχέτιση με δείκτες παχυσαρκίας.

Abstract

Η μετάβαση στην εμμηνόπαυση έχει συνδεθεί τόσο με την πρόσληψη βάρους όσο και με την εμφάνιση εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα ζωής. Ο σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να εξετάσει την επίδραση των διατροφικών συνηθειών στην ποιότητα ζωής κατά την εμμηνόπαυση αλλά και να διερευνήσει τους παράγοντες οι οποίοι σχετίζονται με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης υπέρβαρου/παχυσαρκίας. Δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 360 γυναίκες ηλικίας 40-60 ετών στην Ελλάδα. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσα από ένα ερωτηματολόγιο το οποίο συμπληρώθηκε ηλεκτρονικά από τους συμμετέχοντες και αποτελούνταν από ερωτήσεις οι οποίες αφορούσαν κοινωνικοοικονομικά και σωματομετρικά χαρακτηριστικά (σωματικό βάρος και ύψος), το γυναικολογικό ιστορικό, τη γενική κατάσταση υγείας, τις διατροφικές συνήθειες αλλά και συνήθειες που σχετίζονται με τη υγεία και τέλος, για τη μέτρηση της ποιότητα ζωής έγινε χρήση της κλίμακα μέτρησης της εμμηνόπαυσης (MRS). Ο ΔΜΣ υπολογίστηκε [ΔΜΣ= Βάρος (kg)/ ύψος2 (m2)] προκειμένου να εκτιμηθεί η κατάσταση της παχυσαρκίας. Ο μέσος όρος ± SD του ΔΜΣ ήταν 26,63±5.7 kg/m2. Με βάση τον ΔΜΣ το 41,1% του δείγματος ανήκε στη κατηγοριοποίηση φυσιολογικό (18,5-24,9 kg/m2) ενώ το 57,5% ήταν υπέρβαρο/παχύσαρκο (>25,0 kg/m2). Πραγματοποιήθηκε εφαρμογή της μεθοδολογίας πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης, με χρήση του stepwise αλγορίθμου, στα συλλεχθέντα δεδομένα που αναλύθηκαν με το λογισμικό παραγωγής στατιστικών αποτελεσμάτων SPSSv23. Ως εξαρτημένη μεταβλητή χρησιμοποιήθηκε η μεταβλητή κλίμακα μέτρησης της εμμηνόπαυσης (MRS) και οι σημαντικότερες ανεξάρτητες μεταβλητές που κρίθηκαν στατιστικώς σημαντικές, κατόπιν χρήσης της μεθόδου stepwise ήταν οι διατροφικές συνήθειες, η φυσική δραστηριότητα και η οικονομική κατάσταση (p < 0.05). Με τη χρήση του z-score παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση σε επίπεδο 5% μεταξύ των μεταβλητών που αφορούσαν το στάδιο της εμμηνόπαυσης, τον αριθμό των γεννήσεων, τον δείκτη MRS και του αποτελέσματος υπέρβαρων ή παχύσαρκων. Ο επιπολασμός του υπέρβαρου/παχυσαρκίας ήταν υψηλότερος στις γυναίκες οι οποίες βρίσκονταν στην μετεμμηνόπαυση σε σύγκριση με τις γυναίκες που ήταν στην προεμμηνόπαυση, είχαν γεννήσει > 3 παιδιά σε σύγκριση με εκείνες που δεν είχαν γεννήσει κανένα παιδί αλλά και μεταξύ εκείνων οι οποίες βίωναν έντονα τα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα σε σύγκριση με εκείνες οι οποίες ανέφεραν ότι βίωναν τα συμπτώματα αυτά λίγο έως καθόλου. Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες και παράγοντες που αφορούν τις συνήθειες που σχετίζονται με την υγεία επηρεάζουν τόσο τον επιπολασμός του υπέρβαρου/παχυσαρκίας όσο και την ποιότητα ζωής στην εμμηνόπαυση. Συνεπώς, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή αλλά και διεπιστημονική προσέγγιση προκειμένου να διασφαλιστούν καλύτερες συνθήκες υγείας μεταξύ των εμμηνοπαυσιακών γυναικών.

The transition to menopause has been linked to both weight gain and the onset of menopausal symptoms that affect the quality of life. The purpose of this study was to examine the effect of dietary habits on quality of life during menopause but also to investigate the factors that are associated with increased risk of developing overweight / obesity. The sample of the study consisted of 360 Greek women aged 40-60 years. The data was collected through a questionnaire, which was completed electronically by the participants and consisted of questions related to socio-economic and somatometric characteristics (body weight and height), gynecological history, general health, dietary habits and habits related to health. The Menopause Scale (MRS) was used to measure quality of life. BMI was calculated [BMI = Weight (kg) / height2 (m2)] in order to assess weight status. The mean ± SD of the BMI was 26.63 ± 5.7 kg / m2. Based on the BMI, 41.1% of the sample were assigned to the normal weight category (18.5-24.9 kg / m2) while 57.5% of the sample were assigned to the overweight / obese categories (> 25.0 kg / m2). Multiple linear regression methodology was applied, using the stepwise algorithm, to the collected data analyzed with SPSSv23. The menopausal variable obtained from MRS was used as a dependent variable. The most important and statistically significant independent variables as resulted by the stepwise method were dietary habits, physical activity and financial status (p <0.05). Using the z-score, a statistically significant difference of 5% was observed between the variables related to the menopausal stage, the number of births, the MRS index and the result of being overweight or obese. The prevalence of overweight / obesity was higher in postmenopausal women compared to premenopausal women, in women who had given birth to > 3 children compared to those who had no children, but also among those who reported severe menopausal symptoms as opposed to little to none. Socioeconomic and health-related factors affect both the prevalence of overweight/obesity and the quality of life in menopause. Therefore, special attention and interdisciplinary approaches are required to ensure better quality of life among menopausal women.