Covid-19 και ασθενείς με ψύχωση: ποιες οι απόψεις των επαγγελματιών ψυχικής υγείας για τις αλλαγές και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν.

Abstract

Οι κορονοϊοί είναι ένα σύνολο ιών, οι οποίοι συνήθως αποτελούν την αιτία αναπνευστικών λοιμώξεων, με διάφορα επίπεδα σοβαρότητας τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα (ΕΟΔΥ: Εθνικός οργανισμός δημόσιας υγείας, χ.χ. a). Στην Ελλάδα, ο covid-19 εμφανίστηκε 26 Φεβρουαρίου 2020 με κρούσματα προερχόμενα αρχικά από την Ιταλία και έπειτα από το Ισραήλ (Κονδύλης και συν. 2021). Η ψύχωση είναι μια ψυχιατρική κατάσταση στην οποία είναι πιθανό να υπάρχει διαταραχή της σκέψης, δηλαδή παραλήρημα, της αντίληψης, δηλαδή ψευδαισθήσεις και μια γενικότερη έλλειψη ελέγχου της συμπεριφοράς (Κονταξάκης κα συν., 2008). Είναι γεγονός ότι τα άτομα τα οποία πάσχουν από κάποια σοβαρή ψυχική διαταραχή, όπως η ψύχωση, είναι ευάλωτα στην καθημερινότητα τους (Sanchez-Alonso et al. 2020). Ειδικότερα, οι ασθενείς αυτοί δυσκολεύονται ακόμη περισσότερο σε απειλητικές καταστάσεις, αλλά και σε μέτρα περιορισμού με αλλαγές στην καθημερινότητα, όπως αυτά που υποβλήθηκαν στην πανδημία covid-19 (Sanchez-Alonso et al. 2020). Στόχος της παρούσας εργασίας αποτελεί η διερεύνηση των απόψεων των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, αναφορικά τόσο με τις αλλαγές, όσο και με τα προβλήματα τα οποία δημιουργήθηκαν στις ζωές των ασθενών με ψύχωση και των οικογενειών τους, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του covid-19. Αναλυτικότερα, μελετήθηκαν οι αλλαγές και τα προβλήματα των ασθενών με ψύχωση και των οικογενειών τους, η υπάρχουσα κοινωνική πολιτική για τους ασθενείς αυτούς και τις οικογένειες τους και οι προτάσεις για το μέλλον. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι αλλαγές που επέφερε η πανδημία του covid-19 στους ασθενείς με ψύχωση είναι η μείωση της κοινωνικότητας των ασθενών, οι αλλαγές αναφορικά με την πρόσβαση τους στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και οι αλλαγές στην εργασία τους. Οι αλλαγές στις οικογένειες των ασθενών με ψύχωση σχετίζονταν με την καθημερινότητα, τον προσωπικό χώρο και χρόνο τους και τις επεξηγήσεις που έδιναν στους ασθενείς, αναφορικά με την πανδημία. Επιπρόσθετα, οι ασθενείς αυτοί βρέθηκαν αντιμέτωποι με την αϋπνία, με τον φόβο και ορισμένοι μείωσαν και άλλοι αύξησαν υπερβολικά την πρόσληψη του φαγητού. Αντίστοιχα, οι οικογένειες αυτών των ατόμων επιβαρύνθηκαν οικονομικά και είχαν πολύ άγχος. Επιπλέον, όπως αναφέρεται, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δεν παρασχέθηκαν επιπλέον υπηρεσίες στους ασθενείς με ψύχωση και στις οικογένειες τους. Λειτουργούσαν μόνο τηλεφωνικές γραμμές στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Στις υπηρεσίες αυτές, τα αιτήματα των ασθενών με ψύχωση ήταν η συχνότερη και δια ζώσης επαφή με τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και απαντήσεις σε απορίες, αναφορικά με την πανδημία. Οι οικογένειες των ασθενών αυτών αιτούνταν συχνή επαφή των ίδιων με τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και συμβουλές για τον τρόπο αντιμετώπισης των επιθετικών συμπεριφορών των ασθενών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, προτείνεται η ύπαρξη ομάδων ενημέρωσης στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, η δημιουργία κινητών μονάδων ψυχικής υγείας για τους ασθενείς αυτούς και τις οικογένειες τους και υπηρεσίες ψυχικής υγείας οι οποίες να διαθέτουν αρκετό και καταρτισμένο προσωπικό για την εκάστοτε περίοδο κρίσης

Coronaviruses are a group of viruses, which are usually the cause of respiratory infections, with varying levels of severity in both humans and animals (EODY: National public health organization, n.d. a). In Greece, covid-19 appeared on February 26, 2020 with cases originating initially from Italy and then from Israel (Kondylis et al. 2021). Psychosis is a psychiatric condition in which it is likely to include a disturbance of thought, delirium, of perception, hallucinations, and a general lack of behavioral control (Kontaxakis et al. 2008). It is a fact that people who suffer from a serious mental disorder, such as psychosis, are vulnerable in their daily lives (Sanchez-Alonso et al. 2020). In particular, these patients have even more difficulty coping with threatening situations and restrictive measures with changes in everyday life, such as those subjected to the covid-19 pandemic (Sanchez-Alonso et al. 2020). The aim of this paper is to investigate the opinions of mental health professionals, regarding both the changes and the problems created in the lives of patients with psychosis and their families, during the covid-19 pandemic. In more detail, the changes and problems of patients with psychosis and their families, the existing social policy for these patients and their families and the proposals for the future were studied. The results showed that the changes brought about by the covid-19 pandemic in patients with psychosis are the reduction of patients' sociability, changes regarding their access to mental health services, and changes in their work. The changes in the families of patients with psychosis were related to their everyday life, their personal space and time, and the explanations they gave to the patients, regarding the pandemic. In addition, these patients were faced with insomnia, with fear and some excessively reduced and others increased their food intake. Accordingly, the families of these individuals were financially burdened and had a lot of stress. In addition, as reported, during the pandemic, no additional services were provided to patients with psychosis and their families. Only mental health service telephone lines were working. In these services, the requests of patients with psychosis were the more frequent and in person contact with mental health professionals and answers to questions regarding the pandemic. The families of these patients requested frequent contact with mental health professionals and advice on how to deal with the aggressive behaviors of the patients. Thus, the existence of information groups in mental health services, the creation of mobile mental health units for these patients and their families, and mental health services that have sufficient and qualified staff for each crisis period are proposed.