Η διατροφική αξία της πατάτας και η θέση της στη Μεσογειακή διατροφή.

Abstract

Η πατάτα έχει αποτελέσει και συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο καλλιεργητικής και εμπορικής δραστηριότητας ανά τα χρόνια. Το παραγόμενο λαχανικό, η πατάτα, είναι διαχρονικά ένα από τα κύρια τρόφιμα στην διατροφή των ανθρώπων παγκοσμίως, γεγονός που οφείλεται στην πολύτιμη θρεπτική του αξία και στα κοινώς παραδεκτά οφέλη που προσφέρει στον άνθρωπο. Συχνά ωστόσο, η κατανάλωση της πατάτα συνδέεται με ορισμένες παθολογικές καταστάσεις. Στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας μελετάται η καλλιέργεια της πατάτας και τα ποικίλα είδη της. Η παρούσα εργασία επιχειρεί αρχικά να αναδείξει μέσα από τη βιβλιογραφική επισκόπηση την διατροφική αξία της πατάτας μέσω της αντιδιαστολής της με άλλα αμυλούχα προϊόντα, τη θέση της στην Μεσογειακή Διατροφή, τα οφέλη της καθώς και τις σχετιζόμενες με την κατανάλωση της πατάτας παθήσεις. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να ερευνήσει τη σχέση μεταξύ μεσογειακής διατροφής και της συχνότητας κατανάλωσης της πατάτας σε διάφορες μορφές όπως και την πιθανότητα ύπαρξης σχέσης μεταξύ πατάτας και κάποιων παθολογικών καταστάσεων που αποδεδειγμένα σχετίζονται με τη διατροφή. Το δείγμα της μελέτης ήταν συνολικά 118 άτομα, άνδρες και γυναίκες με εύρος ηλικιών 19-67.Τους ζητήθηκε να συμπληρώσουν αρχικά ένα ερωτηματολόγιο που περιείχε ερωτήσεις για τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, το ιατρικό τους ιστορικό και τα δημογραφικά τους στοιχεία. Στη συνέχεια συμπληρώθηκε το ερωτηματολόγιο που αφορούσε τις διαιτητικές τους συνήθειες σύμφωνα με το διατροφικό δείκτη MedDietScore,μέσω του οποίου κατατάχθηκαν σε κατηγορίες ανάλογα με τη συμμόρφωσή τους στη Μεσογειακή Διατροφή. Τέλος τους δόθηκε ένα ερωτηματολόγιο τύπου Likert που αφορούσε την συχνότητα κατανάλωσης της πατάτας σε διάφορες μορφές (ψητές, τηγανιτές κλπ). Από την ανάλυση του δείγματος προέκυψε ότι το 39.8 % του ‘ήταν άνδρες και το 60,2% γυναίκες. Ο μέσος όρος ηλικίας για τις γυναίκες είναι τα 37 έτη και για τους άνδρες τα 39. Ο μέσος όρος του Δείκτη Μάζας Σώματος για τους άνδρες είναι 25 και για τις γυναίκες 24,8 ενώ όσον αφορά το διατροφικό σκορ έχουμε μέσο όρο 31,4 για τους άνδρες και 34,9 για τις γυναίκες. Το 54% του δείγματος δεν πάσχει από κάποιο νόσημα, μόνο το 7% παρουσιάζει κάποια τροφική αλλεργία και τέλος το 13% βρισκόταν σε ειδική δίαιτα την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας. Όσον αφορά τη συμμόρφωση στη Μεσογειακή Διατροφή σύμφωνα με τα αποτελέσματα του MedDietScore το 1% παρουσίασε χαμηλή συμμόρφωση, 63% μέτρια και το 36% υψηλή. Παρατηρήθηκε ότι οι γυναίκες ακολουθούν πιο πιστά τη Μεσογειακή Διατροφή, στατιστικά σημαντική σχέση είδαμε μεταξύ ηλικίας και Δείκτη Μάζας Σώματος, ο οποίος αυξάνεται όσο αυξάνεται και η ηλικία. Οι άνδρες φάνηκε ότι καταναλώνουν περισσότερες φορές μέσα στην εβδομάδα πατατάκια και πατάτες τηγανιτές ενώ οι γυναίκες καταναλώνουν πιο συχνά ψητές γλυκοπατάτες. Τέλος τα άτομα που δήλωσαν ότι πάσχουν από Διαβήτη Τύπου 2, σε ποσοστό 100% καταναλώνουν ποτέ η σπάνια πατατάκια ενώ το 25% καταναλώνει 1-3 φορές το μήνα τηγανιτές πατάτες. Παρατηρήθηκε ότι το δείγμα της μελέτης σε γενικά πλαίσια ακολουθεί τη Μεσογειακή Διατροφή αν και παρουσιάζει μέτρια συμμόρφωση, ο Δείκτη Μάζας Σώματος επηρεάζεται από την ηλικία των ερωτηθέντων ενώ όσον αφορά την κατανάλωση της πατάτας φάνηκε ότι οι άνδρες τείνουν να καταναλώνουν τις πιο «ανθυγιεινές» μορφές της, πχ πατατάκια και τηγανητές πατάτες, συχνότερα.

The potato has been and continuous to be the subject of cultivar and commercial activity throughout the years. The produced vegetable, the potato, has always been one of the main foods in the human diet worldwide, due to its valuable nutritional value and the commonly accepted benefits it offers to humans. Often, however, the consumption of potatoes is associated with certain pathological conditions. In context of the present paper, the cultivation of the potato and its various species are studied. The present paper attempts to highlight through the literature review the nutritional value of the potato through its contrast with other starchy products, its place in the Mediterranean diet, its benefits as well as the diseases related to the consumption of the potato. The purpose of this study is to investigate the relationship between Mediterranean Diet and the frequency of potato consumption as well as the possibility of a relationship between potato consumption and some diseases that are known linked to diet. The sample of the study was 118 people, men, and women, aged between 19 and 67 years old. Initially they were asked to fill a questionnaire which contained questions about anthropometric characteristics, brief medical history, and some general information. Afterwards the participants filled a questionnaire about their dietetic habits from which we assessed the adherence to the Mediterranean Diet according to the MedDietScore. Finally, the participants filled a Likert type questionnaire from where the frequency of potato consumption was assessed. From the analysis of the sample came up that 39.8% were male and 60.2% were female. The average age of women was 37 years old and 39 for men. The average BMI of the sample was 25 for men and 24.8 for women, as for the results from MedDietScore the average score for men was 31.4 and for women 34.9. Also 54% of our sample does not suffer from a health condition, only 7% has a food allergy and 13% was on a special diet the period of the study took place. From the MedDietScore results came up that 1% presented low adherence to the Mediterranean diet, 63% moderate and 36% high, with women to be more committed to the Mediterranean diet. A statistically significant (p<0.01) correlation between age and Body Mass Index was observed, with BMI increases when the age increases. The analysis also showed that men consume more often potato chips and French fries, while women consume more often baked sweet potatoes. Finally, 100% of people who suffer from Type 2 Diabetes consume never or rare potato chips and 25% consume French fries 1-3 times per month. It is observed that the study sample is adopting, in general, the Mediterranean Diet although moderately, BMI results are affected by the age of the respondents, as for the potato consumption is shown that men tend to consume the more “harmful” types of potatoes, such as potato chips and French fries more often.